Il-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija: appoġġ utli, iżda jeħtieġ li jsir titjib biex jinkiseb aktar valur għall-flus

Sommarju eżekuttiv

Il-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija hija r-rispons tal-UE għall-appell tal-Kunsill Ewropew biex jingħata finanzjament addizzjonali sinifikanti għall-appoġġ tar-refuġjati fit-Turkija. Hija mekkaniżmu għall-koordinazzjoni u r-razzjonalizzazzjoni ta’ ammont ta’ EUR 3 biljun mill-UE u mill-Istati Membri tagħha. L-appoġġ ikopri attivitajiet umanitarji u dawk mhux umanitarji, b’allokazzjoni finanzjarja ta’ EUR 1.4 biljun u EUR 1.6 biljun rispettivament. Il-Faċilità għandha l-għan li ssaħħaħ l-effiċjenza u l-komplementarjetà tal-appoġġ li jingħata lir-refuġjati u lill-komunitajiet ospitanti fit-Turkija.

L-awditu tagħna eżamina jekk il-Faċilità appoġġatx b’mod effettiv lir-refuġjati fit-Turkija. Aħna ffukajna fuq il-ġestjoni tal-ewwel segment tal-Faċilità u fuq ir-riżultati li nkisbu sa issa taħt il-komponent umanitarju tagħha.

Aħna sibna li, f’kuntest diffikultuż, il-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija mmobilizzat EUR 3 biljun fi żmien qasir mill-baġit tal-UE u mill-Istati Membri tal-UE biex tipprovdi rispons rapidu għall-kriżi tar-refuġjati. Minkejja dan, hija ma laħqitx għalkollox l-objettiv tagħha li tikkoordina dan ir-rispons b’mod effettiv. Il-proġetti awditjati pprovdew appoġġ utli lir-refuġjati; il-biċċa l-kbira minnhom kisbu l-outputs tagħhom, iżda nofshom għadhom ma kisbux l-eżiti mistennija minnhom. Barra minn hekk, aħna identifikajna li hemm lok għal żieda fl-effiċjenza tal-proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti. Għalhekk, aħna nikkonkludu li l-Faċilità setgħet tkun aktar effettiva, u li setgħet tikseb aktar valur għall-flus.

Il-Kummissjoni identifikat il-ħtiġijiet ta’ prijorità tar-refuġjati bbażat fuq valutazzjoni komprensiva tal-ħtiġijiet. Madankollu, minħabba nuqqas ta’ qbil bejn it-Turkija u l-UE dwar kif għandhom jiġu indirizzati l-ħtiġijiet ta’ prijorità fir-rigward ta’ infrastruttura muniċipali u appoġġ soċjoekonomiku, dawn l-oqsma mhumiex koperti biżżejjed.

Il-Faċilità appoġġat tip simili ta’ attivitajiet fis-setturi tas-saħħa u tal-edukazzjoni permezz ta’ strumenti differenti. Dan għamel il-koordinazzjoni aktar kumplessa u rriżulta fl-użu parallel ta’ strutturi differenti ta’ ġestjoni għall-finanzjament ta’ proġetti simili.

Għalkemm aħna identifikajna xi eżempji tajbin fis-settur tas-saħħa, fejn il-Kummissjoni appoġġat it-tranżizzjoni minn għajnuna umanitarja għal assistenza għall-iżvilupp aktar durabbli, din il-komplementarjetà ma nkisbitx sistematikament.

Aħna sibna wkoll li hemm lok għal titjib fl-effiċjenza tal-proġetti umanitarji ffinanzjati mill-Faċilità. L-ewwel nett, meta kienet qed teżamina l-proposti għal proġetti, il-Kummissjoni ma vvalutatx ir-raġonevolezza tal-ispejjeż ibbaġitjati b’mod konsistenti u komprensiv. It-tieni nett, anke jekk kienu konformi mal-qafas legali, l-ispejjeż indiretti li tħallsu lis-sħab inkarigati mill-implimentazzjoni ta’ proġetti kbar ta’ assistenza fi flus kontanti kienu għoljin, u l-livell ta’ pagamenti bil-quddiem ma kienx allinjat mal-ħruġ reali ta’ flus għall-proġetti.

Il-Kummissjoni stabbiliet miżuri xierqa biex timmonitorja l-proġetti umanitarji. Il-limitazzjoni prinċipali kienet ir-rifjut, mill-awtoritajiet Torok, li jingħata aċċess għad-data dwar il-benefiċjarji għaż-żewġ proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti. Fil-fatt, la l-Kummissjoni u lanqas il-QEA ma setgħu jittraċċaw il-benefiċjarji tal-proġetti mir-reġistrazzjoni tagħhom sal-pagament.

Il-qafas tar-riżultati tal-Faċilità, li jirrapporta dwar ir-riżultati kkonsolidati, kien għadu qed jiġi żviluppat: kienu għadhom ma ġewx ikkompletati linji bażi, stadji importanti jew miri kkwantifikati għall-indikaturi ta’ livell għoli. Ir-rappurtar pubbliku kien limitat u ma kopriex it-totalità tal-assistenza mogħtija mill-UE lir-refuġjati fit-Turkija.

Il-proġetti umanitarji awditjati kollha għenu lir-refuġjati biex jissodisfaw il-ħtiġijiet tagħhom, prinċipalment permezz tal-assistenza fi flus kontanti. Il-maġġoranza wasslu l-outputs intenzjonati kollha tagħhom jew inkella l-biċċa l-kbira minnhom. Madankollu, nofshom għadhom ma kisbux l-eżiti mistennija u 9 minn 10 kellhom jiġu estiżi. L-ambjent operazzjonali diffikultuż kien il-fattur prinċipali li xekkel l-implimentazzjoni f’waqtha tal-proġetti mmaniġġjati mill-INGOs.

Ir-rapport jistipula sitt rakkomandazzjonijiet immirati lejn it-titjib tal-effiċjenza u l-effettività tat-tieni segment tal-baġit tal-Faċilità. Jenħtieġ li l-Kummissjoni:

• tindirizza aħjar il-ħtiġijiet tar-refuġjati f’dak li jirrigwarda infrastruttura muniċipali u appoġġ soċjoekonomiku;
• ittejjeb ir-razzjonalizzazzjoni u l-komplementarjetà tal-assistenza;
• timplimenta strateġija għat-tranżizzjoni minn assistenza umanitarja għal assitenza għall-iżvilupp;
• ittejjeb l-effiċjenza ta’ proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti;
• tindirizza, flimkien mal-awtoritajiet Torok, il-ħtieġa li jsir titjib fl-ambjent operazzjonali għall-(I)NGOs; u
• tintensifika l-monitoraġġ u r-rappurtar tal-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija.

Introduzzjoni

It-Turkija u l-UE ilhom marbuta flimkien mill-1963 permezz ta’ Ftehim ta’ Assoċjazzjoni. F’Diċembru 1999, il-Kunsill Ewropew ta lit-Turkija l-istatus ta’ pajjiż kandidat biex isir membru tal-UE u fl-2005 nfetħu n-negozjati tal-adeżjoni. B’allokazzjoni ta’ aktar minn EUR 9 biljun għall-perjodu 2007-2020¹, it-Turkija hija definittivament l-akbar benefiċjarju tal-Istrument għall-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni (IPA), li l-UE tuża biex tħejji lil pajjiżi kandidati għas-sħubija mal-UE.

Minħabba l-pożizzjoni ġeografika tagħha, it-Turkija hija pajjiż kemm ta’ akkoljenza kif ukoll ta’ tranżitu għal ħafna refuġjati. Minħabba ż-żieda fil-flussi migratorji, prinċipalment kawża tal-kunflitt fis-Sirja, it-Turkija tospita l-akbar popolazzjoni ta’ refuġjati fid-dinja: kważi 4 miljun persuna². Dan jinkludi madwar 3.5 miljun Sirjan, li minnhom madwar 94 % qed jgħixu barra mill-kampijiet ta’ refuġjati³. Minn meta bdiet il-kriżi, it-Turkija pprovdiet appoġġ sinifikanti u kontinwat lir-refuġjati.

Sors: l-UNHCR.

Il-kriżi tar-refuġjati Sirjani ma affettwatx lit-Turkija biss, iżda affettwat ukoll lill-Istati Membri tal-UE. Fl-2015 biss, madwar 850 000 refuġjat qasmu l-Mediterran mit-Turkija għall-Greċja⁴ u fittxew l-ażil fil-pajjiżi tal-UE. Wara l-adozzjoni tal-Aġenda Ewropea dwar il-Migrazzjoni f’Mejju 2015, l-UE u l-Istati Membri tagħha ħadu bosta miżuri biex jindirizzaw l-isfidi identifikati.

Fil-15 ta’ Ottubru 2015, il-Kummissjoni pproponiet Pjan ta’ Azzjoni Konġunt UE-Turkija (PAK) biex it-Turkija tingħata assistenza fil-ġestjoni tal-kriżi tal-migrazzjoni. Il-PAK jidentifika miżuri li jridu jiġu implimentati mill-UE u mit-Turkija, bl-għan li (a) jingħata appoġġ lis-Sirjani taħt protezzjoni temporanja (SuTP) u lill-komunitajiet Torok li jospitawhom u (b) titjieb il-kooperazzjoni bl-għan li jiġu evitati flussi migratorji irregolari lejn l-UE.

L-ewwel azzjoni li riedet tittieħed mill-UE taħt il-PAK kienet il-mobilizzazzjoni ta’ ammont sostanzjali ta’ fondi biex it-Turkija tingħata għajnuna biex tiffaċċja l-isfida rrappreżentata mill-preżenza ta’ Sirjani taħt protezzjoni temporanja⁵. Dawn il-fondi kellhom jiġu mmobilizzati bl-aktar mod flessibbli u rapidu possibbli. B’rispons għal dan ir-rekwiżit, il-Kummissjoni stabbiliet il-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija.

Il-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija

Il-Faċilità hija mekkaniżmu ta’ koordinazzjoni li għandha l-għan li tassisti lit-Turkija biex “tindirizza minnufih il-ħtiġijiet umanitarji u ta’ żvilupp tar-refuġjati u tal-komunitajiet ospitanti tagħhom, kif ukoll biex l-awtoritajiet nazzjonali u lokali jiġġestixxu u jindirizzaw il-konsegwenzi tad-dħul ta’ refuġjati.” L-objettivi tagħha huma li tikkoordina u tirrazzjonalizza l-azzjonijiet iffinanzjati mill-baġit tal-Unjoni u l-kontribuzzjonijiet bilaterali mill-Istati Membri tal-UE, u li ssaħħaħ l-effiċjenza u l-komplementarjetà tal-appoġġ mogħti lir-refuġjati u lill-komunitajiet ospitanti fit-Turkija⁶. Il-Faċilità hija għodda innovattiva ta’ raggruppament li hija differenti mill-mekkaniżmi ta’ raggruppament l-oħra li jintużaw fl-UE, bħall-Fondi Fiduċjarji tal-UE⁷ (ara t-Tabella 1).

Sors: il-QEA.

Din il-Faċilità ġiet stabbilita fl-1 ta’ Jannar 2016, u għandha baġit ta’ EUR 3 biljun li kellu jintuża fl-2016 u fl-2017⁸. Minn dan l-ammont, EUR 1 biljun huwa ffinanzjat mill-baġit tal-UE u EUR 2 biljun mill-Istati Membri tal-UE⁹ (l-Anness I juri l-kontribuzzjonijiet nazzjonali favur il-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija). L-appoġġ mogħti jkopri attivitajiet umanitarji u dawk mhux umanitarji, b’allokazzjoni finanzjarja ta’ EUR 1.4 biljun u EUR 1.6 biljun rispettivament. Il-Faċilità tikkoordina l-finanzjament mid-diversi strumenti eżistenti (ara t-Tabella 2).

Sors: “L-ewwel rapport annwali dwar il-Faċilità għar-refuġjati fit-Turkija”, tal-Kummissjoni Ewropea.

L-assistenza tiffoka fuq sitt oqsma ta’ prijorità: (1) assistenza umanitarja, (2) ġestjoni tal-migrazzjoni, (3) edukazzjoni, (4) saħħa, (5) infrastruttura muniċipali u (6) appoġġ soċjoekonomiku¹⁰. Il-proġetti li huma ffinanzjati mill-Faċilità jintgħażlu u jiġu implimentati permezz tal-istrumenti sottostanti (ara t-Tabella 2), u għalhekk, f’konformità mar-regoli u r-rekwiżiti applikabbli tagħhom¹¹. Dan jinkludi implimentazzjoni permezz tal-Fond Fiduċjarju Reġjonali tal-UE b’Reazzjoni għall-Kriżi Sirjana – l-“EUTF Madad”¹². L-Anness II juri f’aktar dettall kif din il-faċilità taħdem.

Fid-Dikjarazzjoni UE-Turkija datata t-18 ta’ Marzu 2016¹³, il-Membri tal-Kunsill Ewropew u t-Turkija kkonfermaw l-impenn tagħhom li jimplimentaw il-PAK u li jtemmu l-migrazzjoni irregolari mit-Turkija għall-Greċja¹⁴. F’din l-okkażjoni, huma qablu wkoll li finanzjament addizzjonali ta’ EUR 3 biljun jista’ jiżdied mal-baġit tal-Faċilità qabel tmiem l-2018. Fit-28 ta’ Ġunju 2018, il-Kunsill Ewropew qabel li jirrilaxxa t-tieni segment tal-baġit tal-Faċilità.

Il-Kumitat ta’ Tmexxija tal-Faċilità

Il-Faċilità hija rregolata minn Kumitat ta’ Tmexxija, li huwa ppresedut mill-Kummissjoni, u jinkludi rappreżentanti mill-Istati Membri kollha tal-UE. Rappreżentanti mit-Turkija jattendu għal-laqgħat tiegħu f’funzjoni konsultattiva u jipparteċipaw fid-diskussjonijiet relatati mal-implimentazzjoni tal-appoġġ. Ir-rwol tal-Kumitat ta’ Tmexxija huwa li jipprovdi gwida strateġika. Dan jinvolvi “l-istipular tal-prijoritajiet ġenerali, it-tipi ta' azzjonijiet li għandhom jiġu appoġġati, l-istrumenti li għandhom jintużaw […] u l-koordinazzjoni [tal-azzjonijiet]” iffinanzjati taħt il-Faċilità¹⁵. Huwa inkarigat ukoll mill-monitoraġġ u mill-valutazzjoni tal-implimentazzjoni tal-azzjonijiet.

Il-Kummissjoni żżomm ir-responsabbiltà aħħarija għall-ġestjoni tal-azzjonijiet. Id-Direttorat Ġenerali għall-Viċinat u n-Negozjati għat-Tkabbir (id-DĠ NEAR), flimkien mad-Delegazzjoni tal-UE fit-Turkija, huwa responsabbli għall-implimentazzjoni tal-proġetti ffinanzjati permezz tal-IPA, filwaqt li d-Direttorat Ġenerali għall-Protezzjoni Ċivili u l-Operazzjonijiet tal-Għajnuna Umanitarja Ewropej (id-DĠ ECHO) huwa responsabbli għall-komponent umanitarju. Il-Kummissjoni hija inkarigata wkoll mill-proġetti implimentati permezz tal-EUTF Madad.

Ambitu u approċċ tal-awditjar

L-objettiv tagħna kien li nivvalutaw il-ġestjoni tal-Faċilità u r-riżultati li nkisbu sa issa. L-awditu kopra l-perjodu mill-istabbiliment tal-Faċilità sal-31 ta’ Marzu 2018. Il-mistoqsija prinċipali tal-awditjar kienet: “Il-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija qiegħda tappoġġa b’mod effettiv lir-refuġjati fit-Turkija?”. Din il-mistoqsija nqasmet f’żewġ sottomistoqsijiet.

1. L-istabbiliment u l-funzjonament tal-Faċilità bħala mekkaniżmu kkontribwew għall-għoti ta’ appoġġ rilevanti, rapidu u kkoordinat sew?

   Sabiex inwieġbu din il-mistoqsija, aħna eżaminajna jekk il-Kummissjoni identifikatx il-ħtiġijiet ta’ prijorità tar-refuġjati u jekk indirizzathomx b’mod rapidu u kkoordinat.

2. Il-proġetti umanitarji ffinanzjati mill-Faċilità kisbu r-riżultati mistennija minnhom?

   Sabiex inwieġbu din il-mistoqsija, aħna eżaminajna l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u r-riżultati miksuba minn kampjun ta’ proġetti appoġġati mill-Faċilità. Minħabba li l-biċċa l-kbira mill-proġetti mhux umanitarji kienu għadhom mhumiex fi stadju ta’ implimentazzjoni avvanzat biżżejjed fiż-żmien meta sar l-awditu¹⁶, aħna ffukajna din il-parti tal-analiżi tagħna fuq il-proġetti umanitarji.

Aħna awditjajna kampjun ta’ 10 proġetti umanitarji li jammontaw għal EUR 458 miljun (ara l-Anness III A). Aħna għażilna l-kampjun b’tali mod li jkollna kopertura bbilanċjata ta’ proġetti f’termini ta’ importanza finanzjarja, setturi (ħtiġijiet bażiċi, protezzjoni, saħħa, edukazzjoni) u tip ta’ sieħeb inkarigat mill-implimentazzjoni (aġenziji tan-NU, INGOs). Il-kampjun intgħażel minn total ta’ 45 kuntratt umanitarju, u jirrappreżenta 33 % tal-ammont totali tal-assistenza umanitarja kkuntrattata.

L-awditu kien jinkludi analiżijiet dokumentarji u intervisti mad-diversi dipartimenti tal-Kummissjoni, mad-Delegazzjoni tal-UE u l-uffiċċji tal-ECHO fit-Turkija, ma’ xi rappreżentanti tal-Istati Membri tal-UE fil-Kumitat ta’ Tmexxija tal-Faċilità, mal-awtoritjiet Torok, ma’ korpi internazzjonali u organizzazzjonijiet nongovernattivi kif ukoll mal-benefiċjarji finali¹⁷. Aħna żorna 8 mill-10 proġetti fil-kampjun tagħna matul żjara fit-Turkija f’Jannar 2018¹⁸.

Il-Ministeru Tork għall-Familja u għall-Politiki Soċjali (MoFSP) ma taniex aċċess għad-database tiegħu ta’ benefiċjarji eliġibbli għall-proġetti awditjati ta’ trasferimenti fi flus kontanti (is-Sistema ta’ Protezzjoni Soċjali ta’ Emerġenza (ESSN) u t-Trasferiment Kundizzjonali ta’ Flus Kontanti għall-Edukazzjoni (CCTE)). B’riżultat ta’ dan, aħna ma stajniex nittraċċaw il-benefiċjarji finali mir-reġistrazzjoni tagħhom sal-pagament. Aktar dettalji jingħataw fil-paragrafu 53.

Osservazzjonijiet

Il-Faċilità ppermettiet li l-appoġġ rilevanti jiġi mobilizzat b’mod rapidu, iżda ma kinitx għalkollox effettiva bħala mekkaniżmu ta’ koordinazzjoni

Aħna vvalutajna jekk:

1. Il-Faċilità identifikatx u indirizzatx il-ħtiġijiet prinċipali tar-refuġjati permezz ta’ valutazzjoni komprensiva u rigoruża tal-ħtiġijiet;
2. L-arranġamenti amministrattivi tal-Faċilità ppermettewx li l-assistenza ta’ EUR 3 biljun tiġi kkuntrattata b’mod rapidu, jiġifieri matul il-perjodu 2016-2017, kif stabbilit fid-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tistabbilixxi l-Faċilità; u
3. Il-Faċilità kkoordinatx l-assistenza b’mod effettiv. B’mod partikolari, aħna eżaminajna jekk il-proċeduri stabbiliti għall-għażla u l-approvazzjoni tal-azzjonijiet irrazzjonalizzawx l-assistenza u żgurawx il-komplementarjetà bejn: i) l-istrumenti differenti ta’ nfiq tal-UE li ntużaw, u ii) l-appoġġ umanitarju u dak mhux umanitarju.

Il-Faċilità indirizzat il-ħtiġijiet prinċipali tar-refuġjati b’mod xieraq, minbarra dawk il-ħtiġijiet relatati mal-infrastruttura muniċipali u l-appoġġ soċjoekonomiku

L-allokazzjoni ta’ finanzjament ta’ EUR 3 biljun kienet ir-riżultat ta’ deċiżjoni politika li dwarha ntlaħaq qbil bejn l-Istati Membri tal-UE u t-Turkija. Dan l-ammont kien jirrappreżenta żieda sinifikanti fl-ammont kumplessiv ta’ assistenza li l-UE kienet qed tagħti lit-Turkija. Madankollu, ma kienx intenzjonat li jkopri l-ispiża kollha tal-appoġġ għar-refuġjati¹⁹.

Valutazzjoni tal-ħtiġijiet b’ċerti limitazzjonijiet

Il-Pjan ta’ Azzjoni Konġunt UE-Turkija (ara l-paragrafu 4) kien jeħtieġ li l-istituzzjonijiet tal-UE u t-Turkija jwettqu, b’mod konġunt, valutazzjoni komprensiva tal-ħtiġijiet qabel ma jiżborżaw il-baġit ta’ EUR 3 biljun²⁰. Għalkemm l-awtoritajiet Torok kienu involuti fil-valutazzjoni tal-ħtiġijiet, huma ma approvawx l-eżerċizzju uffiċjalment.

Il-valutazzjoni tal-ħtiġijiet ġiet iffinalizzata f’Ġunju 2016. Din kienet komprensiva, billi kienet tinkludi valutazzjoni kemm tal-ħtiġijiet umanitarji kif ukoll tal-ħtiġijiet tal-iżvilupp, u pprovdiet informazzjoni rilevanti dwar is-sitwazzjoni tar-refuġjati Sirjani, filwaqt li identifikat nuqqasijiet li kellhom jiġu indirizzati b’kont meħud tal-assistenza fil-passat, dik li kienet qed tingħata, u dik ippjanata għal Sirjani taħt protezzjoni temporanja (SuTP) fit-Turkija. Madankollu, din il-valutazzjoni ma kinitx rigoruża biżżejjed:

1. Il-biċċa l-kbira mid-data numerika (eż. l-istatistika settorjali) fil-valutazzjoni tal-ħtiġijiet ġiet ipprovduta mill-awtoritajiet Torok. Il-konsulenti li wettqu l-valutazzjoni tal-ħtiġijiet ma setgħux jaċċessaw id-data primarja. Għalhekk, huma ma setgħux jivvalidaw l-ispiża stmata tal-miżuri meħtieġa biex jiġu indirizzati l-ħtiġijiet tar-refuġjati u tal-komunitajiet ospitanti.
2. Kien hemm nuqqas ta’ informazzjoni demografika aġġornata b’ripartizzjoni skont is-sess, il-grupp ta’ età u l-post, kif ukoll nuqqas ta’ informazzjoni dwar il-vulnerabbiltajiet (unitajiet domestiċi mmexxija minn nisa, tfal, anzjani, eċċ.). Il-konsulenti ddeskrivew dan bħala tfixkil serju għall-valutazzjoni tal-ħtiġijiet u għat-tfassil ta’ programmi u ta’ interventi. Pereżempju, fis-settur tal-appoġġ soċjali u l-koeżjoni, il-valutazzjoni l-aktar reċenti tal-vulnerabbiltà fil-livell nazzjonali saret fl-2013.
3. Il-valutazzjoni tal-ħtiġijiet kienet immirata lejn l-SuTP u ma indirizzatx il-ħtiġijiet tal-popolazzjoni ta’ refuġjati mhux Sirjani (prinċipalment Afgani u Iraqin). Il-maġġoranza kbira tar-refuġjati fit-Turkija huma SuTP (ara l-paragrafu 2); għalhekk, l-SuTP kienu l-grupp primarju fil-mira appoġġat taħt il-Faċilità. Madankollu, dan ma kienx konformi mal-għan iddikjarat tal-Faċilità, jiġifieri li jiġu indirizzati l-ħtiġijiet tar-refuġjati kollha.

L-oqsma ta’ prijorità tal-Faċilità (ara l-paragrafu 8) kienu fil-biċċa l-kbira allinjati mal-valutazzjoni tal-ħtiġijiet. L-unika eċċezzjoni kienet il-“ġestjoni tal-migrazzjoni” li l-Kumitat ta’ Tmexxija għażel bħala qasam ta’ prijorità għalkemm din ma kinitx inkluża fl-ambitu tal-valutazzjoni tal-ħtiġijiet. Meta jitqies li l-objettiv prinċipali tal-Faċilità kien li tappoġġa lir-refuġjati u lill-komunitajiet ospitanti, u li l-ġestjoni tal-migrazzjoni fit-Turkija diġà kienet ġiet allokata appoġġ ta’ madwar EUR 350 miljun taħt l-IPA (barra mill-Faċilità), ir-raġunijiet għalfejn din ġiet identifikata bħala qasam ta’ prijorità huma dubjużi. Fil-fatt, wara li ffinanzja żewġ proġetti relatati mal-ġestjoni tal-migrazzjoni, il-Kumitat ta’ Tmexxija ddeċieda li ma jallokax aktar flus għal dan il-qasam.

L-oqsma ta’ prijorità ġew iddefiniti b’mod wiesa’ biex tiġi żgurata l-flessibbiltà neċessarja f’kuntest diffiċli u li kien qed jinbidel rapidament. Il-proġetti individwali kienu mmirati li jindirizzaw il-ħtiġijiet speċifiċi tar-refuġjati. Aħna analizzajna r-raġunament għall-għażla tal-10 proġetti awditjati u sibna li dan kien tabilħaqq il-każ għalihom kollha (ara l-Anness III B) għad-dettalji). Meta jippreżenta proposta għal finanzjament, is-sieħeb inkarigat mill-implimentazzjoni ta’ proġetti umanitarji jrid jiddeskrivi l-problemi, il-ħtiġijiet u r-riskji identifikati u kif ir-rispons propost huwa adegwat u konsistenti mal-istrateġija umanitarja kumplessiva tal-Kummissjoni fit-Turkija. Il-Kaxxa 1 turi kif l-akbar proġett umanitarju tal-UE ffinanzjat mill-Faċilità indirizza l-ħtiġijiet tar-refuġjati.

Żewġ oqsma ta’ prijorità ma kinux appoġġati biżżejjed

Il-Faċilità ffukat l-infiq tagħha fuq l-oqsma ta’ prijorità tal-edukazzjoni, is-saħħa u l-assistenza umanitarja (prinċipalment l-ESSN). Dawn l-oqsma rrappreżentaw bejn wieħed u ieħor 90 % tal-ammont totali kkuntrattat (ara l-Figura 1).

Sors: il-QEA, ibbażat fuq data tal-Kummissjoni.

Huwa diffiċli li jiġi ddeterminat jekk din id-distribuzzjoni tal-finanzjament hijiex proporzjonali għall-iskala tal-ħtiġijiet fl-oqsma ta’ prijorità, minħabba li l-Kumitat ta’ Tmexxija ma ssettjax allokazzjonijiet indikattivi minn qabel għal kull qasam ta’ prijorità. Għalkemm dan iżid il-flessibbiltà fl-allokazzjoni tal-fondi, ma jippermettix li titwettaq valutazzjoni tad-differenzi bejn l-infiq ippjanat u dak reali għal kull qasam ta’ prijorità.

Aħna sibna li l-oqsma ta’ prijorità “infrastruttura muniċipali” u “appoġġ soċjoekonomiku” ma ġewx indirizzat biżżejjed. Kif jidher fil-Kaxxa 2, ir-raġuni prinċipali kienet li l-Kummissjoni u l-awtoritajiet Torok ma qablux dwar kif kellhom jindirizzawhom.

Il-Faċilità laħqet l-objettiv tagħha li tikkuntratta EUR 3 biljun f’sentejn

Id-deċiżjoni li tiġi stabbilita “Faċilità rriflettiet il-ħtieġa li jiġu mmobilizzati fondi addizzjonali. Benefiċċju ewlieni tal-Faċilità kien li l-Istati Membri qablu²³ dwar il-kontribuzzjoni tagħhom ta’ EUR 2 biljun fi Frar 2016, immedjatament wara l-istabbiliment tal-Faċilità. Dan ipprovda l-bażi għall-użu rapidu tal-fondi, ibbażat fuq ammont ibbaġitjat predefinit.

Il-qafas legali u amministrattiv tal-Faċilità ġie stabbilit relattivament malajr ukoll. Il-Kummissjoni u l-Istati Membri tal-UE qablu dwar ir-regoli ta’ proċedura tal-Faċilità matul l-ewwel laqgħa tal-Kumitat ta’ Tmexxija fis-17 ta’ Frar 2016. Dan fisser li l-Faċilità saret operazzjonali inqas minn tliet xhur wara s-Summit UE-Turkija tad-29 ta’ Novembru 2015. L-Anness V jippreżenta d-dati u l-avvenimenti ewlenin li huma assoċjati mal-istabbiliment u mal-governanza tal-Faċilità.

Il-fondi tal-Faċilità ġew żborżati bl-użu ta’ diversi strumenti eżistenti (ara l-paragrafu 8) u minn diversi sħab inkarigati mill-implimentazzjoni. Dan ippermetta li l-Faċilità tassorbi malajr iż-żieda sinifikanti fil-fondi tal-UE allokati għat-Turkija u li jiġu kkuntrattati EUR 3 biljun f’sentejn. Kif jidher fil-Figura 2, iż-żieda fil-finanzjament kienet partikolarment għolja għall-assistenza umanitarja.

Sors: il-QEA, ibbażat fuq data tal-Kummissjoni.

Minbarra l-istabbiliment rapidu tal-Faċilità u r-raggruppament effettiv tal-finanzjament, l-għażla ta’ mekkaniżmi ta’ implimentazzjoni mill-Kummissjoni, kif deskritt hawn taħt, kienet fattur ewlieni li ppermetta lill-Faċilità tilħaq l-objettiv tagħha li twassal l-assistenza b’mod rapidu.

1. Il-Kummissjoni qiegħdet għad-dispożizzjoni tal-awtoritajiet Torok tliet għotjiet diretti b’valur totali ta’ EUR 660 miljun, għal proġetti fuq skala kbira taħt il-komponent mhux umanitarju, mingħajr ma niedet sejħiet għal proposti. Fit-Turkija, għotjiet diretti mill-UE ġeneralment jintużaw għal proġetti ħafna iżgħar, b’valur medju ta’ EUR 1 miljun.
2. Mill-baġit ta’ EUR 3 biljun, 70 % ġew allokati lil organizzazzjonijiet tan-NU u lil istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali (ara l-Anness II). Dan ikkontribwixxa għal żieda fil-kapaċità ta’ assorbiment, peress li organizzazzjonijiet ta’ dan it-tip normalment ikollhom il-mezzi biex jimplimentaw proġetti kbar; pereżempju, il-proġett ta’ assistenza fi flus kontanti bi skop multiplu, l-ESSN, li ġie implimentat bħala l-vettura prinċipali għall-forniment ta’ assistenza umanitarja, b’finanzjament ta’ EUR 998 miljun (ara l-Kaxxa 1).

Mhux dejjem ikun possibbli li l-karatteristiki deskritti fil-paragrafi 25 sa 28 jiġu kkombinati fil-każ ta’ strumenti oħra jew ta’ Fondi Fiduċjarji tal-UE barra mill-Faċilità. Dan jispjega għalfejn il-fondi tal-IPA li ġew allokati taħt il-Faċilità ġew ikkuntrattati sa ħames darbiet aktar malajr mill-assistenza tradizzjonali taħt l-IPA fit-Turkija. Kif jidher fl-Anness VI, ir-rapidità li biha l-kuntratti tal-Faċilità ġew konklużi kienet saħansitra akbar milli fil-każ tal-Fondi Fiduċjarji tal-UE.

Il-Faċilità kkontribwiet għal koordinazzjoni msaħħa, iżda r-razzjonalizzazzjoni u l-komplementarjetà tal-assistenza ma nkisbux sistematikament

Aħna eżaminajna jekk il-Faċilità kkoordinatx u rrazzjonalizzatx l-assistenza mogħtija taħt strumenti differenti biex jitnaqqas ir-riskju ta’ ineffiċjenzi (eż. trikkib ta’ proġetti) u jekk saħħitx il-komplementarjetà tal-appoġġ, bl-għan li tiffaċilita t-tranżizzjoni minn assistenza umanitarja għal assistenza mhux umanitarja.

Aħna sibna li l-Kummissjoni kkoordinat id-direzzjoni strateġika tal-Faċilità permezz ta’ valutazzjoni tal-ħtiġijiet, struttura ta’ governanza (il-Kumitat ta’ Tmexxija) u qafas tar-riżultati komuni li jkopru kemm l-appoġġ umanitarju kif ukoll l-appoġġ mhux umanitarju. Dan ippermetta l-koordinazzjoni u l-iskambju ta’ informazzjoni bejn iż-żewġ dipartimenti prinċipali tal-Kummissjoni li kienu responsabbli (id-DĠ NEAR u d-DĠ ECHO) u l-EUTF Madad.

Madankollu, il-Kummissjoni ma stabbilietx linji ta’ demarkazzjoni ċari bejn l-istrumenti u s-sħab inkarigati mill-implimentazzjoni. F’xi każijiet, aħna sibna li l-istrumenti ta’ finanzjament użati mill-Faċilità appoġġaw attivitajiet simili ħafna fis-setturi tas-saħħa u tal-edukazzjoni. Dan kien jimplika l-użu ta’ strutturi ta’ ġestjoni paralleli għall-finanzjament ta’ attivitajiet simili, u kien jeħtieġ sforzi ta’ koordinazzjoni komprensivi mill-Kummissjoni u mis-sħab biex jiġi mmitigat ir-riskju ta’ trikkib. Dan mhuwiex konformi mal-objettiv tal-Faċilità li tirrazzjonalizza l-assistenza mill-UE. Il-Kaxxa 3 tippreżenta eżempji ta’ kif il-Faċilità ffinanzjat attivitajiet simili taħt strumenti differenti.

Kif ġie osservat aktar ’il quddiem, l-allokazzjoni tal-appoġġ permezz ta’ strumenti differenti ppermettiet li l-Kummissjoni taċċellera l-finanzjament tal-Faċilità (ara l-paragrafu 27). Min-naħa l-oħra, dan żied il-kumplessità tal-ġestjoni, tal-implimentazzjoni u tas-superviżjoni tal-Faċilità fl-intier tagħha. Tabilħaqq, dawn l-istrumenti għandhom mandati u oqfsa legali differenti, mekkaniżmi ta’ implimentazzjoni differenti, rekwiżiti ta’ rappurtar u ta’ monitoraġġ differenti, u huma mmaniġġjati minn dipartimenti differenti. Barra minn hekk, il-fondi tal-UE li ntnefqu fit-Turkija barra mill-Faċilità appoġġaw ukoll xi wħud mill-istess oqsma ta’ prijorità bħall-Faċilità²⁵. Xi wħud mill-partijiet ikkonċernati li intervistajna matul iż-żjara tagħna fit-Turkija kkonfermaw li din is-sitwazzjoni kienet qed toħloq konfużjoni, notevolment f’termini tar-rwol li kull strument kien mistenni li jkollu.

L-objettiv iddikjarat tal-Faċilità, jiġifieri li tiġi żgurata l-komplementarjetà tal-assistenza, jinkludi r-rabta bejn l-appoġġ umanitarju u l-appoġġ mhux umanitarju. Għalkemm aħna identifikajna xi eżempji tajbin fis-settur tas-saħħa, fejn il-Kummissjoni żgurat li l-għajnuna umanitarja kellha gradwalment tinbidel f’assistenza għall-iżvilupp aktar durabbli, sibna li din il-komplementarjetà ma nkisbitx sistematikament. Pereżempju, il-Kummissjoni ma fasslitx pjanijiet ta’ implimentazzjoni konġunti bejn id-DĠ ECHO u d-DĠ NEAR, u l-Istati Membri tal-UE²⁶, għalkemm dawn il-pjanijiet setgħu jsaħħu kumplessivament il-koerenza u r-razzjonalizzazzjoni tal-assistenza mill-UE. Aħna nqisu li l-pjanijiet ta’ implimentazzjoni konġunta huma prattika tajba, u l-Kummissjoni użatha meta kienet qed tfassal l-Oqfsa Konġunti għall-Iżvilupp Umanitarju għall-Ġordan u għal-Libanu bl-objettiv li tiżviluppa rispons komprensiv u konġunt²⁷.

F’7 mill-10 proġetti umanitarji li awditjajna, aħna ma sibniex evidenza ta’ xi tranżizzjoni jew strateġija ta’ ħruġ maqbula, li permezz tagħhom il-proġetti umanitarji, li suppost ikopru ħtiġijiet ta’ emerġenza, ikunu jistgħu jiġu trasferiti taħt ir-responsabbiltà tal-komponent mhux umanitarju tal-Faċilità, jew taħt ir-responsabbiltà tat-Turkija, f’każ li dawn il-ħtiġijiet jippersistu fuq terminu medju jew fit-tul. F’bosta każijiet, il-proġetti awditjati kienu suġġetti għal azzjonijiet ta’ segwitu, dejjem taħt finanzjament umanitarju u b’perjodu ta’ implimentazzjoni li jmur lil hinn mill-2018. Id-data ta’ skadenza indikattiva ssettjata mid-DĠ ECHO għat-tranżizzjoni tal-assistenza umanitarja kienet għal tmiem l-2018²⁸. Aktar tard, din id-data ta’ skadenza ġiet estiża. Il-Kaxxa 4 tipprovdi eżempji ta’ strateġiji ta’ tranżizzjoni, tajbin u dgħajfin, meħuda mill-kampjun ta’ proġetti awditjati.

F’kuntest diffikultuż, il-proġetti umanitarji għenu lir-refuġjati biex jindirizzaw il-ħtiġijiet bażiċi tagħhom, iżda mhux dejjem wasslu l-valur għall-flus mistenni

Aħna vvalutajna l-effiċjenza u l-effettività³⁰ tal-assistenza umanitarja pprovduta taħt il-Faċilità, u b’mod partikolari qisna:

1. jekk il-Kummissjoni żguratx li l-ispejjeż tal-proġetti ffinanzjati kienu raġonevoli bi tqabbil mar-riżultati mistennija, u jekk il-proġetti ġewx implimentati f’waqthom;
2. jekk il-Kummissjoni mmonitorjatx l-infiq tal-Faċilità b’mod komprensiv u pproduċietx biżżejjed informazzjoni rilevanti dwar ir-riżultati miksuba; u
3. jekk il-proġetti umanitarji wasslux l-outputs intenzjonati tagħhom (jiġifieri x’ġie prodott jew xi twettaq), u jekk kisbux l-eżiti mistennija minnhom (jiġifieri l-bidliet li jirriżultaw mill-outputs).

Aħna eżaminajna 10 proġetti umanitarji, implimentati taħt ġestjoni indiretta (aġenziji tan-NU) jew diretta (INGOs) (ara l-Anness III A). Minkejja dewmien fl-implimentazzjoni, disa’ proġetti³¹ li kienu jinsabu għaddejjin kienu avvanzati biżżejjed biex inkunu nistgħu nirrappurtaw dwar l-outputs imwassla u dwar l-eżiti miksuba fiż-żmien meta sar l-awditu.

Hemm il-potenzjal biex titjieb l-effiċjenza tal-proġetti

Il-valutazzjoni, mill-Kummissjoni, tar-raġonevolezza tal-ispejjeż fiha xi dgħufijiet

Fil-Pjanijiet ta’ Implimentazzjoni Umanitarja 2016 u 2017 għat-Turkija, il-Kummissjoni ddikjarat li jenħtieġ li l-azzjonijiet appoġġati jkollhom enfasi globali fuq il-kosteffiċjenza u l-kosteffettività. Aħna sibna li meta kienet qed teżamina l-proposti għal proġetti, il-Kummissjoni ma vvalutatx ir-raġonevolezza tal-ispejjeż ibbaġitjati b’mod konsistenti u komprensiv. B’mod partikolari:

1. il-proporzjon tal-ispejjeż amministrattivi meta mqabbel mal-ispejjeż operazzjonali ma ġiex ivvalutat kif xieraq f’5 minn 10 proġetti;
2. f’4 minn 10 proġetti, ma sarx kalkolu tal-ispiża għal kull benefiċjarju. Meta sar dan il-kalkolu mhux dejjem wassal għal valutazzjoni ta’ jekk il-proporzjon miksub kienx raġonevoli jew le.

Aħna nirrikonoxxu l-fatt li l-ambjenti differenti li fihom il-Kummissjoni taħdem meta tipprovdi assistenza umanitarja jistgħu jagħmluha diffiċli li jintużaw spejjeż standard jew punti ta’ riferiment kwantitattivi. Minkejja dan, aħna nqisu li dawn l-għodod għandhom jintużaw, b’mod partikolari għal proġetti konsekuttivi li jiġu implimentati mill-istess sħab. Għall-ħames proġetti awditjati li kienu f’din is-sitwazzjoni, il-Kummissjoni ma wettqitx tqabbil bir-reqqa bejn il-proġetti. Il-Kaxxa 5 tipprovdi eżempji fejn il-Kummissjoni ma wettqitx valutazzjoni suffiċjenti tar-raġonevolezza tal-ispejjeż.

Għall-proġetti umanitarji implimentati mis-sħab tan-NU, il-Kummissjoni ma kellhiex stampa ġenerali kompleta tal-ispejjeż assoċjati mas-sottokuntrattar lis-sħab (lokali) inkarigati mill-implimentazzjoni. Mingħajr din l-istampa ġenerali, il-Kummissjoni ma tistax tivvaluta r-raġonevolezza tal-ispejjeż b’mod komprensiv.

L-ESSN għandha proporzjon ta’ effiċjenza għoli iżda tista’ tkun aktar effiċjenti

L-assistenza fi flus kontanti tippermetti li ssir valutazzjoni aħjar tal-kosteffiċjenza, peress li huwa aktar faċli li jiġi stabbilit il-livell ta’ għajnuna li jkun laħaq lill-benefiċjarji finali. Il-kosteffiċjenza tal-proġett titkejjel billi jsir tqabbil bejn l-ammont li l-benefiċjarji jirċievu direttament u l-ispejjeż l-oħra tal-azzjoni (“proporzjon ta’ effiċjenza”).

Għall-ESSN (ara l-Kaxxa 1), fl-2016 il-Kummissjoni kienet stabbiliet mira inizjali ta’ 85:15 għall-proporzjon ta’ effiċjenza³². Dan il-proporzjon fil-mira żdied għal 87.5:12.5 fl-2018. Aħna qabbilna dan il-proporzjon ma’ dak għal proġetti oħra ffinanzjati mill-Kummissjoni fir-reġjun u relatati ma’ ħtiġijiet bażiċi, u sibna li bħala medja, dawn il-proġetti kellhom proporzjon ta’ effiċjenza ta’ 79:21³³.

Min-naħa l-oħra, aħna sibna li l-proporzjon ta’ effiċjenza kkalkulat għall-ESSN ma jinkludix l-ispejjeż kollha assoċjati direttament mal-proġett, u b’mod partikolari l-ispejjeż imġarrba mill-MoFSP Tork li jappoġġa l-implimentazzjoni tal-proġett permezz tal-Fondazzjonijiet ta’ Assistenza u Solidarjetà Soċjali. Dawn il-Fondazzjonijiet, li jwettqu l-funzjonijiet tagħhom permezz ta’ madwar 1 000 uffiċċju fit-Turkija jirċievu l-applikazzjonijiet mir-refuġjati biex jissieħbu fl-ESSN, jivvalutaw l-eliġibbiltà tagħhom u jwettqu żjarat fl-unitajiet domestiċi,.

Aħna identifikajna wkoll il-possibbiltajiet li ġejjin ta’ titjib fl-effiċjenza għall-ESSN.

1. Dan il-proġett huwa implimentat minn organizzazzjoni tan-NU li tista’ tikklejmja sa 7 % tal-ispejjeż diretti totali tal-proġett bħala kumpens għall-ispejjeż indiretti mġarrba, eż. spejjeż tal-ġestjoni u tal-amministrazzjoni mġarrba fil-livell tas-sede tagħha. Aħna sibna li dan il-perċentwal, għalkemm huwa konformi mal-Ftehim Qafas Finanzjarju u Amministrattiv³⁴ bejn il-Kummissjoni u n-NU, normalment japplika għal proġetti li jkollhom baġit ħafna aktar baxx. Minħabba l-iskala kbira ta’ dan il-proġett³⁵, l-ispejjeż indiretti bbaġitjati għaż-żewġ fażijiet kienu ta’ EUR 64 miljun³⁶. Minkejja d-daqs ta’ dan l-ammont, ma ġiet ipprovduta l-ebda evidenza ta’ sostenn li tiddimostra li din l-ispiża kienet raġonevoli u li kienet inżammet għall-minimu assolut³⁷. Minflok, din ġiet issettjata għal-limitu massimu.
2. Il-finanzjament tal-ESSN jiġi ttrasferit mis-sieħeb tan-NU inkarigat mill-implimentazzjoni għall-bank permezz ta’ sieħeb lokali inkarigat mill-implimentazzjoni. Għat-trasferiment tal-fondi, dan tal-aħħar jirċievi “tariffa għat-trasferiment tal-flus” li tammonta għal EUR 8.9 miljun (ikkalkulata fuq il-bażi ta’ 1 % tat-trasferimenti totali li jridu jsiru). Meta jitqies li l-fondi jistgħu jiġu ttrasferiti direttament lill-bank mingħajr ma jgħaddu mingħand is-sieħeb lokali inkarigat mill-implimentazzjoni, il-ħtieġa għal din it-tariffa ma ġietx iddimostrata b’mod suffiċjenti mill-Kummissjoni. Barra minn hekk, ma ġewx iddebitati tariffi taħt it-tieni proġett ta’ assistenza fi flus kontanti fil-kampjun tagħna (il-Proġett Nru 3 dwar is-CCTE). Apparti dan, is-sieħeb lokali inkarigat mill-implimentazzjoni jieħu tariffa supplimentari b’rata fissa ta’ 7 % għall-ispejjeż indiretti.
3. Il-livell ta’ prefinanzjament imħallas mhuwiex xieraq. F’konformità mal-qafas legali li jirregola s-sħubija bejn l-UE u n-NU, il-Kummissjoni trid tħallas prefinanzjament li jirrappreżenta 80 % tal-ammont totali kkuntrattat ma qabel jibda l-proġett. Aħna sibna li dan il-livell ta’ prefinanzjament mhuwiex adattat għax-xejriet ta’ nfiq speċifiċi taż-żewġ proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti li ġew awditjati (l-ESSN u s-CCTE). Pereżempju, taħt l-ESSN, EUR 278 miljun għall-Fażi 1 u EUR 520 miljun għall-Fażi 2 tħallsu minn qabel lis-sieħeb inkarigat mill-implimentazzjoni. Madankollu, il-fondi kellhom jiġu żborżati fuq bażi lineari matul 16-il xahar u 13-il xahar rispettivament. Taħt il-Fażi 2 tas-CCTE, il-Kummissjoni ħallset EUR 40 miljun minn qabel f’Diċembru 2017, filwaqt li l-ewwel sensiela ta’ pagamenti hija mistennija li ssir fi tmiem Settembru 2018. L-imgħax li eventwalment jiġi ġġenerat fuq il-pagamenti bil-quddiem jinżamm mis-sħab inkarigati mill-implimentazzjoni u ma jerġax jiġi investit fl-ESSN jew fis-CCTE.

Id-dewmien fl-implimentazzjoni mmina l-effiċjenza tal-biċċa l-kbira mill-proġetti li ġew awditjati

Il-puntwalità hija aspett importanti tal-effiċjenza. Hija jista’ jkollha wkoll impatt fuq il-kosteffiċjenza peress li meta proġett jiddewwem, xorta waħda li l-ispejjeż amministrattivi bħal kirjiet u salarji xorta jkunu jridu jitħallsu, u dan jista’ jwassal biex ikun hemm inqas fondi disponibbli għall-benefiċjarji finali. Minn 10 proġetti awditjati, 9 ddewmu u kellhom jiġu estiżi b’medja ta’ 60 %³⁸. F’każ partikolari, il-baġit inizjali ġie rivedut ’il fuq u fi tliet każijiet, il-baġit tnaqqas minħabba li xi wħud mill-attivitajiet ippjanati ma setgħux jiġu implimentati (ara l-Anness III A).

Aħna identifikajna bosta raġunijiet għal dan id-dewmien. F’ħames każijiet, id-dewmien kien ikkawżat prinċipalment minn restrizzjonijiet tekniċi u amministrattivi assoċjati mal-proġetti, bħan-nuqqas ta’ disponibbiltà tat-tagħmir tekniku neċessarju jew ta’ persunal esperjenzat biex jimplimenta l-proġetti. F’każ partikolari, il-Kummissjoni tat estensjoni biex ikun jista’ jsir trasferiment aħjar tal-attivitajiet għas-sistema nazzjonali. Fi tliet każijiet, ir-restrizzjonijiet marbuta mal-qafas legali u regolatorju imposti mill-awtoritajiet Torok fuq l-NGOs ma ppermettewx l-implimentazzjoni f’waqtha tal-proġetti³⁹. Konsegwentement, il-proġetti tal-UE implimentati mill-INGOs, li sa dak iż-żmien kienu qed jaħdmu fit-Turkija, esperjenzaw dewmien sinifikanti jew tnaqqis fl-ambitu tal-attivitajiet tagħhom. Fejn xieraq, il-Kummissjoni pprovdiet rispons flessibbli billi estendiet il-kuntratti u billi, f’xi każijiet, irrivediet il-miri li kienu ġew issettjati inizjalment.

Il-Kummissjoni ffaċċjat ukoll diffikultajiet biex tikseb l-approvazzjoni tal-awtoritajiet Torok għall-involviment tal-INGOs fl-istadju tal-finanzjament. Pereżempju, il-MoFSP ma qabilx li jawtorizza lill-INGOs biex iwettqu ċerti attivitajiet importanti ta’ protezzjoni, jiġifieri l-ġestjoni tal-każijiet u ż-żjarat fl-unitajiet domestiċi. Il-Kummissjoni kellha tikkanċella erba’ proġetti b’baġit totali ta’ EUR 14-il miljun minkejja li l-finanzjament tqies rilevanti biex jindirizza l-ħtieġa urġenti għall-protezzjoni tal-popolazzjoni tar-refuġjati. Il-Kaxxa 6 tippreżenta eżempji ta’ dewmien u ta’ diffikultajiet li l-proġetti ffaċċjaw.

Kien hemm nuqqasijiet fil-monitoraġġ tal-proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti u fil-kejl tar-riżultati

Il-monitoraġġ huwa l-eżaminar regolari tal-infiq, tal-attivitajiet u tar-riżultati, li jipprovdi informazzjoni aġġornata dwar jekk il-proġetti jkunux qed jipprogressaw kif intenzjonat. Aħna vvalutajna l-monitoraġġ tal-Faċilità mwettaq mill-Kummissjoni f’żewġ livelli. L-ewwel nett, aħna eżaminajna jekk il-monitoraġġ tal-proġetti umanitarji kienx komprensiv u f’waqtu. It-tieni nett, aħna eżaminajna jekk il-qafas tar-riżultati tal-Faċilità, għodda ddedikata mfassla mill-Kummissjoni biex turi data aggregata dwar ir-riżultati miksuba mill-Faċilità, ipprovdiex informazzjoni rilevanti u kwantifikabbli dwar il-prestazzjoni.

Il-Kummissjoni stabbiliet qafas xieraq għall-monitoraġġ tal-proġetti umanitarji. Hija żaret mill-inqas darba l-proġetti kollha li ġew awditjati, skont il-linji gwida proprji tagħha. Il-monitoraġġ tal-proġetti ppermetta lill-persunal tal-Kummissjoni fuq il-post u fis-sede tagħha biex jimmonitorjaw l-operazzjonijiet tal-proġetti kontinwament.

Nuqqas ta’ aċċess għad-data primarja għall-programm ta’ assistenza fi flus kontanti

Madankollu, aħna sibna li l-monitoraġġ taż-żewġ proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti kien limitat minħabba li l-Kummissjoni u s-sħab tan-NU inkarigati mill-implimentazzjoni ma kellhomx aċċess għad-data oriġinali dwar il-benefiċjarji (jiġifieri lista ta’ benefiċjarji eliġibbli b’isimhom, in-numri ta’ identifikazzjoni u l-indirizzi tagħhom). Il-MoFSP għandu din id-data, iżda rrifjuta li jaqsamha man-NU u mal-Kummissjoni, filwaqt li kkwota l-leġiżlazzjoni Torka dwar il-protezzjoni tad-data. Minflok, is-sieħeb tan-NU inkarigat mill-implimentazzjoni rċieva data anonimizzata, fejn l-isem u n-numru ta’ identifikazzjoni ta’ kull benefiċjarju kienu ġew sostitwiti b’numru uniku ġġenerat mis-sieħeb lokali inkarigat mill-implimentazzjoni.

Tabilħaqq, rwol ewlieni tas-sħab tan-NU inkarigati mill-implimentazzjoni ta’ proġetti umanitarji f’isem il-Kummissjoni huwa li jkunu responsabbli għas-superviżjoni tal-proċess ta’ pagament u għall-monitoraġġ tal-implimentazzjoni tal-proġetti. Dan in-nuqqas ta’ aċċess għad-data primarja miżmuma mill-MoFSP illimita l-kapaċità tas-sħab tan-NU, u b’konsegwenza dik tal-Kummissjoni wkoll, li jwettqu l-funzjonijiet ta’ monitoraġġ u ta’ sorveljanza tagħhom b’mod effiċjenti u effettiv.

Is-sħab tan-NU inkarigati mill-implimentazzjoni kienu obbligati jadattaw il-qafas ta’ kontroll intern tagħhom għan-nuqqas ta’ aċċess għad-data primarja ewlenija. Huma stabbilew kontrolli ta’ trijangolazzjoni addizzjonali biex jissostanzjaw id-data anonimizzata riċevuta u biex jirrikonċiljawha mad-data anonimizzata dwar il-pagamenti li rċevew mill-bank. Minkejja dawn il-kontrolli addizzjonali, is-sħab tan-NU inkarigati mill-implimentazzjoni ma setgħux jittraċċaw il-benefiċjarji mir-reġistrazzjoni sal-pagament. Aħna nqisu li din hija dgħufija sinifikanti fil-monitoraġġ tal-programm ta’ assistenza fi flus kontanti.

Bħala parti mill-proċeduri tal-awditjar tagħna u f’konformità mad-drittijiet tal-awditjar tagħna, aħna tlabna lill-MoFSP biex jagħtina aċċess għad-data primarja dwar l-ESSN u s-CCTE. Dan l-aċċess ġie rrifjutat u aħna stajna naċċessaw biss id-data anonimizzata miżmuma mis-sħab tan-NU inkarigati mill-implimentazzjoni. Konsegwentement, ma stajniex nistabbilixxu r-rendikont sħiħ tal-entrati mir-reġistrazzjoni tar-refuġjati eliġibbli sal-pagamenti li saru taħt dawn iż-żewġ proġetti. L-Anness VIII juri l-limitazzjonijiet fl-aċċess għad-data, għad-diversi partijiet ikkonċernati involuti.

Dgħufijiet fil-qafas tar-riżultati tal-Faċilità

F’dak li jirigwarda l-qafas tar-riżultati tal-Faċilità, aħna identifikajna d-dgħufijiet li ġejjin:

1. Kienu għadhom ma ġewx stabbiliti linji bażi u valuri fil-mira għall-indikaturi ta’ livell għoli fil-Faċilità, biex il-progress miksub ikun jista’ jitkejjel b’mod oġġettiv. Barra minn hekk, ma kinux ġew stabbiliti stadji importanti intermedji biex ikun jista’ jiġi ttraċċat il-progress fit-terminu medju;
2. Il-kontribut reali tal-Faċilità lejn l-indikaturi aggregati ta’ livell għoli⁴⁰ mhuwiex se jkun jista’ jiġi iżolat faċilment. Ir-raġuni prinċipali għal dan hija li xi fondi addizzjonali tal-UE barra mill-Faċilità, il-Gvern Tork, xi Stati Membri tal-UE u donaturi oħra qed jappoġġaw l-istess objettivi (ara l-eżempju tal-Proġett Nru 10 fil-Kaxxa 3);
3. Il-qafas tar-riżultati ma jipprovdix stampa ġenerali kompleta tal-prestazzjoni tal-assistenza mogħtija mill-UE lir-refuġjati fit-Turkija, minħabba li ma jinkludix l-assistenza pprovduta mill-UE barra mill-Faċilità;
4. Minħabba nuqqas ta’ qbil mal-Gvern Tork, ma kienx hemm indikaturi aggregati li jkejlu l-progress f’dak li jirrigwarda l-vjolenza sesswali u sessista, l-istudenti li ma jibqgħux jistudjaw jew il-protezzjoni tat-tfal. Madankollu, dawn l-aspetti kienu komponenti importanti ta’ xi wħud mill-proġetti umanitarji. Barra minn hekk, ċerti objettivi u indikaturi speċifiċi rreferew biss għall-SuTP u ma koprewx ir-refuġjati ta’ nazzjonalitajiet oħra;
5. Il-qafas tar-riżultati tal-Faċilità kien għadu ma jippreżentax stampa aġġornata tal-prestazzjoni miksuba. F’Mejju 2018, ir-rapport ta’ monitoraġġ l-aktar reċenti li kien disponibbli kopra l-indikaturi tal-output (eż. l-għadd ta’ konsultazzjonijiet ta’ kura tas-saħħa primarja) għall-perjodu minn Jannar sa Lulju 2017. Huwa ma rrappurtax dwar l-eżiti (eż. il-proporzjon ta’ refuġjati li għandhom aċċess għas-servizzi tas-saħħa);
6. Il-qafas tar-riżultati tal-Faċilità ma kienx disponibbli għall-pubbliku.

Il-proġetti awditjati għandhom effetti pożittivi fuq ir-refuġjati iżda nofshom għadhom ma kisbux l-eżiti mistennija minnhom

Aħna bbażajna l-valutazzjoni tagħna tal-effettività tal-proġetti umanitarji awditjati fuq analiżi tal-indikaturi ta’ monitoraġġ, ir-rapporti ta’ progress tas-sħab inkarigati mill-implimentazzjoni, ir-rapporti taż-żjarat ta’ monitoraġġ li twettqu mill-uffiċjali tad-DĠ ECHO preżenti fuq il-post, miż-żjarat tagħna fuq il-post⁴¹ u minn intervisti mal-Kummissjoni, mal-awtoritajiet Torok, mas-sħab inkarigati mill-implimentazzjoni tal-proġetti u mal-benefiċjarji tal-proġetti. Il-konklużjonijiet tagħna jingħataw fil-qosor fl-Anness III B.

Il-proċeduri tal-għażla tal-Kummissjoni żguraw li l-proġetti kienu rilevanti għall-ħtiġijiet tar-refuġjati (ara l-paragrafu 21). Konsegwentement, il-proġetti awditjati kollha għenu lir-refuġjati biex jissodisfaw il-ħtiġijiet bażiċi tagħhom fir-rigward ta’ akkomodazzjoni, ikel, saħħa, edukazzjoni u protezzjoni. Minn 10 proġetti, 6 wasslu l-outputs intenzjonati kollha tagħhom jew inkella l-biċċa l-kbira minnhom. Madankollu, nofs il-proġetti awditjati, li xi wħud minnhom kienu għadhom għaddejjin, għadhom ma kisbux l-eżiti mistennija minnhom, kif dawn ġew iddefiniti fiż-żmien tal-approvazzjoni għall-finanzjament⁴².

Iż-żewġ proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti li kienu jirrappreżentaw 83 % tal-kampjun tagħna rnexxielhom iwasslu għajnuna fi flus kontanti lil għadd ogħla ta’ benefiċjarji minn dak li kien ippjanat inizjalment. Fuq il-bażi tad-data rrappurtata mis-sħab tan-NU inkarigati mill-implimentazzjoni, l-ESSN laħqet 1.2 miljun benefiċjarju f’Marzu 2018, meta mqabbel mal-mira inizjali ta’ miljun refuġjat, u sa Marzu 2018 aktar minn 330 000 student kienu rċevew mill-inqas pagament wieħed mis-CCTE minn meta tnieda l-proġett, meta mqabbel mal-mira inizjali ta’ 230 000 tifel u tifla⁴³.

Ir-riżultati preliminari tal-ESSN irrappurtati f’Mejju 2018 jindikaw li l-proġett ikkontribwixxa b’mod pożittiv biex jgħin lir-refuġjati jissodisfaw il-ħtiġijiet bażiċi tagħhom. Pereżempju, wieħed mill-indikaturi ewlenin għall-ESSN huwa l-indiċi ta’ strateġija ta’ adattament. Dan għandu l-għan li jkejjel ir-rikors għal imġiba negattiva ta’ adattament min-naħa tar-refuġjati⁴⁴ biex jissodisfaw il-ħtiġijiet bażiċi tagħhom. Ir-riżultati preliminari miksuba taħt l-ESSN juru li ntlaħqet il-mira ta’ tnaqqis ta’ 30 % fl-indiċi ta’ strateġija ta’ adattament⁴⁵.

L-impatt tal-ESSN fuq it-titjib tal-livell ta’ għajxien tar-refuġjati jiddependi minn kemm l-assistenza tkun immirata (min ikun eliġibbli) u minn l-ammont ta’ flus kontanti trasferit. L-immirar kien ibbażat fuq kriterji demografiċi bażiċi⁴⁶ biex l-assistenza tiġi mmirata lejn ir-refuġjati l-aktar vulnerabbli. L-użu ta’ dawn il-kriterji kien iġġustifikat mill-ħtieġa ta’ implimentazzjoni rapida, billi l-verifikazzjoni tagħhom hija aktar faċli milli dik ta’ kriterji soċjoekonomiċi, bħall-introjtu tal-unitajiet domestiċi.

Min-naħa l-oħra, l-użu ta’ kriterji demografiċi huwa inqas preċiż u jista’ jwassal biex ir-refuġjati jiġu inklużi jew esklużi minn proġett b’mod żbaljat. Dan jitkejjel f’termini ta’ żbalji ta’ esklużjoni (familji vulnerabbli li jitqiesu bħala ineliġibbli) u żbalji ta’ inklużjoni (familji eliġibbli li jissodisfaw il-kriterji demografiċi iżda li mhumiex foqra). Ibbażat fuq id-data ta’ monitoraġġ l-aktar reċenti⁴⁷, l-ESSN laħqet l-objettivi ppjanati tagħha f’termini ta’ żbalji ta’ esklużjoni (4 % meta mqabbla mal-mira inizjali ta’ taħt 10 %) iżda mhux f'termini ta’ żbalji ta’ inklużjoni (18 % meta mqabbla mal-mira inizjali ta’ 5 %).

Rigward l-ammont ta’ flus kontanti trasferiti, l-objettiv primarju tal-proġett kien li jkopri għalkollox il-ħtiġijiet bażiċi tar-refuġjati l-aktar vulnerabbli. Il-finanzjament meħtieġ biex dan isir kien iniżjalment stmat li huwa TRL 180⁴⁸ għal kull persuna kull xahar. Wara diskussjoni mal-awtoritajiet Torok, l-ammont ta’ flus kontanti trasferit ġie ssettjat għal TRL 100⁴⁹. Dan żdied għal medja ta’ TRL 133 f’Ġunju 2017⁵⁰, li jikkorrispondi għal 74 % tal-ħtieġa inizjali stmata. Minkejja kuntest ta’ inflazzjoni għolja fit-Turkija, il-valur ilu ma jiġi aġġornat minn Ġunju 2017. Dan dejjem ikompli jnaqqas l-impatt tal-proġett fuq il-benefiċjarji l-aktar vulnerabbli.

Xi eżempji ta’ proġetti li kisbu l-biċċa l-kbira mir-riżultati mistennija minnhom huma deskritti fil-Kaxxa 7.

Sors: il-Qorti Ewropea tal-Awdituri.

Fuq nota inqas pożittiva, aħna sibna li erbgħa mill-ħames proġetti awditjati li ġew implimentati mill-INGOs għadhom ma kisbux l-outputs jew l-eżiti li kienu ppjanati inizjalment. L-ambjent operazzjonali diffiċli u li dejjem jinbidel għall-(I)NGOs fit-Turkija wassal għas-sospensjoni, il-modifika jew il-kanċellazzjoni ta’ wħud mill-attivitajiet ippjanati (ara l-paragrafu 46) u għar-reviżjoni tal-miri inizjali. Għalkemm il-Kummissjoni pprovdiet appoġġ flessibbli, notevolment permezz ta’ azzjonijiet ta’ sensibilizzazzjoni u ta’ estensjonijiet tad-dati ta’ skadenza, id-diffikultajiet li ġew iffaċċjati matul l-implimentazzjoni kellhom impatt negattiv dirett fuq il-livell tar-riżultati u fuq il-ksib tagħhom f’waqtu (ara l-Anness III B).

Konklużjoni u rakkomandazzjonijiet

Aħna sibna li, f’kuntest diffikultuż, il-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija mmobilizzat EUR 3 biljun fi żmien qasir mill-baġit tal-UE u mill-Istati Membri biex tipprovdi rispons rapidu għall-kriżi tar-refuġjati. Minkejja dan, hija ma laħqitx għalkollox l-objettiv tagħha li tikkoordina dan ir-rispons b’mod effettiv. Il-proġetti awditjati pprovdew appoġġ utli lir-refuġjati; il-biċċa l-kbira minnhom kisbu l-outputs tagħhom, iżda nofshom għadhom ma kisbux l-eżiti mistennija minnhom. Barra minn hekk, aħna identifikajna li hemm lok għal żieda fl-effiċjenza ta’ proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti. Għalhekk, aħna nikkonkludu li l-Faċilità setgħet tkun aktar effettiva, u li setgħet tikseb aktar valur għall-flus.

Il-Kummissjoni identifikat il-ħtiġijiet ta’ prijorità tar-refuġjati bbażat fuq valutazzjoni komprensiva tal-ħtiġijiet. Madankollu, minħabba nuqqas ta’ qbil bejn it-Turkija u l-UE dwar kif għandhom jiġu indirizzati l-ħtiġijiet ta’ prijorità fir-rigward ta’ infrastruttura muniċipali u appoġġ soċjoekonomiku, dawn l-oqsma mhumiex koperti biżżejjed. Barra minn hekk, l-inklużjoni ta’ ġestjoni tal-migrazzjoni bħala qasam ta’ prijorità ma kinitx iġġustifikata b’mod ċar.

Kien diffiċli li jiġi ddeterminat jekk il-fondi li ntnefqu f’kull qasam ta’ prijorità kinux proporzjonali għall-iskala tal-ħtiġijiet, minħabba li l-Kumitat ta’ Tmexxija ma ssettjax allokazzjonijiet indikattivi minn qabel għal kull qasam ta’ prijorità. Għalkemm dan iżid il-flessibbiltà, huwa jxekkel l-obbligu ta’ rendikont, billi ma jistax isir tqabbil bejn l-infiq ippjanat u dak reali għal kull qasam ta’ prijorità (il-paragrafi 18 sa 24).

Rakkomandazzjoni 1 – Indirizzar aħjar tal-ħtiġijiet tar-refuġjati f’dak li jirrigwarda infrastruttura muniċipali u appoġġ soċjoekonomiku

Għat-tieni segment tal-baġit tal-Faċilità, jenħtieġ li l-Kummissjoni:

1. tiżgura li l-Faċilità tikkontribwixxi għall-indirizzar aħjar tal-ħtiġijiet fl-oqsma ta’ prijorità “infrastruttura muniċipali” u “appoġġ soċjoekonomiku”;
2. tivvaluta mill-ġdid il-ħtieġa li żżomm il-Ġestjoni tal-Migrazzjoni bħala waħda mill-oqsma ta’ prijorità tal-Faċilità;
3. tissettja allokazzjoni indikattiva ta’ fondi għal kull qasam ta’ prijorità qabel jibqa l-infiq.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: il-31 ta’ Diċembru 2019.

Il-Kummissjoni u l-Istati Membri stabbilew f’qasir żmien l-arranġamenti amministrattivi tal-Faċilità. Barra minn hekk, ir-raggruppament effettiv tal-finanzjament u l-għażla ta’ mekkaniżmi ta’ implimentazzjoni mill-Kummissjoni, bl-użu ta’ diversi strumenti u sħab għall-implimentazzjoni ta’ proġetti kbar, ippermettew li l-Faċilità tilħaq l-objettiv tagħha li tikkonkludi kuntratti b’valur ta’ EUR 3 biljun sa tmiem l-2017 (il-paragrafi 25 sa 29).

Filwaqt li l-Kummissjoni kkoordinat id-direzzjoni strateġika tal-Faċilità permezz ta’ valutazzjoni tal-ħtiġijiet, governanza u qafas tar-riżultati komuni li jkopru kemm l-appoġġ umanitarju kif ukoll l-appoġġ mhux umanitarju, l-assistenza setgħet ġiet irrazzjonalizzata aħjar. Il-Faċilità appoġġat l-istess tip ta’ attivitajiet fis-setturi tas-saħħa u tal-edukazzjoni permezz ta’ strumenti differenti. Dan għamel il-koordinazzjoni aktar kumplessa u rriżulta fl-użu b’mod parallel ta’ strutturi ta’ ġestjoni differenti għall-finanzjament ta’ proġetti simili. Barra minn hekk, il-fondi tal-UE li ntnefqu fit-Turkija barra mill-Faċilità appoġġaw ukoll xi wħud mill-istess oqsma ta’ prijorità bħall-Faċilità (il-paragrafi 31 sa 33).

Rakkomandazzjoni 2 – Titjib tar-razzjonalizzazzjoni u l-komplementarjetà tal-assistenza

Għat-tieni segment tal-baġit tal-Faċilità, jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżviluppa strateġija konġunta b’diviżjoni ċara tal-kompiti bejn l-istrumenti differenti u l-Istati Membri tal-UE, sabiex issaħħaħ il-koerenza u r-razzjonalizzazzjoni tal-assistenza.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: il-31 ta’ Diċembru 2019.

L-objettiv iddikjarat tal-Faċilità, jiġifieri li tiġi żgurata l-komplementarjetà tal-assistenza, jikkonċerna wkoll ir-rabtiet bejn il-komponent umanitarju u dak mhux umanitarju tagħha. Għalkemm aħna identifikajna xi eżempji tajbin fis-settur tas-saħħa, fejn il-Kummissjoni appoġġat it-tranżizzjoni minn għajnuna umanitarja għal assistenza għall-iżvilupp aktar durabbli, din il-komplementarjetà ma nkisbitx sistematikament. Fiż-żmien meta sar l-awditu, il-kundizzjonijiet għal tranżizzjoni minn assistenza umanitarja għal assistenza għall-iżvilupp kienu għadhom ma ġewx stabbiliti għall-biċċa l-kbira mill-proġetti awditjati (il-paragrafi 34 sa 35).

Rakkomandazzjoni 3 – Implimentazzjoni ta’ strateġija għat-tranżizzjoni minn assistenza umanitarja għal assistenza għall-iżvilupp

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tiżviluppa u timplimenta strateġija ta’ tranżizzjoni, bl-objettiv finali li tittrasferixxi kemm l-attivitajiet umanitarji kif ukoll dawk mhux umanitarji taħt ir-responsabbiltà tal-awtoritajiet nazzjonali.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: il-31 ta’ Diċembru 2021.

Aħna sibna wkoll li hemm lok għal titjib fl-effiċjenza tal-proġetti umanitarji li huma ffinanzjati mill-Faċilità. L-ewwel nett, meta kienet qed teżamina l-proposti għal proġetti, il-Kummissjoni ma vvalutatx ir-raġonevolezza tal-ispejjeż ibbaġitjati b’mod konsistenti u komprensiv. It-tieni nett, anke jekk kienu konformi mal-qafas legali, l-ispejjeż indiretti li tħallsu lis-sħab inkarigati mill-implimentazzjoni ta’ proġetti kbar ta’ assistenza fi flus kontanti kienu għoljin u mhux iġġustifikati biżżejjed, u l-livell ta’ pagamenti bil-quddiem ma kienx allinjat mal-ħruġ reali ta’ flus għall-proġetti (il-paragrafi 38 sa 44).

Rakkomandazzjoni 4 – Titjib fl-effiċjenza ta’ proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tagħmel sforz biex iżżid l-effiċjenza ta’ proġetti kbar ta’ assistenza fi flus kontanti biex tirrifletti aħjar in-natura u l-iskala speċifika tagħhom, b’mod partikolari billi:

1. tinnegozja tnaqqis fil-perċentwal tal-ispejjeż indiretti ddebitati mis-sieħeb tan-NU inkarigat mill-implimentazzjoni tal-ESSN;
2. tiżgura li t-tariffa għat-trasferiment fi flus kontanti (għall-ESSN) titħallas biss meta tkun neċessarja u tkun debitament iġġustifikata;
3. tinnegozja mas-sħab tnaqqis fil-livell ta’ prefinanzjament li jkun allinjat aħjar mal-ħruġ ta’ flus previst għall-proġetti.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: il-31 ta’ Diċembru 2020.

L-effiċjenza tal-proġetti tiddependi wkoll fuq l-implimentazzjoni tagħhom f’waqtha. Meta proġett jiddewwem, hemm probabbiltà li l-ispejjeż bħal kirjiet u salarji xorta jkunu jridu jitħallsu għal żmien itwal. Mill-10 proġetti awditjati, 9 kellhom jiġu estiżi; dawn kienu jeħtieġu li ż-żmien jiġi estiż b’medja ta’ 60 %. L-ambjent operazzjonali diffikultuż kien il-fattur prinċipali li xekkel l-implimentazzjoni f’waqtha tal-proġetti għall-INGOs (il-paragrafi 45 sa 46).

Rakkomandazzjoni 5 – Tindirizza, flimkien mal-awtoritajiet Torok, il-ħtieġa li jsir titjib l-ambjent operazzjonali għall-(I)NGOs

Jenħtieġ li l-Kummissjoni tuża djalogu politiku ta’ livell għoli mal-awtoritajiet Torok biex ittejjeb l-ambjent operazzjonali għall-(I)NGOs fit-Turkija.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: il-31 ta’ Diċembru 2019.

Il-Kummissjoni stabbiliet miżuri xierqa biex timmonitorja l-proġetti umanitarji, u kienet taf tajjeb jekk il-proġetti kinux qed jipprogressaw kif intenzjonat. Il-limitazzjoni prinċipali kienet ir-rifjut, mill-awtoritajiet Torok, li jingħata aċċess għal-lista oriġinali ta’ benefiċjarji eliġibbli għaż-żewġ proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti. Minħabba f’dan, la aħna u lanqas il-Kummissjoni ma stajna nittraċċaw lill-benefiċjarji mir-reġistrazzjoni tagħhom sal-pagament għal din il-parti sostanzjali tal-komponent umanitarju tal-Faċilità (il-paragrafi 49 sa 53).

Il-qafas tar-riżultati tal-Faċilità rrapporta dwar ir-riżultati kkonsolidati, iżda għandu xi dgħufijiet: l-indikaturi aggregati ma għandhomx linji bażi, stadji importanti jew miri kkwantifikati. Ir-rappurtar pubbliku kien limitat u ma kopriex it-totalità tal-assistenza mogħtija mill-UE lir-refuġjati fit-Turkija (il-paragrafu 54).

Rakkomandazzjoni 6 – Tintensifika l-monitoraġġ u r-rappurtar tal-Faċilità għar-Refuġjati fit-Turkija.

Jenħtieġ li l-Kummissjoni:

1. tinsisti li l-awtoritajiet Torok jagħtu aċċess sħiħ għad-data dwar il-benefiċjarji eliġibbli lis-sħab inkarigati mill-implimentazzjoni tal-proġetti ta’ assistenza fi flus kontanti, sabiex ikun hemm titjib kemm fl-obbligu ta’ rendikont kif ukoll fl-effiċjenza tal-qafas ta’ monitoraġġ ta’ dawn il-proġetti emblematiċi;
2. ittejjeb it-tfassil tal-qafas tar-riżultati tal-Faċilità, notevolment billi tinkludi stadji importanti, miri u data ta’ referenza għall-indikaturi tar-riżultati aggregati;
3. tirrapporta dwar infiq mill-istrumenti tal-UE li jappoġġa lir-refuġjati fit-Turkija barra mill-Faċilità.

Data mmirata għall-implimentazzjoni: il-31 ta’ Diċembru 2019.

Il-proġetti umanitarji awditjati kollha għenu lir-refuġjati biex jissodisfaw il-ħtiġijiet prinċipali tagħhom fir-rigward ta’ akkomodazzjoni, ikel, saħħa, edukazzjoni u protezzjoni. Minn 10 proġetti, 6 wasslu l-outputs intenzjonati kollha tagħhom jew inkella l-biċċa l-kbira minnhom. Madankollu, nofs il-proġetti awditjati, li xi wħud minnhom għadhom għaddejjin, għadhom ma kisbux l-eżiti mistennija minnhom, kif dawn ġew iddefiniti fiż-żmien meta ġew approvati għall-finanzjament (il-paragrafi 56 sa 63).

Dan ir-Rapport ġie adottat mill-Awla III, immexxija mis-Sinjura Bettina JAKOBSEN, Membru tal-Qorti tal-Awdituri, fil-Lussemburgu fil-laqgħa tagħha tat-2 ta’ Ottubru 2018.

Għall-Qorti tal-Awdituri

Klaus-Heiner LEHNE
President

Akronimi u abbrevjazzjonijiet

BEI: Bank Ewropew tal-Investiment

BERŻ: Bank Ewropew għar-Rikostruzzjoni u l-Iżvilupp

CCTE: Trasferiment Kundizzjonali ta’ Flus Kontanti għall-Edukazzjoni

DCI: Strument tal-Kooperazzjoni għall-Iżvilupp

DĠ ECHO: Id-Direttorat Ġenerali għall-Protezzjoni Ċivili u l-Operazzjonijiet tal-Għajnuna Umanitarja Ewropej

DĠ NEAR: Id-Direttorat Ġenerali għall-Viċinat u n-Negozjati għat-Tkabbir

DGMM: Id-Direttorat Ġenerali għall-Ġestjoni tal-Migrazzjoni (it-Turkija)

ESSN: Sistema ta’ Protezzjoni Soċjali ta’ Emerġenza

IcSP: Strument li jikkontribwixxi għall-Istabbiltà u l-Paċi

(I)NGO: Organizzazzjoni Nongovernattiva (Internazzjonali)

IPA: Strument għall-Assistenza ta’ Qabel l-Adeżjoni

KfW: Kreditanstalt für Wiederaufbau

MoFSP: Ministeru għall-Familja u għall-Politiki Soċjali (it-Turkija)

MoNE: Ministeru għall-Edukazzjoni Nazzjonali (it-Turkija)

NU: Nazzjonijiet Uniti

PAK: Pjan ta’ Azzjoni Konġunt

SuTP: Sirjani taħt Protezzjoni Temporanja

Tim tal-awditjar

Ir-rapporti speċjali tal-QEA jippreżentaw ir-riżultati tal-awditi li twettaq ta’ politiki u programmi tal-UE, jew ta’ suġġetti relatati mal-ġestjoni minn oqsma speċifiċi tal-baġit. Il-QEA tagħżel u tfassal dawn il-kompiti tal-awditjar biex timmassimizza l-impatt tagħhom billi tqis ir-riskji għall-prestazzjoni jew għall-konformità, il-livell ta’ introjtu jew ta’ nfiq involut, l-iżviluppi li jkunu għad iridu jseħħu u l-interess politiku u pubbliku.

Dan l-awditu tal-prestazzjoni twettaq mill-Awla III tal-Awditjar, Azzjoni esterna/Sigurtà u ġustizzja, immexxija minn Bettina Jakobsen, Membru tal-QEA, li kienet ukoll il-Membru Relatur għal dan ir-rapport. Is-Sinjura Jakobsen ingħatat appoġġ minn Katja Mattfolk, Kap tal-Kabinett u Kim Storup, Attaché tal-Kabinett; Alejandro Ballester Gallardo, Maniġer Prinċipali; Cyril Messein, Kap tal-Kompitu; Florin-Alexandru Farcas, Andrej Minarovic u Nikolaos Zompolas, Awdituri.

Kuntatt

IL-QORTI EWROPEA TAL-AWDITURI
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
LUXEMBOURG

Tel. +352 4398-1
Mistoqsijiet: eca.europa.eu/mt/Pages/ContactForm.aspx
Sit web: eca.europa.eu
Twitter: @EUAuditors

Ħafna informazzjoni addizzjonali dwar l-Unjoni Ewropea hija disponibbli fuq l-Internet.
Jista’ jsir aċċess għaliha permezz tas-server Europa (http://europa.eu).

Il-Lussemburgu: L-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, 2018

© L-Unjoni Ewropea, 2018

Għal kull użu jew riproduzzjoni ta’ ritratti jew materjal ieħor li ma jaqax taħt id-drittijiet tal-awtur tal-Unjoni Ewropea, irid jintalab il-permess direttament mingħand id-detenturi tad-drittijiet tal-awtur.

KIF TIKKUNTATTJA LILL-UE

Personalment
Madwar l-Unjoni Ewropea kollha hemm mijiet ta’ ċentri ta’ informazzjoni tal-Europe Direct. Tista’ ssib l-indirizz tal-eqreb ċentru għalik f’dan is-sit: https://europa.eu/european-union/contact_mt

Bit-telefown jew bil-posta elettronika
Europe Direct huwa servizz li jwieġeb il-mistoqsijiet tiegħek dwar l-Unjoni Ewropea. Tista’ tikkuntattja dan is-servizz:

• bit-telefown bla ħlas: 00 800 6 7 8 9 10 11 (ċerti operaturi jafu jimponu ħlas għal dawn it-telefonati),
• fuq dan in-numru standard: +32 22999696, jew
• bil-posta elettronika permezz: https://europa.eu/european-union/contact_mt

KIF ISSIB TAGĦRIF DWAR L-UE

Onlajn
L-informazzjoni dwar l-Unjoni Ewropea bil-lingwi uffiċjali kollha tal-UE hija disponibbli fuq is-sit web Europa fuq: https://europa.eu/european-union/contact_mt

Pubblikazzjonijiet tal-UE
Tista’ tniżżel mill-internet jew tordna l-pubblikazzjonijiet tal-UE, li xi wħud minnhom huma bla ħlas u xi oħrajn bil-ħlas, mill-EU Bookshop fl-indirizz li ġej: https://publications.europa.eu/mt/publications. Kopji multipli ta’ pubblikazzjonijiet bla ħlas tista’ tiksibhom billi tikkuntattja lil Europe Direct jew liċ-ċentru tal-informazzjoni lokali tiegħek (ara https://europa.eu/european-union/contact_mt).

Il-liġi tal-UE u dokumenti relatati
Għal aċċess għall-informazzjoni legali tal-UE, inkluż il-liġijiet kollha tal-UE mill-1951 ’l hawn, fil-verżjonijiet lingwistiċi uffiċjali kollha, żur is-sit EUR-Lex hawnhekk: http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=mt

Dejta Miftuħa mill-UE
Il-portal tad-Dejta Miftuħa mill-UE (http://data.europa.eu/euodp) jipprovdi aċċess għal settijiet tad-dejta mill-UE. Id-dejta tista’ titniżżel mill-internet u tintuża mill-ġdid bla ħlas, kemm għal skopijiet kummerċjali kif ukoll mhux kummerċjali.