Διαδικασίες εισαγωγής: οι αδυναμίες του νομικού πλαισίου και η αναποτελεσματική εφαρμογή έχουν αντίκτυπο στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ

Σύνοψη

Τι πραγματεύεται αυτή η έκθεση

Τα εμπορεύματα που εισέρχονται στην ΕΕ από τρίτες χώρες υπόκεινται σε τελωνειακούς ελέγχους των κρατών μελών προτού τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ. Εξετάσαμε αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι διαδικασίες εισαγωγής προστατεύουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ. Διαπιστώσαμε σημαντικές αδυναμίες και κενά, που υποδηλώνουν ότι οι έλεγχοι δεν εφαρμόζονται αποτελεσματικά, γεγονός που επιδρά αρνητικά στα οικονομικά της ΕΕ. Διατυπώνουμε σειρά συστάσεων προς την Επιτροπή και τα κράτη μέλη για τη βελτίωση του σχεδιασμού και της εφαρμογής των ελέγχων.

Οι τελωνειακοί έλεγχοι

Οι τελωνειακοί έλεγχοι διασφαλίζουν την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ μόνον εφόσον βασίζονται σε κοινούς κανόνες και εφαρμόζονται με εναρμονισμένο και τυποποιημένο τρόπο από τα κράτη μέλη.

Κατά την είσοδο των εμπορευμάτων στην ΕΕ, οι τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους εισαγωγής ζητούν από τον εισαγωγέα να καταβάλει ή να εξασφαλίσει την καταβολή των τελωνειακών δασμών που οφείλονται σε σχέση με τα εισαγόμενα εμπορεύματα. Εντούτοις, οι εισαγωγείς μπορούν να μειώσουν ή να αποφύγουν σκοπίμως τη δασμολογική υποχρέωση, παραδείγματος χάριν δηλώνοντας χαμηλότερη δασμολογητέα αξία για τα εμπορεύματά τους ή ψευδή χώρα καταγωγής ή κατατάσσοντας τα εμπορεύματα σε κατηγορία με χαμηλότερο δασμολογικό συντελεστή.

Οι τελωνειακοί δασμοί αντιστοιχούν στο 14 % του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η αποφυγή της καταβολής δασμών αυξάνει το έλλειμμα τελωνειακών δασμών που πρέπει να αντισταθμίζεται με υψηλότερες συνεισφορές των κρατών μελών βάσει του ΑΕΕ. Το κόστος αυτό επιβαρύνει τελικά τους ευρωπαίους φορολογούμενους.

Πώς διενεργήσαμε τον έλεγχό μας

Εξετάσαμε αν με τους τελωνειακούς ελέγχους της ΕΕ προστατεύονται τα οικονομικά συμφέροντά της και αν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έχουν σχεδιάσει αξιόπιστες διαδικασίες εισαγωγής για την προστασία αυτών των συμφερόντων.

Τι διαπιστώσαμε

Διαπιστώσαμε σημαντικές αδυναμίες, οι οποίες υποδεικνύουν ανεπάρκειες του τελωνειακού νομικού πλαισίου, καθώς και αναποτελεσματική εφαρμογή των τελωνειακών ελέγχων κατά την εισαγωγή, γεγονός που επιδρά αρνητικά στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.

Δεν παρέχονται επαρκή οικονομικά κίνητρα στα κράτη μέλη για τη διενέργεια τελωνειακών ελέγχων. Τα κράτη μέλη που όντως διενεργούν τελωνειακούς ελέγχους, αλλά χωρίς επιτυχία στην ανάκτηση των απολεσθέντων εσόδων της ΕΕ, κινδυνεύουν με οικονομικές κυρώσεις, ενώ εκείνα που δεν διενεργούν τέτοιου είδους ελέγχους δεν αντιμετωπίζουν ενδεχομένως τέτοιου είδους συνέπειες.

Τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει πρόοδο προς την κατεύθυνση της ομοιόμορφης εφαρμογής της τελωνειακής νομοθεσίας. Ωστόσο, εφαρμόζουν διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με τους τελωνειακούς ελέγχους για την αντιμετώπιση της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική, της ψευδούς περιγραφής της καταγωγής, της εσφαλμένης κατάταξης των εμπορευμάτων, καθώς για την επιβολή τελωνειακών κυρώσεων. Η διενέργεια επαχθών τελωνειακών ελέγχων μπορεί να επηρεάσει την επιλογή τελωνείου εισαγωγής από τους εμπόρους και οι (αερο)λιμένες όπου διενεργούνται λιγότεροι τελωνειακοί έλεγχοι ενδεχομένως να προσελκύουν περισσότερη κίνηση.

Εξακολουθούν να υφίστανται ορισμένα κενά στα κράτη μέλη όσον αφορά τον έλεγχο των εισαγωγών.

Τι συνιστούμε

Διατυπώνουμε τις ακόλουθες συστάσεις προς την Επιτροπή και τα κράτη μέλη.

Η Επιτροπή οφείλει:

1. Προκειμένου να ανταποκριθεί στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να αναπτύξει μια μεθοδολογία και να προβαίνει σε περιοδικές εκτιμήσεις του ελλείμματος των τελωνειακών δασμών από το 2019 και έπειτα, και να λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων αυτών για την κατανομή των πόρων και τον καθορισμό των επιχειρησιακών στόχων.
2. Να εξετάσει όλες τις διαθέσιμες επιλογές προκειμένου να ενισχύσει τη στήριξή της προς τις εθνικές τελωνειακές υπηρεσίες στον σημαντικό ενωσιακό ρόλο τους υπό το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), περιλαμβανομένης της επανεξέτασης του συντελεστή των εξόδων είσπραξης.
3. Κατά το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο να προτείνει τα επόμενα προγράμματα δράσης της ΕΕ για τη στήριξη της τελωνειακής ένωσης να χρησιμοποιηθούν για να συμβάλουν στην οικονομική βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών συστημάτων πληροφοριών για τα τελωνεία.
4. Να διατυπώνει με μεγαλύτερη ακρίβεια τα αιτήματα που περιέχονται στις ανακοινώσεις αμοιβαίας συνδρομής, ώστε να εξασφαλίζεται η ομοιόμορφη εφαρμογή τους από τα κράτη μέλη.
5. Να προτείνει τροποποιήσεις της τελωνειακής νομοθεσίας το 2018, με στόχο να καταστεί υποχρεωτική η αναφορά του αποστολέα στην τελωνειακή διασάφηση εισαγωγής.

Τα κράτη μέλη πρέπει:

1. Να θέσουν ως προϋπόθεση για την παράκαμψη των ελέγχων που προβλέπονται βάσει συγκεκριμένου φίλτρου κινδύνου την εκ των προτέρων ή άμεση έγκριση των ιεραρχικά ανωτέρων.
2. Να θεσπίσουν ελέγχους στα ηλεκτρονικά συστήματα εκτελωνισμού εμπορευμάτων με σκοπό την απόρριψη δηλώσεων εισαγωγής με τις οποίες ζητείται δασμολογική απαλλαγή για εμπορεύματα με δηλωθείσα αξία μεγαλύτερη των 150 ευρώ ή για εμπορικές αποστολές που δηλώθηκαν ως δώρα.
3. Να καταρτίσουν σχέδια έρευνας για την αντιμετώπιση της κατάχρησης αυτών των απαλλαγών στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου με τρίτες χώρες.

Εισαγωγή

Το 2018, η ΕΕ θα εορτάσει την 50ή επέτειο της τελωνειακής ένωσης. Η τελωνειακή ένωση σημαίνει απουσία τελωνειακών δασμών και ποσοστώσεων στα εσωτερικά σύνορα μεταξύ των κρατών μελών και επιβολή κοινών τελωνειακών δασμών στις εισαγωγές από τρίτες χώρες. Η τελωνειακή ένωση, από κοινού με την κοινή εμπορική πολιτική, αποτελούν τομείς που εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ¹, στο πλαίσιο της οποίας ορίζεται το μεγαλύτερο μέρος της τελωνειακής πολιτικής και εγκρίνεται η τελωνειακή νομοθεσία. Εντούτοις, την ευθύνη για την εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας φέρουν κατά κύριο λόγο τα κράτη μέλη².

Μολονότι τα εσωτερικά σύνορα έχουν καταργηθεί, τα εμπορεύματα που εισέρχονται στα κράτη μέλη από το τελωνειακό έδαφος τρίτων χωρών υπόκεινται σε τελωνειακούς ελέγχους και στην καταβολή των τυχόν τελωνειακών δασμών προτού τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ.

Η θέση εισαγόμενων εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία σημαίνει ότι αυτά μπορούν να διακινούνται ελεύθερα στην ενιαία αγορά της ΕΕ, όπως και κάθε προϊόν καταγωγής ΕΕ³. Επομένως, κατά την είσοδο των εμπορευμάτων στην ΕΕ, οι τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους εισαγωγής ζητούν από τον εισαγωγέα να καταβάλει ή να εγγυηθεί την καταβολή των τελωνειακών δασμών που οφείλονται σε σχέση με τα εισαγόμενα εμπορεύματα.

Οι τελωνειακοί δασμοί, μαζί με τα τέλη παραγωγής ζάχαρης [από κοινού γνωστά ως «παραδοσιακοί ίδιοι πόροι» (ΠΙΠ)], αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Οι πόροι αυτοί μεταφέρονται στον προϋπολογισμό, αφού παρακρατηθούν τα έξοδα είσπραξης. Το 2016, οι ΠΙΠ αντιστοιχούσαν στο 14 % των εσόδων της ΕΕ και ανήλθαν σε 20,1 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι τελωνειακές αρχές επιδιώκουν την επίτευξη διαφόρων στόχων στους οποίους πρέπει να κατανέμουν τους περιορισμένους πόρους τους. Επιδιώκουν στόχους όπως η εφαρμογή μη φορολογικών μέτρων για τη βελτίωση της εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ, η προστασία της Ένωσης από το αθέμιτο και παράνομο εμπόριο, καθώς και η προστασία του περιβάλλοντος. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας αποτελεί πλέον προτεραιότητα των τελωνειακών αρχών. Είναι επίσης υπεύθυνες για την είσπραξη των τελωνειακών δασμών, των ειδικών φόρων κατανάλωσης, καθώς και του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) που εισπράττεται κατά την εισαγωγή.

Οι τελωνειακές αρχές βρίσκονται αντιμέτωπες με την πρόκληση να επιτύχουν ισορροπία μεταξύ, αφενός, της ανάγκης διευκόλυνσης του εμπορίου με ταχύτερες και απρόσκοπτες διαδικασίες εισαγωγής και, αφετέρου, της ανάγκης διενέργειας τελωνειακών ελέγχων. Η διενέργεια επαχθών τελωνειακών ελέγχων μπορεί να επηρεάσει την επιλογή τελωνείου εισαγωγής από τους εμπόρους και οι (αερο)λιμένες όπου διενεργούνται λιγότεροι τελωνειακοί έλεγχοι ενδεχομένως να προσελκύουν περισσότερη κίνηση.

Η δασμολογική υποχρέωση κατά τον χρόνο της παράδοσης των εμπορευμάτων εξαρτάται από τρεις παράγοντες: i) τη δασμολογητέα αξία των εισαγόμενων εμπορευμάτων, όταν ο δασμός συνιστά ποσοστό της αξίας αυτής (δασμός κατ’ αξίαν)· ii) την καταγωγή των εμπορευμάτων· και iii) τη δασμολογική κατάταξη των εμπορευμάτων, η οποία, σε συνδυασμό με την καταγωγή τους, καθορίζει τον δασμολογικό συντελεστή που θα εφαρμοστεί επί της δασμολογητέας αξίας.

Ποιες μορφές λαμβάνει η αποφυγή καταβολής τελωνειακών δασμών

Ο εισαγωγέας μπορεί να μειώσει σκοπίμως τη δασμολογική υποχρέωση με τους εξής τρόπους:

1. μέσω της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής, ήτοι δηλώνοντας, σχετικά με τα εισαγόμενα εμπορεύματα, αξία χαμηλότερη από την πραγματική, η οποία συνοδεύεται συχνά από την υποβολή πλαστών εμπορικών εγγράφων,
2. μέσω της ψευδούς περιγραφής της καταγωγής, ήτοι δηλώνοντας ψευδή χώρα καταγωγής των εισαγόμενων εμπορευμάτων,
3. μέσω της εσφαλμένης κατάταξης των εμπορευμάτων, ήτοι κατατάσσοντάς τα σε κατηγορία με χαμηλότερο δασμολογικό συντελεστή· ή
4. μέσω συνδυασμού των ανωτέρω πρακτικών.

Τέλος, οι εισαγωγείς μπορεί να επωφεληθούν καταχρηστικώς μιας δασμολογικής απαλλαγής, υποβάλλοντας αίτηση για δασμολογική απαλλαγή μη επιλέξιμων εμπορευμάτων.

Το έλλειμμα τελωνειακών δασμών και ο αντίκτυπός του

Η αποφυγή καταβολής δασμών αυξάνει το έλλειμμα τελωνειακών δασμών, που ορίστηκε σε μελέτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου⁴ ως η διαφορά μεταξύ του θεωρητικού επιπέδου των εισαγωγικών δασμών που θα έπρεπε να εισπράττονται για την οικονομία ως σύνολο και των εισαγωγικών δασμών που όντως εισπράττονται. Το τυχόν έλλειμμα στην είσπραξη των δασμών πρέπει να αντισταθμίζεται από υψηλότερες εισφορές των κρατών μελών βάσει του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) τους, κόστος που τελικά επωμίζονται οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι.

Πώς αντιμετωπίζεται η αποφυγή καταβολής δασμών: τελωνειακοί έλεγχοι και ανταλλαγές πληροφοριών

Τα εμπορεύματα που εισάγονται στην ΕΕ υπόκεινται σε τελωνειακούς ελέγχους. Οι εν λόγω τελωνειακοί έλεγχοι διασφαλίζουν την ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ μόνον εφόσον βασίζονται σε κοινούς κανόνες και εφαρμόζονται με εναρμονισμένο και τυποποιημένο τρόπο από τα κράτη μέλη.

Οι τελωνειακοί έλεγχοι επί των εισαγωγών μπορούν να διενεργούνται:

1. πριν από την άφιξη των εμπορευμάτων στο έδαφος της ΕΕ ή στον τόπο εκφόρτωσης (γνωστοί ως έλεγχοι πριν από την άφιξη ή ως έλεγχοι πριν από τον εκτελωνισμό)·
2. κατά την εισαγωγή των εμπορευμάτων (γνωστοί ως έλεγχοι κατά τον εκτελωνισμό)· ή
3. μετά την εισαγωγή των εμπορευμάτων, αφότου αυτά τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία. Πρόκειται για τους ελέγχους μετά τον εκτελωνισμό. Αυτοί μπορεί να βασίζονται είτε σε λογιστικούς ελέγχους (λογιστικοί έλεγχοι μετά τον εκτελωνισμό) είτε σε ελέγχους βάσει πράξεων (άλλοι έλεγχοι μετά τον εκτελωνισμό).

Δεδομένου ότι η ΕΕ δεν διαθέτει εναρμονισμένα πλαίσια ελέγχου και διαχείρισης κινδύνου, ο συνδυασμός και η συχνότητα εφαρμογής έκαστου των τριών ειδών ελέγχου ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών. Όταν οι έλεγχοι είναι λιγότερο αποτελεσματικοί στα στάδια πριν από τον εκτελωνισμό και κατά τον εκτελωνισμό οι εναπομένοντες κίνδυνοι για την είσπραξη των δασμών πρέπει να μετριαστούν στο μετά τον εκτελωνισμό στάδιο.

Οι τελωνειακές αρχές πρέπει να ανταλλάσσουν πληροφορίες με άλλες χώρες σχετικά με το διεθνές εμπόριο, ώστε να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις τελωνειακές διατάξεις και την είσπραξη του συνόλου των εσόδων. Αυτό είναι γνωστό ως αμοιβαία διοικητική συνδρομή.

Οι ανταλλαγές πληροφοριών μπορούν να πραγματοποιούνται σε επίπεδο ΕΕ μεταξύ των κρατών μελών ή μεταξύ αυτών και της Επιτροπής ή σε διεθνές επίπεδο με τρίτες χώρες. Οι ανταλλαγές πληροφοριών σε επίπεδο ΕΕ πραγματοποιούνται στο πλαίσιο είτε του κανονισμού περί αμοιβαίας συνδρομής είτε του συστήματος διαχείρισης τελωνειακών κινδύνων για τις σχετικές με τους κινδύνους πληροφορίες.

Οι τελωνειακές αρχές μπορούν επίσης να συνεργάζονται μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν πληροφορίες και βέλτιστες πρακτικές μέσω κοινών δράσεων, σεμιναρίων, προγραμμάτων επιμόρφωσης, ομάδων έργου, επισκέψεων εργασίας και διασυνοριακών δραστηριοτήτων χρηματοδοτούμενων από τα προγράμματα δράσης της ΕΕ. Δύο σημαντικά προγράμματα δράσης της ΕΕ χρηματοδοτούν την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών αρχών για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ: το πρόγραμμα δράσης «Τελωνεία 2013/2020» και το πρόγραμμα «Hercule II/III».

Κατά τα έξι έτη εφαρμογής του προγράμματος «Τελωνεία 2013» διατέθηκαν σχεδόν 325 εκατομμύρια ευρώ «με σκοπό τη στήριξη και συμπλήρωση των δράσεων που αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη για να διασφαλίσουν την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στον τελωνειακό τομέα»⁵. Το πρόγραμμα δράσης «Τελωνεία 2020» υποστηρίζει τη λειτουργία της τελωνειακής ένωσης. Στον κανονισμό του ορίζονται αρκετοί συγκεκριμένοι στόχοι που αποσκοπούν να στηρίξουν τις τελωνειακές αρχές κατά την προστασία των δημοσιονομικών και οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, με χρηματοδότηση που θα ανέλθει σε σχεδόν 525 εκατομμύρια ευρώ την περίοδο 2014-2020.

Το πρόγραμμα «Hercule II» ήταν ένα πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για τη χρηματοδότηση δράσεων πρόληψης και καταπολέμησης της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Στο πλαίσιο του προγράμματος διατέθηκαν σχεδόν 100 εκατομμύρια ευρώ για δράσεις καταπολέμησης της διαφθοράς την περίοδο 2007-2013. Διάδοχος του προγράμματος αυτού ήταν το πρόγραμμα «Hercule III» με προϋπολογισμό 105 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2014-2020.

Οι τελωνειακές αρχές ανταλλάσσουν πληροφορίες και συνεργάζονται με τρίτες χώρες στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, όπως τα καθεστώτα προτιμησιακών συναλλαγών (ΚΠΣ), οι συμφωνίες αμοιβαίας συνδρομής (ΣΑΣ) και οι ρυθμίσεις διοικητικής συνεργασίας (ΡΔΣ).

Τα ΚΠΣ επιτρέπουν στους εμπορικούς εταίρους να παρέχουν προτιμησιακούς όρους στο πλαίσιο των μεταξύ τους συναλλαγών. Τα εν λόγω καθεστώτα μπορεί να είναι αμοιβαία ή μονομερή. Οι ΣΑΣ συνιστούν τη νομική βάση για την υποβολή αιτημάτων παροχής πληροφοριών σε τρίτες χώρες, ιδίως προκειμένου να προληφθούν, να διερευνηθούν και να καταπολεμηθούν ενέργειες που παραβιάζουν την τελωνειακή νομοθεσία.

Η Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνάπτει ΡΔΣ με αρχές τρίτων χωρών και τις υπηρεσίες διοικητικών ερευνών διεθνών οργανισμών. Σκοπός τους είναι η παροχή πρακτικών κατευθυντήριων γραμμών όσον αφορά την επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ της OLAF και των συνεργαζόμενων αρχών, ιδίως μέσω του καθορισμού σημείων επαφής.

Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου

Στο πλαίσιο του ελέγχου αξιολογήθηκε αν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έχουν σχεδιάσει αξιόπιστες διαδικασίες εισαγωγής που προστατεύουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.

Πραγματοποιήσαμε επισκέψεις στις τελωνειακές αρχές πέντε κρατών μελών: της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Η επιλογή των κρατών μελών βασίστηκε στα ακόλουθα κριτήρια κινδύνου: i) στο μέγεθος της εισφοράς ΠΙΠ στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ii) στην έκταση του φαινομένου δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική στο κράτος μέλος, και iii) στην αναλογία των επαληθεύσεων βάσει λογιστικών ελέγχων στο σύνολο των ελέγχων μετά τον εκτελωνισμό.

Ο έλεγχος κάλυψε την περίοδο 2007-2017 και διενεργήθηκε σε δύο στάδια (βλέπε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την προσέγγιση ελέγχου στα παραρτήματα Ι και ΙΙ):

1. Πρώτο στάδιο: προπαρασκευαστικές εργασίες στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης επίσκεψης στις υπηρεσίες της Επιτροπής: ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης, ΓΔ Προϋπολογισμού, OLAF και Κοινό Κέντρο Ερευνών, καθώς και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων (ΠΟΤ) για τη συγκέντρωση πληροφοριών και στοιχείων χρήσιμων στο πλαίσιο των επιτόπιων ελεγκτικών εργασιών στα κράτη μέλη. Μέσω της διαδικασίας αυτής μπορέσαμε να συγκρίνουμε την τελωνειακή νομοθεσία και τα τελωνειακά καθεστώτα της ΕΕ με τα πρότυπα του ΠΟΤ⁶. Προκειμένου να διαπιστώσουμε αν οι τελωνειακοί έλεγχοι και οι διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων διενεργούνται ομαλά, επιλέξαμε, πριν από κάθε επίσκεψη σε κράτος μέλος, τέσσερα δείγματα εισαγωγών υψηλού κινδύνου, καθώς και δείγμα ελέγχων διενεργηθέντων από τις τελωνειακές αρχές.
2. Δεύτερο στάδιο: επιτόπιες ελεγκτικές εργασίες τόσο στην Επιτροπή [Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης (ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης), Γενική Διεύθυνση Προϋπολογισμού (ΓΔ Προϋπολογισμού) και OLAF] όσο και στα επιλεγμένα κράτη μέλη, με ιδιαίτερη έμφαση στα συστήματα και τους ελέγχους.

Παρατηρήσεις

Στο πλαίσιο του ισχύοντος συστήματος δεν δίδεται η δέουσα σημασία στους δασμούς, ως πηγής χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της ΕΕ

Στην έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου για τους ιδίους πόρους⁷ υπογραμμίζεται η σημασία των ΠΙΠ ως σημείου αναφοράς των πραγματικών εσόδων της ΕΕ. Εντούτοις, η ΕΕ δεν έχει ακόμη προβεί σε εκτίμηση του ελλείμματος τελωνειακών δασμών και τα κράτη μέλη αποθαρρύνονται από το να διενεργούν ελέγχους, ενώ η χρηματοδότηση προγραμμάτων της ΕΕ στον τελωνειακό τομέα δεν διασφαλίζει πλήρως την οικονομική βιωσιμότητα της τελωνειακής ένωσης ή δεν συνδέεται πάντοτε με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

Η Επιτροπή δεν έχει προβεί σε εκτίμηση του ελλείμματος τελωνειακών δασμών

Το 2013, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε⁸ από την Επιτροπή «να συλλέξει αξιόπιστα στοιχεία για το χάσμα μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τα τελωνεία και τον ΦΠΑ και να του υποβάλλει σχετική έκθεση» κάθε έξι μήνες. Η Επιτροπή δεν ανταποκρίθηκε στο εν λόγω αίτημα όσον αφορά το έλλειμμα τελωνειακών δασμών, μολονότι χρηματοδοτεί τακτικά εκθέσεις για το μέγεθος του ελλείμματος ΦΠΑ. Η Επιτροπή δημοσιεύει ετησίως σύγκριση των πρόσθετων ΠΙΠ που διαπιστώνονται στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της επιθεώρησης και του ποσού που όντως εισπράχθηκε. Αυτή σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται με το έλλειμμα τελωνειακών δασμών, όπως ορίζεται στο σημείο 10.

Η OLAF προέβη σε υπολογισμό των δυνητικών απωλειών σε δασμούς και ΦΠΑ εξαιτίας της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική στις εισαγωγές στο Ηνωμένο Βασίλειο κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών υπόδησης από την Κίνα. Οι δυνητικές απώλειες δασμών υπολογίστηκε ότι προσέγγιζαν τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ κατά την περίοδο 2013-16. Η OLAF εξετάζει επί του παρόντος αν υπάρχουν ενδεχομένως απώλειες και σε άλλα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των υπολοίπων, πλην του Ηνωμένου Βασιλείου, τεσσάρων κρατών μελών του δείγματος του ΕΕΣ.

Η ετήσια εκτίμηση του ελλείμματος τελωνειακών δασμών θα καθιστούσε εφικτή την αξιολόγηση των επιδόσεων της τελωνειακής ένωσης όσον αφορά την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Θα βοηθούσε επίσης την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διοχετεύσουν πόρους εκεί όπου χρειάζονται περισσότερο.

Τα κράτη μέλη αποθαρρύνονται από το να διενεργούν τελωνειακούς ελέγχους

Οι τελωνειακές αρχές των κρατών μελών είναι αρμόδιες για την είσπραξη των τελωνειακών δασμών: πρέπει να λαμβάνουν κάθε αναγκαίο μέτρο ώστε να διασφαλίζουν τη μεταφορά των δασμών στον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς και την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της⁹. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή επιθεωρεί ετησίως τις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών.

Η Επιτροπή μπορεί να αποδώσει οικονομικές ευθύνες σε κράτος μέλος σε περίπτωση διαπίστωσης διοικητικών σφαλμάτων¹⁰. Τα κράτη μέλη που δεν διενεργούν τελωνειακούς ελέγχους ενδεχομένως δεν διατρέχουν αυτόν τον κίνδυνο. Παραδείγματος χάριν διαπιστώσαμε ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο οι αφερέγγυοι έμποροι αποκλείονται από τον πληθυσμό-στόχο των ελέγχων μετά τον εκτελωνισμό. Μάλιστα, ένα κράτος μέλος διαμαρτυρήθηκε ότι όσο περισσότερες προσπάθειες καταβάλλει για την καταπολέμηση της απάτης, τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει να του αποδοθούν οικονομικές ευθύνες από την Επιτροπή.

Εάν οι τελωνειακές αρχές στο πλαίσιο ελέγχου μετά τον εκτελωνισμό εντοπίσουν ότι έχουν εισπραχθεί χαμηλότεροι δασμοί από τους οφειλόμενους, οφείλουν να εισπράξουν τους πράγματι οφειλόμενους δασμούς. Οι τελωνειακές αρχές γνωστοποιούν το οφειλόμενο ποσό στον οφειλέτη μέσω εκ των υστέρων πράξης επιβολής δασμού. Στατιστικά στοιχεία της Επιτροπής καταδεικνύουν ότι, με την εξαίρεση της Πολωνίας, στα επιλεγέντα κράτη μέλη ο αριθμός των εκ των υστέρων πράξεων επιβολής δασμού μειώθηκε¹¹ (βλέπε γράφημα 1 κατωτέρω).

Πηγή: Βάση δεδομένων OWNRES.

Ελλείψει εκτίμησης του ελλείμματος τελωνειακών δασμών, δεν είναι δυνατό να διαπιστωθεί αν η μείωση αυτή οφείλεται σε μείωση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων μετά τον εκτελωνισμό ή σε μείωση του εν λόγω ελλείμματος.

Η ανεπαρκής χρηματοδότηση των διευρωπαϊκών συστημάτων ΤΠ μπορεί να καθυστερήσει την εφαρμογή του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα

Η πλήρης εφαρμογή του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα (ΕΤΚ) συνδέεται άρρηκτα με την ανάπτυξη των συστημάτων ΤΠ που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του. Η πλήρης θέση σε εφαρμογή όλων των ηλεκτρονικών συστημάτων που απαιτούνται βάσει του ΕΤΚ πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020. Μετά την ημερομηνία αυτή, οι τεχνικές ηλεκτρονικής επεξεργασίας δεδομένων θα καταστούν ο κανόνας και τα τελωνεία της ΕΕ θα μεταβούν σε περιβάλλον χωρίς χαρτί.

Σύμφωνα με την τελική αξιολόγηση του προγράμματος δράσης «Τελωνεία 2013»¹², η ανεπάρκεια των εθνικών επενδύσεων ενδεχομένως να καθυστερήσει την ανάπτυξη των τελωνειακών συστημάτων σε επίπεδο ΕΕ. Στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος χρηματοδοτήθηκε ο καθορισμός των προδιαγραφών της ΕΕ για τα διευρωπαϊκά συστήματα ΤΠ, ενώ τα κράτη μέλη ανέλαβαν το κόστος της προσαρμογής των εθνικών συστημάτων στις εν λόγω προδιαγραφές.

Στην ίδια αξιολόγηση αναφέρεται ότι, σύμφωνα με υπαλλήλους των κρατών μελών, το κόστος που έχουν αναλάβει οι εθνικές διοικήσεις είναι ανάλογο με εκείνο της Επιτροπής, και ότι η υλοποίηση και οι αναβαθμίσεις των ευρωπαϊκών συστημάτων μπορεί να αποδειχθούν ιδιαιτέρως δαπανηρές για τα κράτη μέλη, σε περίπτωση που τα εθνικά συστήματα είναι πολύπλοκα και όχι επαρκώς ολοκληρωμένα. Εντούτοις, ορισμένα στοιχεία των ευρωπαϊκών συστημάτων πληροφοριών δεν χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα «Τελωνεία 2020», αλλά οι σχετικές δαπάνες βαρύνουν τα κράτη μέλη¹³.

Οι εθνικοί δημοσιονομικοί περιορισμοί μπορούν να υπονομεύσουν την ορθή εφαρμογή των ευρωπαϊκών συστημάτων, και ορισμένα κράτη μέλη ανέφεραν έλλειψη εθνικών κονδυλίων το 2015. Επιπλέον, τα κράτη μέλη επιβεβαίωσαν τον κίνδυνο καθυστερήσεων στις απαντήσεις τους σε ερωτηματολόγιο που τους απέστειλε η Επιτροπή το 2016.

Όπως επεσήμανε η Επιτροπή, το 2015 επτά κράτη μέλη εισέπραξαν περισσότερο από το 80 % των ΠΙΠ και τέσσερα κράτη μέλη εισέπραξαν σχεδόν το 60 % των ΠΙΠ¹⁴. Τα ποσοστά αυτά πρέπει να συγκριθούν με τα ποσά που παρακρατήθηκαν ως έξοδα είσπραξης, δεδομένου ότι, παραδείγματος χάριν, ένα κράτος μέλος¹⁵ παρακράτησε άνω του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ και, στο άλλο άκρο, άλλο κράτος μέλος¹⁶ παρακράτησε λιγότερα από 10 εκατομμύρια ευρώ. Εντούτοις, ορισμένα στοιχεία εξόδων που συνδέονται με τα τελωνειακά συστήματα είναι σταθερά, παραδείγματος χάριν όσον αφορά τα συστήματα ΤΠ¹⁷.

Σύμφωνα με την έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου για τους ιδίους πόρους, οι χώρες στις οποίες βρίσκονται οι κύριοι λιμένες εισόδου στην ΕΕ (Βέλγιο, Κάτω Χώρες) —οι οποίες κατά συνέπεια εισπράττουν υψηλά ποσά ΠΙΠ— έχουν ορισμένες φορές διαμαρτυρηθεί για το υπερβολικά υψηλό μερίδιο των ΠΙΠ τους. Αντιθέτως, οι χώρες με μικρή συνεισφορά ΠΙΠ επωμίζονται σχετικά μεγαλύτερο βάρος για τη χρηματοδότηση των στοιχείων των ευρωπαϊκών συστημάτων πληροφοριών, τα οποία δεν χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα δράσης «Τελωνεία 2020».

Η χρηματοδότηση των τελωνειακών υποδομών των κρατών μελών στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης «Hercule» δεν συνδέεται πάντοτε με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ

Εξετάσαμε παραδείγματα τελικών εκθέσεων υλοποίησης που μας παρείχαν δικαιούχοι του προγράμματος «Hercule II» και διαπιστώσαμε ότι δεν είναι πάντοτε σαφής η σύνδεση μεταξύ του αποτελέσματος που επιτεύχθηκε με τον εξοπλισμό που χρηματοδοτήθηκε και της προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Παραδείγματος χάριν, στο πλαίσιο του προγράμματος χρηματοδοτήθηκε η κατάσχεση χασίς με τη χρήση ενδοσκοπίων, ενώ χρησιμοποιήθηκε μικροσκοπική κρυφή κάμερα για την κατάσχεση οχημάτων μεγάλης αξίας, κ.λπ.

Στη γνώμη μας αριθ. 3/2012 διαπιστώσαμε¹⁸ ότι «ο συγχρηματοδοτούμενος εξοπλισμός δεν χρησιμοποιείται κατ’ ανάγκη αποκλειστικά για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, αλλά και για επιχειρήσεις συνδεόμενες με ναρκωτικά, όπλα, αποδράσεις από φυλακές, εμπορία ανθρώπων, φοροδιαφυγή, απάτες με πιστωτικές κάρτες, παραχάραξη και διαφθορά σε εθνικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου». Το γεγονός αυτό μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των τελωνείων όσον αφορά την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

Τα εργαλεία και προγράμματα της ΕΕ για την ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα των τελωνείων και την ενίσχυση της συνεργασίας δεν απέδωσαν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους

Ανταλλαγές πληροφοριών μπορούν να πραγματοποιούνται σε επίπεδο ΕΕ μεταξύ των κρατών μελών ή μεταξύ αυτών και της Επιτροπής ή σε διεθνές επίπεδο με τρίτες χώρες. Διαπιστώσαμε πως, παρότι η ΕΕ έχει θεσπίσει σύστημα που καθιστά εφικτή την ανταλλαγή αυτών των πληροφοριών, αυτό δεν έχει αξιοποιηθεί πλήρως.

Η ΕΕ έχει θεσπίσει πολλά υποσχόμενους διαύλους πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, ωστόσο το περιεχόμενο και η χρήση τους παρουσιάζουν αδυναμίες

Τα κράτη μέλη δεν αξιοποιούν πλήρως τα εργαλεία ανταλλαγής πληροφοριών στο πλαίσιο του κανονισμού για την αμοιβαία συνδρομή

Τα κράτη μέλη μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με παραβιάσεις της τελωνειακής νομοθεσίας είτε μεταξύ τους είτε με την Επιτροπή χρησιμοποιώντας τα εργαλεία και τις βάσεις δεδομένων που προβλέπονται στον κανονισμό περί αμοιβαίας συνδρομής¹⁹. Οι εν λόγω ανταλλαγές πληροφοριών πραγματοποιούνται μέσω του ασφαλούς συστήματος πληροφοριών κατά της απάτης (AFIS), του εργαλείου ηλεκτρονικής επικοινωνίας που χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους σχετικά με την αναφορά παρατυπιών.

Βάσει των πληροφοριών που διαβιβάζουν τα κράτη μέλη, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει τη διενέργεια έρευνας. Η Επιτροπή μπορεί επίσης να αποφασίσει την αποστολή προειδοποιήσεων για απάτη στα κράτη μέλη, χρησιμοποιώντας τις κοινοποιήσεις αμοιβαίας συνδρομής.

Διαπιστώσαμε ότι τα κράτη μέλη δεν αντιδρούν με ενιαίο τρόπο στα αιτήματα που διατυπώνει η OLAF στις κοινοποιήσεις αμοιβαίας συνδρομής που αποστέλλονται για την αντιμετώπιση της απάτης όσον αφορά τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική, την ψευδή δήλωση καταγωγής ή την εσφαλμένη κατάταξη των εμπορευμάτων. Εντοπίσαμε επίσης περιπτώσεις στις οποίες τα ελεγχθέντα κράτη μέλη δεν απάντησαν στα αιτήματα της OLAF.

Τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν άλλα συστήματα πληροφοριών, όπως το τελωνειακό σύστημα πληροφοριών (ΤΣΠ), για να βοηθούνται στην πρόληψη, την έρευνα και τη δίωξη των τελωνειακών παραβιάσεων, καθιστώντας ταχύτερα διαθέσιμες τις πληροφορίες. Εντούτοις, διαπιστώσαμε ότι, με την εξαίρεση της Πολωνίας, οι τελωνειακές αρχές των άλλων επιλεγέντων κρατών μελών σπανίως χρησιμοποιούν το ΤΣΠ²⁰ για την ανταλλαγή πληροφοριών με τις αρμόδιες αρχές άλλων κρατών μελών σχετικά με τελωνειακές παρατυπίες ή περιπτώσεις απάτης.

Τα κράτη μέλη διαμαρτυρήθηκαν επίσης για το πρόβλημα της διπλής υποβολής στοιχείων μέσω του ΤΣΠ και του εντύπου πληροφοριών για τους κινδύνους (RIF) για την ανταλλαγή σχετικών με τους κινδύνους πληροφοριών. Η περιορισμένη χρήση της βάσης δεδομένων ΤΣΠ και η αλληλοεπικάλυψή της με άλλα συστήματα μειώνει την αποτελεσματικότητα αυτών των ανταλλαγών πληροφοριών.

Προκειμένου να θέσει τέλος στην εν λόγω αλληλοεπικάλυψη, η Επιτροπή δρομολόγησε το σχέδιο «One seizure, one report» («Μία κατάσχεση, μία έκθεση»). Το 2016 κάλεσε τα κράτη μέλη να συμπληρώσουν σχετικό ερωτηματολόγιο. Η συντριπτική πλειονότητα των κρατών μελών προσδιόρισε ως πρόβλημα που χρήζει αντιμετώπισης την πολλαπλή υποβολή στοιχείων. Επιπροσθέτως, στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης «Τελωνεία 2020», συγκροτήθηκε ομάδα έργου²¹, απαρτιζόμενη από εκπροσώπους κρατών μελών και της Επιτροπής, προκειμένου να συζητήσει τα αρχικά συμπεράσματα της έρευνας και να διατυπώσει συστάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Η ανταλλαγή πληροφοριών για την αντιμετώπιση της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική λειτουργεί ομαλά

Προκειμένου να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική, η Επιτροπή ανέπτυξε μεθοδολογία για την εκτίμηση των «δίκαιων τιμών» αγοράς²², εφαρμόζοντας μια στατιστική διαδικασία στα στοιχεία της COMEXT²³ για την πραγματοποίηση αξιόπιστων εκτιμήσεων όσον αφορά τις τιμές των εισαγόμενων εμπορευμάτων²⁴. Η OLAF αποστέλλει αυτές τις εκτιμήσεις στις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών.

Οι πληροφορίες όσον αφορά τις δίκαιες τιμές συνιστούν αποτελεσματικό εργαλείο για τη διαχείριση των κινδύνων, εφόσον βοηθούν στον εντοπισμό ενδεχόμενων περιπτώσεων δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική, όταν υπάρχουν και άλλες ενδείξεις κινδύνου ή απάτης, όπως η συμμετοχή ύποπτων εμπόρων στην εισαγωγή (έμποροι με «κακή φήμη»). Οι εν λόγω πληροφορίες θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως βάση για την εκτίμηση του τμήματος του ελλείμματος τελωνειακών δασμών που οφείλεται στη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική.

Η ανταλλαγή πληροφοριών για την αντιμετώπιση της ψευδούς περιγραφής της καταγωγής βελτιώθηκε πρόσφατα

Οι εισαγωγείς μπορούν επίσης να μειώσουν τη δασμολογική υποχρέωση δηλώνοντας ψευδή χώρα καταγωγής των εισαγόμενων εμπορευμάτων. Κατ’ αυτό τον τρόπο πετυχαίνουν την εφαρμογή του μειωμένου ή μηδενικού δασμολογικού συντελεστή που ισχύει στο πλαίσιο καθεστώτος προτιμησιακών συναλλαγών (ΚΠΣ) ή/και αποφεύγουν την καταβολή των δασμών αντιντάμπινγκ ή των αντισταθμιστικών δασμών²⁵ που έχουν οριστεί για την πραγματική χώρα καταγωγής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η πραγματική καταγωγή των εμπορευμάτων συγκαλύπτεται μέσω δόλιας μεταφόρτωσής τους σε ενδιάμεση χώρα, όπου αποθηκεύονται προσωρινά προτού μεταφερθούν στην ΕΕ με πλαστά έγγραφα. Εντοπίσαμε στο διαδίκτυο αρκετά παραδείγματα εταιρειών που προσφέρουν αυτή τη δόλια «υπηρεσία» μεταφόρτωσης.

Προκειμένου να αντιμετωπίσει την απάτη αυτού του είδους, η Επιτροπή ανέπτυξε τα συστήματα ConTraffic και Container Status Messages (CSM). Τα εργαλεία αυτά παρέχουν στις τελωνειακές αρχές πληροφορίες σχετικά με τις διαδρομές των εμπορευματοκιβωτίων, καθώς και υπηρεσίες εκτίμησης κινδύνου. Το σύστημα αποστέλλει αυτόματα ειδοποιήσεις για ενδεχόμενη απάτη στα κράτη μέλη όταν εντοπίζει αναντιστοιχίες μεταξύ της χώρας καταγωγής που δήλωσε ο εισαγωγέας και της διαδρομής των εμπορευματοκιβωτίων.

Σύμφωνα με το ΚΚΕρ, την περίοδο 2008-2015, στο πλαίσιο πειραματικού πιλοτικού έργου που υλοποίησαν από κοινού η OLAF και το ΚΚΕρ σε συνεργασία με 12 κράτη μέλη, αναλύθηκε με το σύστημα ConTraffic η δηλωθείσα καταγωγή 5 εκατομμυρίων τεμαχίων εισαγωγών και εστάλησαν στα κράτη μέλη 1 187 ειδοποιήσεις για ενδεχόμενη απάτη σε σχέση με τη δηλωθείσα καταγωγή. Η δυνητική οικονομική αξία των ειδοποιήσεων αυτών ανήλθε σε 19 εκατομμύρια ευρώ. Συνολικά, η δηλωθείσα χώρα καταγωγής και αποστολής του 2 % των εμπορευμάτων που αποτέλεσαν αντικείμενο ανάλυσης δεν συμφωνούσε με τη διαδρομή των εμπορευματοκιβωτίων. Βάσει του ConTraffic, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα²⁷ ότι, πρέπει να υπήρξαν το 2011, στην ΕΕ των 27, περισσότερες από 1 500 περιπτώσεις ψευδούς περιγραφής της χώρας καταγωγής, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα απώλεια εσόδων για την ΕΕ ύψους τουλάχιστον 25 εκατομμυρίων, πιθανόν δε άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ.

Εντούτοις, το σύστημα ConTraffic έχει και τους περιορισμούς του και δεν μπορεί να προσδιορίζει πάντοτε την πραγματική καταγωγή των εμπορευμάτων.

Ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους κινδύνους: η ύπαρξη υπερβολικά μεγάλου όγκου πληροφοριών είναι αντιπαραγωγική

Οι τελωνειακές αρχές υποχρεούνται να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους, οι οποίες αφορούν όχι μόνο τους εντοπιζόμενους κινδύνους, αλλά και απειλές που συνιστούν αυξημένο κίνδυνο σε άλλα σημεία της Ένωσης²⁸, χρησιμοποιώντας το έντυπο πληροφοριών για τους κινδύνους (RIF). Εντούτοις, οι εκπρόσωποι των τελωνείων με τους οποίους συνομιλήσαμε εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για τα RIF που λαμβάνουν από άλλα κράτη μέλη, επειδή δεν είναι πάντοτε επαρκώς λεπτομερή ώστε να τους είναι χρήσιμα. Αναφέρθηκε επίσης το πρόβλημα της διπλής αναφοράς στοιχείων τόσο στο Κοινό Σύστημα Διαχείρισης Τελωνειακών Κινδύνων (CRMS) όσο και στο ΤΣΠ. Επιπλέον, τα κράτη μέλη και η OLAF δεν παρέχουν πάντοτε την κατάλληλη ανατροφοδότηση.

Σύμφωνα με την τελική αξιολόγηση του προγράμματος «Τελωνεία 2013»²⁹, ορισμένα κράτη μέλη υπέβαλαν πολλά RIF για σχετικά μικρούς κινδύνους τοπικής εμβέλειας. Αυτό οδήγησε σε υπερβολικό όγκο πληροφοριών και δυσχέρανε τον εντοπισμό των βασικών κινδύνων.

Η συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών με τρίτες χώρες βελτιώνεται

Στην περίπτωση που ένα κράτος μέλος έχει εύλογες αμφιβολίες σχετικά με την εγκυρότητα ή/και τη γνησιότητα του πιστοποιητικού προτιμησιακής καταγωγής που έχει δηλωθεί, μπορεί να διαβιβάσει αίτημα διοικητικής συνεργασίας στη χώρα δικαιούχο/εταίρο ενός ΚΠΣ και να ζητήσει επιβεβαίωση. Εύλογες αμφιβολίες εγείρονται όταν το δείγμα της σφραγίδας που χρησιμοποιήθηκε στο πιστοποιητικό καταγωγής ή οι αρχές έκδοσης διαφέρουν από τα στοιχεία που περιέχονται στη βάση δεδομένων του συστήματος διαχείρισης δειγμάτων³⁰ (SMS), την οποία διαχειρίζεται η Επιτροπή. Η απάντηση των αρχών της τρίτης χώρας ή, υπό ορισμένες περιστάσεις, η απουσία απάντησης μπορεί να δικαιολογήσουν την απόρριψη της προτιμησιακής δασμολογικής μεταχείρισης³¹.

Παρακολουθήσαμε τη συνέχεια που έδωσε η Επιτροπή στις συστάσεις αριθ. 5 έως 13, τις οποίες διατύπωσε το Συνέδριο στην ειδική έκθεσή του αριθ. 2/2014 «Είναι κατάλληλη η διαχείριση των καθεστώτων προτιμησιακών συναλλαγών;», και διαπιστώσαμε ότι η Επιτροπή έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδιο δράσης για την παρακολούθηση της λειτουργίας των ΚΠΣ³² και έχει θεσπίσει μόνιμη διαδικασία παρακολούθησης (ερωτηματολόγια, επισκέψεις, κ.λπ.).

Εντούτοις, ορισμένα κράτη μέλη έχουν αναφέρει προβλήματα με χώρες όπως η Ινδία, η Ινδονησία, το Αφγανιστάν, το Νεπάλ και το Μπαγκλαντές, όσον αφορά τις καθυστερημένες απαντήσεις και την ανεπαρκή ποιότητα των απαντήσεων στα αιτήματα διοικητικής συνεργασίας. Προβλήματα όσον αφορά την Ινδία και το Βιετνάμ είχε ήδη εντοπίσει το Συνέδριο στο πλαίσιο του προαναφερθέντος ελέγχου³³.

Οι συμφωνίες αμοιβαίας συνδρομής (ΣΑΣ) ή τα πρωτόκολλα ΣΑΣ διεθνών συμφωνιών παρέχουν τη νομική βάση για την υποβολή αιτήματος παροχής πληροφοριών σε τρίτες χώρες και εξυπηρετούν τον σκοπό τους. Ωστόσο, εντοπίσαμε περιπτώσεις ανεπαρκούς συνεργασίας από πλευράς της Κίνας: τα κράτη μέλη ανέφεραν την ύπαρξη προβλημάτων στη λήψη απαντήσεων στα αιτήματα που απεστάλησαν μέσω της αμοιβαίας συνδρομής. Σύμφωνα με την OLAF, μέχρι σήμερα έχει απαντηθεί μόλις το 1/3 των 150 περίπου αιτημάτων επαλήθευσης που εστάλησαν στην Κίνα μετά την κοινή τελωνειακή επιχείρηση Snake³⁴. Το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιεί τον δικό του τελωνειακό σύνδεσμο στην Κίνα για τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τις εξαγωγές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η OLAF επίσης διαθέτει υπερπόντιο σύνδεσμο στο Πεκίνο.

Στο πλαίσιο του «Σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική», το οποίο συνοδεύει τις στρατηγικές ρυθμίσεις για διοικητική συνεργασία του 2015, οι κινεζικές αρχές συμπεριέλαβαν στα έγγραφα που υπέβαλαν στην ΕΕ ρήτρα σύμφωνα με την οποία τα στοιχεία δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο διοικητικών διαδικασιών. Η ύπαρξη αποδείξεων για τις τιμές των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και των ειδών υπόδησης που δηλώθηκαν κατά την εξαγωγή θα διευκόλυνε τις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών στην ανάκτηση των απωλειών που οφείλονται στη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική, όταν οι έμποροι προσβάλλουν ενώπιον των δικαστηρίων τις εκ των υστέρων πράξεις επιβολής δασμών.

Για την κάλυψη των επιχειρησιακών αναγκών της, η OLAF βρίσκεται επί του παρόντος στη διαδικασία διαπραγμάτευσης σειράς ρυθμίσεων διοικητικής συνεργασίας (ΡΔΣ) με αρχές-εταίρους σε τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Οι ΡΔΣ μεταξύ της OLAF και διωκτικών αρχών τρίτων χωρών αποτελούν σημαντικό πρόσθετο εργαλείο για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συμπληρώνει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.

Τα προγράμματα δράσης της ΕΕ ενίσχυσαν την ανταλλαγή γνώσεων και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, εντούτοις δεν διασφάλισαν με αποτελεσματικό τρόπο την ενιαία δράση όλων των τελωνειακών αρχών

Τα προγράμματα «Τελωνεία 2013/2020» και «Hercule II/III» παρέχουν χρηματοδότηση για να βοηθήσουν τις τελωνειακές αρχές στη μεταξύ τους συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών μέσω, πρώτον, συστημάτων επικοινωνίας και ανταλλαγής πληροφοριών και, δεύτερον, συμμετοχής σε κοινές δράσεις, όπως σεμινάρια, επιμορφώσεις, ομάδες έργου, επισκέψεις εργασίας και διασυνοριακές επιχειρήσεις. Διαπιστώσαμε ότι τόσο το πρόγραμμα «Τελωνεία 2013» όσο και το πρόγραμμα «Hercule ΙΙ» ενίσχυσαν κατά τρόπο αποτελεσματικό την ανταλλαγή γνώσεων και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών.

Εντούτοις, σύμφωνα με έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος «Hercule II»³⁵ «παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί για τον συντονισμό του σχεδιασμού των διαφόρων προγραμμάτων της Ένωσης, για παράδειγμα, στον τελωνειακό τομέα, θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών της Επιτροπής, ούτως ώστε να προκύπτουν οφέλη από τις συνέργειες μεταξύ των προγραμμάτων και να αποτρέπονται αλληλεπικαλύψεις μεταξύ των προγραμμάτων και των πρωτοβουλιών της ΕΕ».

Το πρόγραμμα «Τελωνεία 2013» έχει ως συγκεκριμένο στόχο «τη διατήρηση ενός συστήματος μέτρησης των επιδόσεων των κρατών μελών στις τελωνειακές διοικήσεις με σκοπό τη βελτίωση της έμπρακτης εφαρμογής τους και της αποτελεσματικότητάς τους»³⁶. Ωστόσο, δεν εντοπίσαμε δείκτες επιδόσεων είτε για τη μέτρηση της επίτευξης του στόχου του προγράμματος «Τελωνεία 2013» που αφορά τη λειτουργία των τελωνειακών αρχών των κρατών μελών ως ενιαίας διοίκησης διασφαλίζοντας ελέγχους με ισοδύναμα αποτελέσματα σε κάθε σημείο του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ είτε για τη μέτρηση της επίτευξης του στόχου του προγράμματος «Τελωνεία 2013» που αφορά την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ. Διαπιστώσαμε ότι το πρόγραμμα «Τελωνεία 2013» δεν πέτυχε τον στόχο του να εξασφαλίσει ότι όλες οι τελωνειακές αρχές λειτουργούν ως μια ενιαία διοίκηση (βλέπε σημεία 89 έως 110).

Το συμπέρασμα που εξήχθη από την τελική αξιολόγηση του προγράμματος «Τελωνεία 2013», το οποίο αφορούσε την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, βασίστηκε στην ανατροφοδότηση που παρείχε η πλειονότητα των εθνικών διοικήσεων. Οι διοικήσεις διατύπωσαν θετική γνώμη για το σύστημα διαχείρισης τελωνειακών κινδύνων και τις συνεισφορές του συστήματος Surveillance 2 στη διαχείριση των κινδύνων. Παρόλα αυτά, εντοπίσαμε αδυναμίες και στα δύο αυτά συστήματα ανταλλαγής πληροφοριών. Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι διοικήσεις των κρατών μελών δεν λειτουργούν ως ενιαία διοίκηση.

Όσον αφορά τις κοινές δράσεις, το πρόγραμμα συνέβαλε στην ανάπτυξη και διατήρηση δικτύων. Σύμφωνα με την τελική αξιολόγηση, υπήρχαν αδιάσειστα αποδεικτικά στοιχεία ότι το πρόγραμμα συνέβαλε σημαντικά στη διάδοση των σχετικών πληροφοριών, ορθών πρακτικών, μεθόδων εργασίας και διαδικασιών μεταξύ των κρατών μελών, ιδίως όσον αφορά την ανάπτυξη εθνικών προδιαγραφών για τα συστήματα ΤΠ και την εφαρμογή τους.

Όσον αφορά το πρόγραμμα «Τελωνεία 2020», μολονότι στην τελική αξιολόγηση του προγράμματος «Τελωνεία 2013» είχε διατυπωθεί η σύσταση να αναπτυχθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο παρακολούθησης ώστε να καταγράφονται οι επιδόσεις και να εντοπίζονται εγκαίρως τυχόν προβλήματα, δεν εντοπίσαμε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν δείκτες επιδόσεων προκειμένου να μετρούν τον βαθμό σύγκλισης μεταξύ των κρατών μελών (ήτοι της λειτουργίας τους ως ενιαίας διοίκησης).

Δυνάμει του άρθρου 1, παράγραφος 2, στοιχείο α), της απόφασης για το πρόγραμμα «Hercule II»³⁷, ένας από τους στόχους του προγράμματος ήταν η ενίσχυση της διεθνικής και πολυτομεακής συνεργασίας μεταξύ των αρχών των κρατών μελών, της Επιτροπής και της OLAF. Εντούτοις, στην τελική αξιολόγηση αναφέρεται ότι το πρόγραμμα «Hercule II» ενίσχυσε πρωτίστως τη διεθνική και πολυτομεακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών³⁸. Καθοριστικοί παράγοντες για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου ήταν η επιμόρφωση για την καταπολέμηση της απάτης, καθώς και η κατάρτιση, τα σεμινάρια και οι διασκέψεις με έμφαση στις νομικές πτυχές.

Δεν είναι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον βαθμό επίτευξης των δεικτών αντικτύπου του προγράμματος «Τελωνεία 2020». Επιπλέον, δεν υπάρχουν πληροφορίες για την επίτευξη των δεικτών εκροών, αποτελεσμάτων ή αντικτύπου σχετικά με το πρόγραμμα «Hercule III», με αποτέλεσμα να μην είναι ακόμη δυνατό να προβούμε σε προκαταρκτική αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας αυτών των προγραμμάτων.

Η ΕΕ έχει σημειώσει πρόοδο προς την κατεύθυνση της ομοιόμορφης εφαρμογής της τελωνειακής νομοθεσίας

Ως τελωνειακή ένωση, η ΕΕ πρέπει να εφαρμόζει το κοινό δασμολόγιο και την τελωνειακή νομοθεσία της ΕΕ με ομοιόμορφο τρόπο, εξασφαλίζοντας την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τους εμπόρους που δραστηριοποιούνται στην εσωτερική αγορά.

Δασμολόγιο ονομάζεται ο συνδυασμός της ονοματολογίας (ή κατάταξη των προϊόντων) με τους δασμολογικούς συντελεστές που εφαρμόζονται σε κάθε κατηγορία προϊόντων. Είναι κοινό για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, αν και οι δασμολογικοί συντελεστές εξαρτώνται από τη φύση των εισαγόμενων προϊόντων και την καταγωγή τους. Περιέχει όλη την υπόλοιπη νομοθεσία της ΕΕ που επηρεάζει το επίπεδο των καταβλητέων δασμών για συγκεκριμένη εισαγωγή, παραδείγματος χάριν την κοινή εμπορική πολιτική³⁹.

Συνολικά το TARIC διασφαλίζει την ομοιόμορφη εφαρμογή των δασμολογικών μέτρων

Το TARIC, το ενοποιημένο δασμολόγιο της ΕΕ, είναι μια πολύγλωσση βάση δεδομένων στην οποία συγκεντρώνονται όλα τα μέτρα που αφορούν το κοινό δασμολόγιο, την εμπορική και τη γεωργική νομοθεσία. Συμβάλλει στην ομοιόμορφη εφαρμογή τους από όλα τα κράτη μέλη και παρέχει στους οικονομικούς φορείς σαφή εικόνα όλων των μέτρων που πρέπει να λαμβάνονται κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων στην ΕΕ ή την εξαγωγή τους σε τρίτες χώρες⁴⁰.

Η Επιτροπή παρακολουθεί με δύο τρόπους αν η βάση δεδομένων TARIC έχει ενσωματωθεί ή συνδεθεί με τα συστήματα τελωνειακών διασαφήσεων στα κράτη μέλη: πρώτον, με επισκέψεις παρακολούθησης στις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών και, δεύτερον, με συνεχή παρακολούθηση της ποιότητας/ορθότητας (έλεγχοι αξιοπιστίας) των τελωνειακών διασαφήσεων που υποβάλλονται στα κράτη μέλη, μέσω της βάσης δεδομένων Surveillance 2.

Διαπιστώσαμε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν χρησιμοποιεί την τρέχουσα έκδοση του TARIC, το TARIC 3, επειδή το TARIC 1 είναι η μόνη έκδοση που υποστηρίζει το ηλεκτρονικό σύστημα τελωνειακών διασαφήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου. Τα στοιχεία της έκδοσης TARIC 3 μετατρέπονται με μη αυτόματο τρόπο σε στοιχεία της έκδοσης TARIC 1 και μεταφορτώνονται. Επιπλέον, ορισμένα μέτρα περιορισμού που προβλέπονται στο TARIC απουσιάζουν από το εθνικό σύστημα TARIC του Ηνωμένου Βασιλείου. Τέλος, οι κωδικοί που χρησιμοποιεί το Ηνωμένο Βασίλειο για τα τελωνειακά καθεστώτα διαφέρουν από εκείνους που χρησιμοποιούν τα άλλα κράτη μέλη⁴¹.

Επιπλέον, όσον αφορά τη βάση δεδομένων Surveillance 2, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν υποβάλλει χωριστά στοιχεία στην Επιτροπή για τις δηλώσεις εισαγωγής που αφορούν ποσό μικρότερο των 1 000 ευρώ⁴² στο πλαίσιο απλουστευμένων διαδικασιών, επειδή εφαρμόζει κατώτατο όριο για την παροχή στατιστικών στοιχείων στην Eurostat σχετικά με το εξωτερικό εμπόριο με τρίτες χώρες. Κάτω από αυτό το κατώτατο όριο, οι εισαγωγές αναφέρονται συγκεντρωτικά με έναν ειδικό κωδικό αγαθών που έχει συμφωνηθεί με τη Eurostat, προκειμένου να εκπληρώνεται η σχετική υποχρέωση. Το 2014 και το 2015, το 88 % των δηλώσεων εισαγωγής σε επίπεδο τεμαχίου στο Ηνωμένο Βασίλειο αποτέλεσε αντικείμενο απλουστευμένων διαδικασιών.

Οι έμποροι που πραγματοποιούν εισαγωγές στο Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζουν σημαντικό κίνδυνο μη ομοιόμορφης εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ, εξαιτίας:

1. της μη αυτόματης επικαιροποίησης του TARIC στο ηλεκτρονικό σύστημα τελωνειακών διασαφήσεων, γεγονός που συνεπάγεται κίνδυνο ανακριβειών και ανεπαρκούς είσπραξης των εσόδων,
2. της έλλειψης μέτρων περιορισμού στην έκδοση TARIC του Ηνωμένου Βασιλείου, γεγονός που συνεπάγεται κινδύνους για την προστασία και ασφάλεια,
3. της μη διενέργειας ελέγχων αξιοπιστίας σε δηλώσεις εισαγωγής που αφορούν ποσό μικρότερο των 1 000 ευρώ, γεγονός που αυξάνει περαιτέρω τον κίνδυνο εσφαλμένης εφαρμογής του TARIC, και
4. της χρήσης διαφορετικών κωδικών για τα τελωνειακά καθεστώτα κατά τις εισαγωγές, γεγονός που επιβαρύνει τους εμπόρους που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικά κράτη μέλη και αυξάνει τον κίνδυνο εσφαλμένης εφαρμογής των τελωνειακών διατάξεων.

Επιπλέον, η Επιτροπή πραγματοποιεί τις επικαιροποιήσεις του TARIC με αναδρομική ισχύ, γεγονός που μπορεί να έχει αντίκτυπο στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ. Εντούτοις, οι επικαιροποιήσεις αυτές δεν κοινοποιούνται συστηματικά στη ΓΔ Προϋπολογισμού, ώστε να παρακολουθεί αν εφαρμόζονται κατά τρόπο ομοιόμορφο στα κράτη μέλη.

Τα πιστοποιητικά και τα έγγραφα επιτήρησης είναι ουσιαστικής σημασίας για την εφαρμογή μέτρων εμπορικής πολιτικής, όπως οι δασμολογικές αναστολές⁴³, οι δασμολογικές ποσοστώσεις, οι ποσοστώσεις, τα ανώτατα δασμολογικά όρια⁴⁴ και τα μέτρα επιτήρησης⁴⁵. Κατά την εφαρμογή των μέτρων αυτών, είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη ο όγκος των εισαγόμενων εμπορευμάτων, ο οποίος σε ορισμένες περιπτώσεις δεν πρέπει να υπερβαίνει συγκεκριμένο όριο, ενώ σε άλλες η υπέρβαση του προβλεπόμενου ορίου έχει ως αποτέλεσμα την εφαρμογή των συνήθων δασμολογικών συντελεστών.

Τα πιστοποιητικά και τα έγγραφα επιτήρησης εκδίδονται για καθορισμένη ποσότητα εμπορευμάτων. Προκειμένου να διασφαλίζεται ότι δεν διατίθενται στην αγορά της ΕΕ εμπορεύματα χωρίς έγκυρο έγγραφο, οι ποσότητες πρέπει να καταχωρίζονται επί έλαττον στο πιστοποιητικό και να πιστοποιούνται από τις τελωνειακές υπηρεσίες για κάθε επιμέρους εισαγωγή κατά τη χρονική στιγμή της θέσης σε ελεύθερη κυκλοφορία⁴⁶.

Το Συνέδριο συνέστησε⁴⁷ στην ειδική έκθεσή του αριθ. 1/2010 με τίτλο «Ελέγχονται αποτελεσματικά οι απλουστευμένες τελωνειακές διαδικασίες εισαγωγής;» στην Επιτροπή «να ενθαρρύνει όλα τα κράτη μέλη να μηχανογραφήσουν τη διεκπεραίωση των απλουστευμένων διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής διαχείρισης (διαδικτυακή καταχώριση επί έλαττον κατά τη χρονική στιγμή της θέσης των εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία) των πιστοποιητικών και των παρόμοιων εγγράφων και της χρησιμοποίησης ηλεκτρονικών προφίλ κινδύνου σχετικά με τους ΠΙΠ και με ζητήματα κοινής εμπορικής πολιτικής».

Η σύσταση αυτή προβλέπεται να υλοποιηθεί έως το τέλος του 2020, με την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων του ΕΤΚ για τις απλουστευμένες διαδικασίες⁴⁸. Εντούτοις δεν θα καλύπτει τη διαδικτυακή καταχώριση επί έλαττον των πιστοποιητικών και των παρόμοιων εγγράφων κατά τη χρονική στιγμή της θέσης των εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία σε όλα τα κράτη μέλη. Οι εισαγωγές χωρίς έγκυρο έγγραφο πλήττουν τα συμφέροντα των παραγωγών της ΕΕ, τους οποίους θεωρητικά προστατεύει το μέτρο εμπορικής πολιτικής. Επιπροσθέτως, μπορεί να είναι επιζήμιες για τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ σε περίπτωση δασμολογικών αναστολών, δασμολογικών ποσοστώσεων, ποσοστώσεων ή ανώτατων δασμολογικών ορίων.

Η Επιτροπή υλοποίησε τις συστάσεις του ΕΕΣ για τις δεσμευτικές δασμολογικές πληροφορίες

Μια δεσμευτική δασμολογική πληροφορία (ΔΔΠ) είναι μια επίσημη γραπτή απόφαση, με ισχύ τριών ετών, που εκδίδεται από τελωνειακή αρχή και παρέχει στον αιτούντα, πριν από μια εισαγωγή (ή εξαγωγή) μια εκτίμηση της κατάταξης των εμπορευμάτων στη δασμολογική ονοματολογία της ΕΕ. Η ΔΔΠ είναι δεσμευτική για όλες τις τελωνειακές αρχές της ΕΕ, καθώς και για τον δικαιούχο της απόφασης. Στην περίπτωση που ο εισαγωγέας είναι δικαιούχος ΔΔΠ, αυτό πρέπει να αναφέρεται στην τελωνειακή διασάφηση για την εισαγωγή εμπορευμάτων που καλύπτονται από την ΔΔΠ. Η ΔΔΠ παρέχει ασφάλεια στους εμπόρους και συμβάλλει στην ομοιόμορφη εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας.

Παρακολουθήσαμε την υλοποίηση από την Επιτροπή των συστάσεων που διατυπώσαμε σε προηγούμενη ειδική έκθεσή μας⁴⁹. Διαπιστώσαμε πως, μολονότι εκκρεμεί η ανάπτυξη ορισμένων συστημάτων ΤΠ⁵⁰ που θα είναι διαθέσιμα μόλις τον Οκτώβριο του 2017, όλες οι συστάσεις υλοποιήθηκαν με τη θέση σε ισχύ του ΕΤΚ, καθώς και των εκτελεστικών και κατ’ εξουσιοδότηση πράξεών του την 1 Μαΐου 2016.

Εντούτοις, οι τελωνειακές αρχές των κρατών μελών που επελέγησαν για τον έλεγχό μας δεν επαληθεύουν κατά τον εκτελωνισμό ότι ο δικαιούχος ΔΔΠ την χρησιμοποιεί όντως για την εισαγωγή εμπορευμάτων του είδους που αναφέρονται σε αυτή. Οι δηλώσεις εισαγωγής που αναφέρουν κωδικό TARIC ελαφρώς διαφορετικό από τον αναφερόμενο στη ΔΔΠ δεν επισημαίνονται από το σύστημα διαχείρισης κινδύνων, ώστε να εφαρμοστούν επ’ αυτών έλεγχοι μετά τον εκτελωνισμό. Επομένως, ένας δικαιούχος ΔΔΠ που δεν είναι ικανοποιημένος με την απόφαση ΔΔΠ μπορεί, προκειμένου να την παρακάμψει, να κατατάξει τις εισαγωγές του σε λάθος κατηγορία, εφόσον τα κράτη μέλη δεν επαληθεύουν την εφαρμογή της, αποφεύγοντας κατ’ αυτό τον τρόπο την καταβολή των υψηλότερων δασμών που ορίζονται στη ΔΔΠ.

Εξακολουθούν να μην υπάρχουν αποφάσεις για τη δασμολογητέα αξία σε επίπεδο ΕΕ

Η απόφαση για τη δασμολογητέα αξία σε επίπεδο ΕΕ θα ήταν μια επίσημη έγγραφη απόφαση εκδιδόμενη από τελωνειακή αρχή και παρέχουσα στον αιτούντα εκτίμηση της μεταχείρισης που πρέπει να επιφυλαχθεί σε συγκεκριμένο στοιχείο της δασμολογητέας αξίας, πριν από μια εισαγωγή και για καθορισμένη περίοδο. Στην απόφαση θα αναφερόταν με ποιον τρόπο αντιμετωπίζεται, παραδείγματος χάριν, η καταβολή προμήθειας ή δικαιωμάτων ή πτυχές μιας συμφωνίας καθορισμού των τιμών μεταβίβασης για τους σκοπούς της εκτίμησης της δασμολογητέας αξίας⁵¹.

Μια απόφαση για τη δασμολογητέα αξία σε επίπεδο ΕΕ θα παρείχε ασφάλεια δικαίου και θα εξασφάλιζε ισότιμους όρους ανταγωνισμού για τους εμπόρους που δραστηριοποιούνται σε αρκετά κράτη μέλη. Συστήσαμε⁵² στην Επιτροπή να λάβει την κατάλληλη νομοθετική και διοικητική δράση ώστε να αντιμετωπίσει «την απουσία κοινοτικών νομοθετικών διατάξεων που να καθιστούν εφικτή την καθιέρωση κοινοτικής εμβέλειας αποφάσεων για τη δασμολογητέα αξία».

Ο ΕΤΚ⁵³ έδωσε στην Επιτροπή τη δυνατότητα να επεκτείνει, μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, το πεδίο εφαρμογής των αποφάσεων που αφορούν τις δεσμευτικές πληροφορίες ώστε να καλύπτουν επίσης «άλλους παράγοντες, βάσει των οποίων εφαρμόζονται ο εξαγωγικός ή εισαγωγικός δασμός και άλλα μέτρα σχετικά με τις εμπορευματικές συναλλαγές», περιλαμβάνοντας επομένως ζητήματα σχετικά με τη δασμολογητέα αξία. Εντούτοις, μέχρι στιγμής η Επιτροπή δεν έχει χρησιμοποιήσει αυτή τη δυνατότητα.

Η Επιτροπή δεν έχει υλοποιήσει ακόμη τη σύσταση του Συνεδρίου. Έπειτα από 17 χρόνια, δεν είναι ακόμη δυνατή η έκδοση αποφάσεων για τη δασμολογητέα αξία σε επίπεδο ΕΕ.

Τα κράτη μέλη δεν εφαρμόζουν ομοιόμορφη προσέγγιση όσον αφορά τους τελωνειακούς ελέγχους επί των εισαγωγών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην είσπραξη τελωνειακών δασμών χαμηλότερων από τους οφειλόμενους

Οι τελωνειακές αρχές των κρατών μελών υποτίθεται ότι λειτουργούν «ως μία αρχή». Αυτός ήταν ένας από τους στόχους του προγράμματος «Τελωνεία 2013». Όταν τα κράτη μέλη δεν εφαρμόζουν ομοιόμορφη προσέγγιση όσον αφορά τους τελωνειακούς ελέγχους, οι απατεώνες μπορεί να επιλέξουν τον πλέον αδύναμο κρίκο της αλυσίδας για να πραγματοποιήσουν τις δόλιες εισαγωγές τους.

Διαπιστώσαμε ότι τα κράτη μέλη δεν εφαρμόζουν με εναρμονισμένο και τυποποιημένο τρόπο τους τελωνειακούς ελέγχους για να διασφαλίζουν ισοδύναμο επίπεδο τελωνειακών ελέγχων σε όλη την Ένωση, ούτως ώστε να μην αφήνουν περιθώρια για αντιανταγωνιστικές συμπεριφορές στα διάφορα σημεία εισόδου στην Ένωση και εξόδου από αυτή.

Η έλλειψη ομοιόμορφης προσέγγισης όσον αφορά τους τελωνειακούς ελέγχους σχετικά με τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική στρεβλώνει την επιλογή του κράτους μέλους εισαγωγής

Τα κράτη μέλη είναι αντιμέτωπα με την πρόκληση της καταπολέμησης της απάτης που συνδέεται με τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική. Σε τέτοιες περιπτώσεις ενδεχόμενης απάτης πρέπει να δίδεται προτεραιότητα στους ελέγχους κατά τον εκτελωνισμό, επειδή οι εισαγωγείς μπορεί στη συνέχεια να καταστούν αφερέγγυοι ή να εξαφανιστούν. Όταν υπάρχουν εύλογες αμφιβολίες σχετικά με το αν η δηλωθείσα αξία αντιστοιχεί στην πραγματική αξία της συναλλαγής, οι τελωνειακές αρχές μπορούν να ζητούν, στο πλαίσιο των ελέγχων κατά τον εκτελωνισμό, πρόσθετες πληροφορίες και έγγραφα τεκμηρίωσης. Εύλογες αμφιβολίες εγείρονται ιδιαιτέρως όταν η δηλωθείσα αξία είναι κατώτερη ενός προκαθορισμένου ορίου κινδύνου.

Για τους σκοπούς της διαχείρισης κινδύνων, η αξία που αποτελεί το όριο κινδύνου μπορεί να προσδιοριστεί βάσει της μεθόδου εκτίμησης της δίκαιης τιμής (βλέπε σημείο 48). Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εισαγωγείς υποβάλλουν δικαιολογητικά (τιμολόγια, συμβάσεις, αντίγραφα κίνησης τραπεζικών λογαριασμών), τα οποία επιβεβαιώνουν στο σύνολό τους τις δηλωθείσες (πλαστές) χαμηλές τιμές. Όλα τα στοιχεία συμφωνούν μεταξύ τους στα έγγραφα που υποβάλλονται στο τελωνείο, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να εντοπιστεί η δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η διαφορά μεταξύ της δηλωθείσας (δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική) και της πραγματικής τιμής ενδεχομένως καταβάλλεται χωριστά, είτε με μετρητά είτε μέσω τρίτων. Στο γράφημα 2 κατωτέρω παρουσιάζεται παράδειγμα δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική με προπληρωμή σε μετρητά.

Πηγή: ΕΕΣ, βάσει παραδείγματος του ΠΟΤ.

Το τελωνειακό καθεστώς 42 (ΤΚ 42) είναι το καθεστώς που χρησιμοποιεί ένας εισαγωγέας για να επιτύχει απαλλαγή από τον ΦΠΑ, όταν τα εισαγόμενα εμπορεύματα πρόκειται να μεταφερθούν σε άλλο κράτος μέλος. Στην περίπτωση αυτή, ο ΦΠΑ αποδίδεται στο κράτος μέλος προορισμού⁵⁴. Όταν η εισαγωγή πραγματοποιείται βάσει του ΤΚ 42, πρέπει να ζητούνται από τις τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους προορισμού πρόσθετες πληροφορίες για την πραγματική αξία της συναλλαγής, στο πλαίσιο της αμοιβαίας συνδρομής, επειδή σε αυτές τις περιπτώσεις ο τελικός αποδέκτης των εμπορευμάτων μπορεί να πραγματοποιήσει πληρωμή, π.χ. στον κινέζο προμηθευτή, η οποία να είναι πολύ υψηλότερη από την αξία του τιμολογίου που εμφάνισε ο τελωνειακός αντιπρόσωπος στις τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους εισαγωγής. Εντούτοις, η διαδικασία αυτή μπορεί να είναι χρονοβόρα ή να αποδειχθεί αλυσιτελής, επειδή ο δηλωθείς αγοραστής μπορεί να είναι άλλος από τον τελικό αποδέκτη των εμπορευμάτων ή να είναι αφανής έμπορος⁵⁵.

Όταν εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες, μπορούν να λαμβάνονται δείγματα των εισαγόμενων εμπορευμάτων και να ζητείται εγγύηση⁵⁶ για την κάλυψη ενδεχόμενων απωλειών δασμών. Η Επιτροπή έχει παράσχει σαφείς κατευθυντήριες οδηγίες στα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική κατά την εφαρμογή της έκπτωσης τομέων ελέγχου προτεραιότητας (Priority Control Area, PCA) στις εισαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών υπόδησης από ασιατικές χώρες. Εντούτοις, εξακολουθούν να υπάρχουν πρακτικές δυσκολίες.

Σε καθένα από τα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήσαμε επίσκεψη επιλέξαμε δείγμα 30 εισαγωγών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών υπόδησης από την Ασία που πραγματοποιήθηκαν το 2015, σχετικά με τα οποία δηλώθηκε ενδεχομένως δασμολογητέα αξία χαμηλότερη από την πραγματική, με σκοπό να διαπιστώσουμε αν υπήρξε ανταπόκριση στα αιτήματα της OLAF, στο πλαίσιο των κοινοποιήσεων αμοιβαίας συνδρομής, που αφορούσαν δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική. Διαπιστώσαμε ότι τα κράτη μέλη είχαν εφαρμόσει τις σχετικές κοινοποιήσεις αμοιβαίας συνδρομής με διαφορετικούς τρόπους και δεν υπήρξε σε όλες τις περιπτώσεις ανταπόκριση στα αιτήματα της OLAF. Διαπιστώσαμε επίσης ότι σχετικά με όλα τα τεμάχια του δείγματος είχε δηλωθεί δασμολογητέα αξία σημαντικά χαμηλότερη από την πραγματική. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι τιμές του επεξεργασμένου βαμβακιού που δηλώθηκαν κατά την εισαγωγή ήταν χαμηλότερες ακόμη και από την τιμή του ακατέργαστου βαμβακιού. Στο γράφημα 3 και το γράφημα 4 κατωτέρω συγκρίνονται οι τιμές του ορίου κινδύνου του επεξεργασμένου βαμβακιού με τις τιμές του ακατέργαστου βαμβακιού και τις τιμές που δηλώθηκαν κατά την εισαγωγή στα δείγματα του Ηνωμένου Βασιλείου και της Πολωνίας:

Πηγή: ΕΕΣ, βάσει στοιχείων της διαδικτυακής πηγής THESEUS (https://theseus.jrc.ec.europa.eu) και του http://www.finanzen.net/rohstoffe/baumwollpreis/euro/historisch.

Πηγή: ΕΕΣ, βάσει στοιχείων της διαδικτυακής πηγής THESEUS (https://theseus.jrc.ec.europa.eu) και του http://www.finanzen.net/rohstoffe/baumwollpreis/euro/historisch.

Διαπιστώσαμε επίσης ότι τα κράτη μέλη που διενεργούν λιγότερους ελέγχους κατά τον εκτελωνισμό προσελκύουν περισσότερες εισαγωγές. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην περίπτωση ελέγχων που αφορούν τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική σε σχέση με κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και είδη υπόδησης που προέρχονται από την Κίνα, καθώς τα κράτη μέλη που δεν διενεργούν ελέγχους κατά τον εκτελωνισμό προσελκύουν κίνηση από άλλα κράτη μέλη.

Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν εφαρμόζει τα όρια κινδύνου που περιγράφονται στο σημείο 92 ούτε ζητεί κατά τον εκτελωνισμό εγγύηση για την παράδοση εμπορευμάτων που έχουν ενδεχομένως δηλωθεί με δασμολογητέα αξία χαμηλότερη από την πραγματική, προκειμένου να καλύψει ενδεχόμενες απώλειες δασμών. Εντούτοις, η OLAF έχει ζητήσει από όλα τα κράτη μέλη να λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, και να ζητούν την παρακατάθεση των δασμών όταν εντοπίζουν ύποπτα φορτία, ώστε να αποτρέπεται η μελλοντική απώλεια δασμών.

Διαπιστώσαμε ότι το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ζητεί εγγύηση σχετικά με εμπορεύματα για τα οποία έχει ενδεχομένως δηλωθεί δασμολογητέα αξία χαμηλότερη από την πραγματική έχει ως αποτέλεσμα την εκτροπή της κυκλοφορίας: εισαγωγές κινεζικών εμπορευμάτων με δηλωθείσα δασμολογητέα αξία σημαντικά χαμηλότερη από την πραγματική διαμετακομίζονται μέσω του Ηνωμένου Βασιλείου προερχόμενα από άλλα κράτη μέλη και, αφού εκτελωνιστούν υπό το ΤΚ 42 στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταφέρονται εκ νέου στην ηπειρωτική Ευρώπη, π.χ. κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και είδη υπόδησης από την Κίνα αποστέλλονται με το καθεστώς εξωτερικής διαμετακόμισης από το Αμβούργο στο Ντόβερ, όπου και τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία υπό το ΤΚ 42 χωρίς ελέγχους κατά τον εκτελωνισμό και στη συνέχεια μεταφέρονται, παραδείγματος χάριν στην Πολωνία ή τη Σλοβακία. Στο γράφημα 5 παρουσιάζεται παράδειγμα της πρακτικής της «άγρας σημείου εισόδου» βάσει του ΤΚ 42:

Πηγή: ΕΕΣ.

Το 2016, οι γαλλικές τελωνειακές αρχές σε συνεργασία με την OLAF πραγματοποίησαν την επιχείρηση Octopus, η οποία επικεντρώθηκε στις εισαγωγές υπό το ΤΚ 42. Στο πλαίσιο της εν λόγω δράσης διοικητικής συνεργασίας διαπιστώθηκε ότι απάτη που αφορά τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική διαπράττεται κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο και η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι δεν καταβάλλεται ΦΠΑ στα κράτη μέλη προορισμού. Οι δασμολογητέες αξίες που δηλώνονταν βάσει πλαστών τιμολογίων ήταν από 5 έως 10 φορές χαμηλότερες από τις πραγματικές, με σημαντικό αντίκτυπο στους εισπραττόμενους δασμούς και φόρους⁵⁷.

Όσον αφορά τον αντίκτυπο της δόλιας χρήσης του ΤΚ 42 στην απώλεια ΦΠΑ και δασμών, σύμφωνα με το σημείο 83 της ειδικής έκθεσής μας αριθ. 24/2015⁵⁸ «στο Ηνωμένο Βασίλειο εντοπίσαμε δύο περιπτώσεις εισαγωγών βάσει του τελωνειακού καθεστώτος 42 για τις οποίες δηλώθηκε χαμηλότερη δασμολογητέα αξία, τις οποίες είχε ήδη εντοπίσει η αρχή φορολογίας και τελωνείων (HRMC) χάρη στην κοινή τελωνειακή επιχείρηση της OLAF. Η HRMC εκτίμησε ότι ο αντίκτυπος στην είσπραξη ΦΠΑ στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι 0,5 εκατομμύρια λίρες στερλίνες και 10,6 εκατομμύρια λίρες στερλίνες στα άλλα κράτη μέλη. Ο εκτιμώμενος αντίκτυπος στην είσπραξη δασμών στο Ηνωμένο Βασίλειο ανέρχεται σε 81 εκατομμύρια λίρες στερλίνες. Η εκτίμηση του αντικτύπου των ανωτέρω περιπτώσεων διενεργήθηκε από την HRMC για όλα τα είδη που εισήγαγαν οι δύο έμποροι που εντοπίστηκαν στο δείγμα σε περίοδο τριών ετών.»

Το γράφημα 6 παρουσιάζει στοιχεία της Eurostat σχετικά με την περίοδο 2007-2016 για τα πέντε κράτη μέλη που επελέγησαν από το Συνέδριο. Τα κράτη μέλη που εφάρμοσαν λεπτομερείς ελέγχους κατά τον εκτελωνισμό σχετικά με τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και είδη υπόδησης από την Κίνα κατόρθωσαν να αυξήσουν τη μέση τιμή που δηλώνεται κατά την εισαγωγή, ωστόσο κατέγραψαν μείωση του όγκου των εισαγωγών. Η αύξηση του όγκου των εισαγωγών στο Ηνωμένο Βασίλειο ανήλθε σε 358 000 τόνους, ενώ η συνολική μείωση στα υπόλοιπα τέσσερα κράτη μέλη έφτασε τους 264 000 τόνους.

Πηγή: Eurostat.

Αυτό επιβεβαιώνεται εξάλλου από τις εκτιμήσεις της OLAF για την περίοδο 2013-2016 όσον αφορά τις ενδεχόμενες απώλειες δασμών εξαιτίας της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα είδη υπόδησης.

Σύμφωνα με την OLAF⁵⁹, το Ηνωμένο Βασίλειο θα έπρεπε να είχε καταβάλει επιπλέον ποσό που εκτιμάται σε 1,9874 δισεκατομμύρια ευρώ (μεικτά) ή 1,5736 δισεκατομμύρια ευρώ (καθαρά) σε παραδοσιακούς ίδιους πόρους την περίοδο 2013-2016. Στο γράφημα 7 κατωτέρω παρουσιάζονται ποσοτικώς προσδιορισμένες οι ενδεχόμενες απώλειες (σε καθαρές τιμές, μετά την αφαίρεση των εξόδων είσπραξης), συγκρινόμενες με το σύνολο των ιδίων πόρων και τους παραδοσιακούς ίδιους πόρους που όντως κατέβαλαν τα κράτη μέλη κατά την ίδια περίοδο.

Πηγή: Ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων της ΓΔ Προϋπολογισμού για το 2016.

Αυτό επιβεβαιώνει περαιτέρω τις διαπιστώσεις μας στην ειδική έκθεση αριθ. 23/2016 ότι «λόγω […] των διαφορών μεταξύ κρατών μελών ως προς τις πρακτικές τελωνειακού ελέγχου που εφαρμόζουν, ενδέχεται ένας λιμένας να φανεί ελκυστικότερος από άλλους στις διεθνείς ναυτιλιακές εταιρείες»⁶⁰.

Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διαφορετικές προσεγγίσεις για την καταπολέμηση της απάτης που αφορά την καταγωγή και την κατάταξη

Η OLAF μπορεί να αποστέλλει προειδοποιήσεις για απάτη στα κράτη μέλη χρησιμοποιώντας τις κοινοποιήσεις αμοιβαίας συνδρομής, οι οποίες περιέχουν αιτήματα προς τις τελωνειακές αρχές των κρατών μελών για τη διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

Διαπιστώσαμε ότι τα πέντε κράτη μέλη του ελέγχου μας ακολούθησαν διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τη συνέχεια που δόθηκε στις κοινοποιήσεις αμοιβαίας συνδρομής της OLAF αριθ. 2015/15 για εσφαλμένη κατάταξη και 2014/21-2015/18 για ψευδή περιγραφή καταγωγής. Οι ανέντιμοι έμποροι μπορούν να εκμεταλλευθούν τις διαφορετικές προσεγγίσεις που εφαρμόζονται όσον αφορά τους τελωνειακούς ελέγχους για να αποφύγουν την καταβολή δασμών.

Επίσης διαπιστώσαμε ότι η παρακολούθηση των κοινοποιήσεων αμοιβαίας συνδρομής είναι ευκολότερη στα κράτη μέλη στα οποία είναι υποχρεωτική η αναφορά του αποστολέα στην τελωνειακή διασάφηση εισαγωγής (ΕΔΕ).

Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τα καθεστώτα κυρώσεων

Στην ΕΕ η επιβολή της τελωνειακής νομοθεσίας αποτελεί υποχρέωση των κρατών μελών⁶¹, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούν ένα ευρύ οπλοστάσιο αστικών, διοικητικών ή/και ποινικών κυρώσεων προκειμένου να αποτρέπουν τις παραβάσεις. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ των νόμιμων εμπόρων στην εσωτερική αγορά, ενώ οι απατεώνες μπορούν να εκμεταλλευθούν αυτές τις διαφορές και να πλήξουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.

Διαπιστώσαμε ότι στην Πολωνία, το Βέλγιο και τη Γαλλία οι τελωνειακές παραβάσεις αποτελούν ποινικά αδικήματα και διώκονται συστηματικά. Στην Πολωνία δεν προβλέπονται ούτε διοικητικές ούτε αστικές κυρώσεις για τις τελωνειακές παραβάσεις.

Η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας σχετικά με το ενωσιακό νομικό πλαίσιο για τις τελωνειακές παραβάσεις και τις σχετικές κυρώσεις⁶², η οποία τελεί επί του παρόντος υπό εξέταση στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η πρόταση οδηγίας είναι το αποτέλεσμα μελέτης⁶³ σχετικά με τα νομικά πλαίσια των κρατών μελών όσον αφορά τις τελωνειακές παραβάσεις και τις συναφείς κυρώσεις.

Οι τελωνειακοί έλεγχοι επί των εισαγωγών παρουσιάζουν κενά

Στο πλαίσιο της διαχείρισης κινδύνων, οι τελωνειακές αρχές των κρατών μελών εντοπίζουν, εκτιμούν, αναλύουν και μετριάζουν τα διαφορετικά είδη και επίπεδα κινδύνων που συνδέονται με το διεθνές εμπόριο.

Η αρχή που διέπει τη διαχείριση κινδύνων στον τελωνειακό τομέα της ΕΕ είναι «εκτίμηση εκ των προτέρων, έλεγχος εάν χρειαστεί». Αναλόγως του χαρακτήρα των κινδύνων, άλλοι είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν πριν από τη φόρτωση των εμπορευμάτων στη χώρα εξαγωγής, άλλοι πριν από την άφιξη σε έδαφος της ΕΕ ή στο σημείο εκφόρτωσης, άλλοι κατά τον χρόνο εισαγωγής ή αφότου τα εμπορεύματα έχουν τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία⁶⁴.

Οι εισαγωγές μπορεί να πραγματοποιούνται με τις συνήθεις ή τις απλουστευμένες διαδικασίες. Η εισαγωγή εμπορευμάτων στο πλαίσιο απλουστευμένων διαδικασιών διευκολύνει το εμπόριο, επιταχύνοντας τον εκτελωνισμό των εμπορευμάτων. Η Επιτροπή καταρτίζει κάθε χρόνο έκθεση σχετικά με τις επιδόσεις της τελωνειακής ένωσης (ΕΤΕ), στην οποία παρέχεται επισκόπηση της συχνότητας και της αποτελεσματικότητας των διαφορετικών ειδών τελωνειακών ελέγχων που διενεργούνται.

Τα κράτη μέλη δεν διενεργούν ελέγχους πριν από την άφιξη για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ

Κατά το πριν από την άφιξη στάδιο, οι τελωνειακές αρχές μπορούν να λάβουν εκ των προτέρων πληροφόρηση για επικείμενες αφίξεις φορτίων από τα δηλωτικά φορτίου και άλλες πηγές. Στην ΕΕ, οι μεταφορείς ή οι εξουσιοδοτημένοι αντιπρόσωποί τους μπορούν να υποβάλλουν, σε καθορισμένη προθεσμία πριν από την άφιξη των εμπορευμάτων, ηλεκτρονικές συνοπτικές διασαφήσεις εισόδου (ΣΔΕ) στον πρώτο (αερο)λιμένα εισόδου σε τελωνειακό έδαφος της ΕΕ. Οι ομάδες ανάλυσης των τελωνειακών κινδύνων μπορούν να αναλύουν αυτά τα δεδομένα και να προβαίνουν σε προκαταρκτικές επιλογές όσον αφορά τη στόχευση. Ωστόσο, σε αυτό το στάδιο είναι διαθέσιμες περιορισμένες πληροφορίες που να επιτρέπουν λεπτομερείς ελέγχους για φορολογικούς σκοπούς, π.χ. όσον αφορά τη δασμολογητέα αξία ή την κατάταξη των εισαγόμενων εμπορευμάτων⁶⁵.

Οι τελωνειακές αρχές των πέντε επιλεγέντων κρατών μελών ισχυρίστηκαν ότι δεν μπορούν να διενεργούν ελέγχους πριν από την άφιξη σε συνοπτικές διασαφήσεις εισόδου για φορολογικούς σκοπούς, ελλείψει των σχετικών δεδομένων. Εντούτοις, η εμπλοκή ύποπτων εμπόρων (έμποροι με «κακή φήμη») μπορεί να ενεργοποιήσει ελέγχους πριν από την άφιξη για φορολογικούς σκοπούς, αν η ΣΔΕ αναφέρει στοιχεία για τον αποστολέα και τον παραλήπτη. Μολονότι αυτό ισχύει κατά κανόνα, σε ορισμένες περιπτώσεις τα στοιχεία αυτά είναι δυνατόν να απουσιάζουν⁶⁶.

Τα κράτη μέλη δεν διενεργούν πάντοτε τους ελέγχους που προτείνουν τα συστήματά τους για τη διαχείριση κινδύνων

Οι έλεγχοι κατά τον εκτελωνισμό τους οποίους προτείνει το σύστημα διαχείρισης κινδύνων, μπορεί να συνίστανται σε φυσικούς ελέγχους, ελέγχους εγγράφων ή να αφορούν τη λήψη δείγματος των εμπορευμάτων για περαιτέρω ανάλυση, συμπεριλαμβανομένης εργαστηριακής.

Διαπιστώσαμε ότι στα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποίησε επίσκεψη το Συνέδριο, με την εξαίρεση του Ηνωμένου Βασιλείου, ένας τελωνειακός υπάλληλος μπορεί να παρακάμψει ένα μέτρο ελέγχου προτεινόμενο από ένα φίλτρο κινδύνου, χωρίς την έγκριση ή την επιβεβαίωση των ανωτέρων του. Αυτό συνιστά κενό στο σύστημα εσωτερικού ελέγχου, το οποίο υπονομεύει την αποτελεσματικότητα του συστήματος διαχείρισης των τελωνειακών κινδύνων.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, έλεγχοι εγγράφων και φυσικοί έλεγχοι διενεργούνται μόνο στο πλαίσιο των συνήθων διαδικασιών εισαγωγών, οι οποίες αντιστοιχούν στο 12 % των δηλώσεων εισαγωγής. Διαπιστώσαμε ότι, για το 99,77 % των εισαγωγών που δηλώθηκαν στο πλαίσιο των συνήθων διαδικασιών το 2015, ο εκτελωνισμός ολοκληρώθηκε εντός μίας ώρας. Επίσης στο πλαίσιο των ελέγχων εγγράφων για την αντιμετώπιση της ψευδούς περιγραφής καταγωγής κατά τον εκτελωνισμό δεν ελέγχονται για αναντιστοιχίες ούτε τα πρωτότυπα αποδεικτικά καταγωγής ούτε η βάση δεδομένων ConTraffic. Το γεγονός αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα των ελέγχων κατά τον εκτελωνισμό στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το υπόλοιπο 88 % των δηλώσεων εισαγωγής υποβλήθηκε μέσω απλουστευμένων διαδικασιών και δεν αποτέλεσε αντικείμενο ελέγχων κατά τον εκτελωνισμό.

Το επίπεδο των ελέγχων μετά τον εκτελωνισμό δεν αντισταθμίζει τη μείωση των ελέγχων κατά τον εκτελωνισμό στο πλαίσιο των απλουστευμένων διαδικασιών

Οι έμποροι που έχουν λάβει άδεια να χρησιμοποιούν απλουστευμένες τελωνειακές διαδικασίες εισαγωγής επωφελούνται μιας επιταχυμένης διαδικασίας εκτελωνισμού. Οι τελωνειακές υπηρεσίες βασίζονται στην ορθότητα των διασαφήσεων εισαγωγής τους και διενεργούν λιγότερους ελέγχους πριν από την παράδοση των εμπορευμάτων. Αυτό πρέπει να αντισταθμίζεται από λογιστικούς ελέγχους προέγκρισης και εκ των υστέρων λογιστικούς ελέγχους⁶⁷. Το 2015, τα τέσσερα πέμπτα σχεδόν όλων των εισαγωγών της ΕΕ πραγματοποιήθηκαν με απλουστευμένες διαδικασίες, εκ των οποίων μόλις το 0,2 % αποτέλεσε αντικείμενο ελέγχων κατά τον εκτελωνισμό.

Εντούτοις, διαπιστώσαμε ότι στην Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν εφαρμόζονται στο πλαίσιο των απλουστευμένων διαδικασιών έλεγχοι κατά τον εκτελωνισμό. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σοβαρό στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, επειδή η συντριπτική πλειονότητα των δηλώσεων εισαγωγής υποβάλλεται με απλουστευμένες διαδικασίες.

Ως εγκεκριμένος οικονομικός φορέας (Authorised Economic Operator- AEO) νοείται ένας αξιόπιστος έμπορος ο οποίος επωφελείται από λιγότερους φυσικούς ελέγχους και ελέγχους εγγράφων κατά τον εκτελωνισμό. Η άδεια AEO χορηγείται από τις τελωνειακές αρχές εφόσον ο έμπορος πληροί ορισμένα κριτήρια⁶⁸.

Μία από τις απλουστεύσεις που προβλέπει ο ΕΤΚ είναι η δυνατότητα υποβολής δήλωσης εισαγωγής μέσω της εγγραφής στις λογιστικές καταχωρίσεις του κατόχου της έγκρισης. Στην περίπτωση αυτή, ο έμπορος υποχρεούται να γνωστοποιήσει μεν την προσκόμιση των εμπορευμάτων στο τελωνείο, αλλά στη γνωστοποίηση αυτή δεν περιλαμβάνονται στοιχεία που να αφορούν την καταγωγή, τη δασμολογική κατάταξη και την αξία των εμπορευμάτων⁶⁹, τα οποία θα βοηθούσαν τις τελωνειακές αρχές να διενεργήσουν ουσιαστική ανάλυση κινδύνου για φορολογικούς σκοπούς. Επιπροσθέτως, οι τελωνειακές αρχές μπορεί να απαλλάξουν τον AEO από την υποχρέωση προσκόμισης των εμπορευμάτων στο τελωνείο⁷⁰.

Εντοπίσαμε περιπτώσεις ΑΕΟ που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών ταχυμεταφοράς, οι οποίοι κάνουν κατάχρηση της δασμολογικής απαλλαγής για αποστολές μικρής αξίας, και άλλες περιπτώσεις ΑΕΟ που δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις χορήγησης της ιδιότητας του ΑΕΟ κατά τον χρόνο της επίσκεψής μας ή οι οποίοι υπέβαλλαν δηλώσεις δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική για εισαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών υπόδησης από την Κίνα, είτε ως διασαφιστές είτε ως αντιπρόσωποι.

Διαπιστώσαμε ότι η Ιταλία δεν διενεργεί λογιστικούς ελέγχους μετά τον εκτελωνισμό όπως ορίζεται στον οδηγό τελωνειακών ελέγχων, ούτε και όσον αφορά τους ΑΕΟ. Στο Ηνωμένο Βασίλειο εξετάσαμε 10 φακέλους λογιστικών ελέγχων μετά τον εκτελωνισμό σχετικά με AEO, ωστόσο καμία περίπτωση δεν συνιστούσε πράγματι λογιστικό έλεγχο μετά τον εκτελωνισμό, αλλά μάλλον αξιολόγηση ή παρακολούθηση προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι ενδιαφερόμενοι εξακολουθούσαν να πληρούν τα κριτήρια για τη χορήγηση της ιδιότητας του AEO.

Τέλος, τον Ιούλιο του 2016, η Επιτροπή επεσήμανε ότι έξι κράτη μέλη⁷¹ είτε δεν διενεργούσαν καθόλου λογιστικούς ελέγχους μετά τον εκτελωνισμό είτε δεν παρείχαν στοιχεία σχετικά με τους ελέγχους αυτούς. Τα εν λόγω κράτη μέλη αντιπροσώπευαν το 20 % περίπου του συνόλου των εισπραττόμενων στην ΕΕ τελωνειακών δασμών⁷². Οι λογιστικοί έλεγχοι μετά τον εκτελωνισμό αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των υπολειπόμενων κινδύνων μετά τον εκτελωνισμό και τους άλλους ελέγχους μετά τον εκτελωνισμό. Όταν δεν διενεργούνται, οι κίνδυνοι αυτοί παραμένουν.

Οι έλεγχοι μετά τον εκτελωνισμό σπάνια καλύπτουν τις εισαγωγές σε άλλα κράτη μέλη

Όταν ένας εισαγωγέας με έδρα σε ένα κράτος μέλος (κράτος μέλος 2) πραγματοποιεί εισαγωγή σε άλλο κράτος μέλος (κράτος μέλος 1), το κράτος μέλος εισαγωγής υποχρεούται να διενεργήσει τους τελωνειακούς ελέγχους⁷³.

Διαπιστώσαμε ότι οι τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους 1 δεν απευθύνονται στις τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους 2 για να ζητήσουν τα λογιστικά έγγραφα, τους τραπεζικούς λογαριασμούς κ.λπ. του εμπόρου που έχει την έδρα του στο κράτος αυτό, και οι τελωνειακές αρχές του κράτους μέλους 2 δεν είναι ενήμερες για τις εισαγωγές που πραγματοποιήθηκαν, δεδομένου ότι οι αρχές του κράτους μέλους 1 δεν είναι υποχρεωμένες να γνωστοποιήσουν τις εισαγωγές στις αρχές του άλλου κράτους μέλους.

Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην υφιστάμενη βάση δεδομένων για τις εισαγωγές σε κράτη μέλη, στη «Surveillance 2», δεν έχουν μεγάλη χρησιμότητα για τους λογιστικούς ελέγχους μετά τον εκτελωνισμό, δεδομένου ότι δεν περιλαμβάνουν το όνομα του εισαγωγέα ή/και του διασαφιστή. Η βάση δεδομένων «Surveillance 3», η οποία περιλαμβάνει τις ανωτέρω καθώς και άλλες σχετικές πληροφορίες, δεν αναμένεται να λειτουργήσει πλήρως⁷⁴ πριν από την 1η Οκτωβρίου 2018.

Διαπιστώσαμε ότι η κατάσταση αυτή αφορά ιδίως το ΤΚ 42. Στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος, ο εισαγωγέας που εδρεύει στο κράτος μέλος 2 μπορεί να ορίσει αντιπρόσωπο στο κράτος μέλος 1 για να πραγματοποιήσει εκεί την εισαγωγή, δυσχεραίνοντας με τον τρόπο αυτό περαιτέρω τη διενέργεια του ελέγχου μετά τον εκτελωνισμό.

Σύμφωνα με την OLAF, το 57 % περίπου όλων των εισαγωγών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών υπόδησης από την Κίνα που είναι ύποπτες για δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική εκτελωνίζονται στο πλαίσιο του ΤΚ 42, μολονότι μόλις το 16 % των εισαγωγών συνολικά εκτελωνίζονται με αυτό το καθεστώς.

Η Επιτροπή διαπίστωσε επίσης, κατά τη διάρκεια επιθεώρησης στη Σλοβακία τον Δεκέμβριο του 2016, ότι ο κύριος κίνδυνος για τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική εντοπίστηκε σε εισαγωγές υπό το ΤΚ 42, με τον εισαγωγέα να έχει συνήθως την έδρα του σε άλλο κράτος μέλος, γεγονός που δυσχεραίνει την καταπολέμηση αυτού του είδους της απάτης μέσω ελέγχων μετά τον εκτελωνισμό.

Η μη διενέργεια ελέγχων σχετικά με τη δασμολογική απαλλαγή για αποστολές μικρής αξίας οδηγεί στην είσπραξη χαμηλότερων δασμών από τους οφειλόμενους

Η τελωνειακή νομοθεσία προβλέπει την εξαίρεση ή την απαλλαγή από την καταβολή δασμών για τις αποστολές μικρής αξίας. Εμπορεύματα των οποίων η αξία δεν υπερβαίνει ορισμένο κατώτατο όριο απαλλάσσονται από τους δασμούς και τους λοιπούς φόρους. Και αυτό επειδή τα περιορισμένα έσοδα που πιθανόν θα εισπράττονταν σε σχέση με αποστολές μικρής αξίας δεν αντισταθμίζουν τις διοικητικές και επιχειρηματικές δαπάνες που απαιτούνται για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους τελωνειακούς κανόνες.

Ωστόσο, η ταχεία εξάπλωση του ηλεκτρονικού εμπορίου μετέβαλε αυτή την κατάσταση. Όπως αναγνωρίζει ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)⁷⁵, όταν θεσπίστηκαν οι περισσότερες από τις ισχύουσες απαλλαγές για τις εισαγωγές μικρής αξίας, το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν υπήρχε και το ποσοστό των εισαγωγών που επωφελούνταν από την απαλλαγή ήταν σχετικά μικρό.

Τα προϊόντα που αγοράζονται σε τρίτες χώρες στο πλαίσιο συναλλαγής επιχειρήσεων με καταναλωτές (B2C) απαλλάσσονται ως αποστολές μικρής αξίας από τον ΦΠΑ (και τους άλλους δασμούς), όταν η αξία τους δεν υπερβαίνει το κατώτατο όριο των 10 ή των 22 ευρώ. Εκτός από τον ΦΠΑ, όταν η αξία των προϊόντων υπερβαίνει τα 150 ευρώ εισπράττονται δασμοί. Τα δώρα που αποστέλλονται από έναν ιδιώτη σε άλλο (P2P) απαλλάσσονται από τους δασμούς και τον ΦΠΑ όταν η αξία τους δεν υπερβαίνει τα 45 ευρώ. Όταν η αξία υπερβαίνει τα 45 ευρώ, όχι όμως και τα 700 ευρώ, προ ΦΠΑ, μπορεί να επιβληθεί κατ' αποκοπήν δασμός 2,5 %. Οι απαλλαγές αυτές ισχύουν και για προϊόντα που αγοράζονται ηλεκτρονικά από τρίτες χώρες.

Διαπιστώσαμε ότι τα ηλεκτρονικά συστήματα εκτελωνισμού στα κράτη μέλη του ελέγχου μας έκαναν δεκτές, πρώτον, εισαγωγές στις οποίες εφαρμόστηκε απαλλαγή από δασμούς για εμπορεύματα μικρής αξίας, παρόλο που η δηλωθείσα αξία τους⁷⁶ ήταν υψηλότερη των 150 ευρώ και, δεύτερον, εισαγωγές εμπορικών αποστολών οι οποίες δηλώθηκαν ως δώρα.

Διαπιστώσαμε επίσης ότι ακόμη και υπηρεσίες ταχυμεταφορών που έχουν άδεια AEO έκαναν κατάχρηση αυτών των απαλλαγών από δασμούς για εισαγωγές που πραγματοποιήθηκαν μετά τη θέση σε ισχύ της κατ’ εξουσιοδότηση και της εκτελεστικής πράξης του ΕΤΚ⁷⁷ την 1η Μαΐου 2016. Αυτό είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό, δεδομένου ότι οι AEO υποχρεούνται να έχουν εσωτερικές δικλίδες ελέγχου με τις οποίες να μπορούν να αποτρέπονται και να εντοπίζονται οι παράνομες ή οι παράτυπες συναλλαγές⁷⁸.

Βάσει στοιχείων που συνέλεξε το Ηνωμένο Βασίλειο για το ηλεκτρονικό εμπόριο, διαπιστώθηκε ότι για τα προϊόντα που εισάγονται από την Άπω Ανατολή και, όλο και συχνότερα, από τις ΗΠΑ, εξαιρετικά συχνά δηλώνεται δασμολογητέα αξία χαμηλότερη από την πραγματική. Η αξία που δηλώνεται είναι από 10 έως 100 φορές χαμηλότερη από την πραγματική.

Σύμφωνα με τις βελγικές τελωνειακές αρχές, τα προϊόντα που αγοράζονται από ορισμένους ιστότοπους τρίτων χωρών δηλώνονται συστηματικά ως προϊόντα αξίας χαμηλότερης των 22 ευρώ, ενώ η τιμή που πλήρωσε ο καταναλωτής είναι στην πραγματικότητα υψηλότερη⁷⁹.

Τέλος, σύμφωνα με μελέτη της Copenhagen Economics⁸⁰, εισαγωγικοί δασμοί εισπράττονται μόνον επί του 47 % των δασμολογητέων ταχυδρομικών αποστολών, και αυτή η ελλιπής είσπραξη ισοδυναμεί με απώλειες δασμών ύψους 0,25 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ.

Επομένως, απώλειες δασμών προκύπτουν με δύο τρόπους: πρώτον, μέσω της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική για τα εμπορεύματα, με αποτέλεσμα αυτά να δηλώνονται εσφαλμένα ως επιλέξιμα για την δασμολογική απαλλαγή που εφαρμόζεται στις αποστολές μικρής αξίας και, δεύτερον, μέσω της εφαρμογής της απαλλαγής σε μη επιλέξιμα εμπορεύματα, π.χ. σε εμπορεύματα που δηλώθηκαν με αξία υψηλότερη των 150 ευρώ, τα οποία γίνονται δεκτά από το σύστημα εκτελωνισμού επειδή αυτό παρουσιάζει κενά, ή σε εμπορικές αποστολές (B2C) που δηλώθηκαν ως δώρα (P2P) επειδή δεν υποβάλλονται σε τελωνειακούς ελέγχους.

Στην περίπτωση των υπηρεσιών ταχυμεταφορών που έχουν άδεια AEO, αυτό είναι ακόμη πιθανότερο, καθώς υποβάλλονται σε λιγότερους φυσικούς ελέγχους και ελέγχους εγγράφων, συμπεριλαμβανομένων των ελέγχων στο σημείο εισαγωγής, καθώς και σε λιγότερους ελέγχους μετά τον εκτελωνισμό⁸¹.

Συμπεράσματα και συστάσεις

Στο πλαίσιο του ελέγχου επιχειρήθηκε να απαντηθεί το ερώτημα αν οι διαδικασίες εισαγωγής της ΕΕ προστατεύουν τα οικονομικά συμφέροντά της. Διαπιστώσαμε σημαντικές αδυναμίες, οι οποίες υποδεικνύουν την ύπαρξη ελλείψεων στο νομοθετικό πλαίσιο, καθώς και αναποτελεσματική εφαρμογή των τελωνειακών ελέγχων επί των εισαγωγών από τα κράτη μέλη, γεγονός που επιδρά αρνητικά στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.

Η έλλειψη εκτίμησης σχετικά με το έλλειμμα τελωνειακών δασμών εμποδίζει την αξιολόγηση των επιδόσεων της τελωνειακής ένωσης όσον αφορά την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και την αποδοτική κατανομή των πόρων σε συγκεκριμένους τομείς (π.χ. σε σχέση με τη δήλωση δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης από την πραγματική) ή στα κράτη μέλη όπου διαπιστώνονται οι μεγαλύτερες πιθανές απώλειες (βλέπε σημεία 26 έως 28).

Σύσταση αριθ. 1

Προκειμένου να ανταποκριθεί στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή πρέπει να αναπτύξει μια μεθοδολογία και να προβαίνει σε περιοδικές εκτιμήσεις του ελλείμματος των τελωνειακών δασμών από το 2019 και έπειτα, και να λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων αυτών για την κατανομή των πόρων και τον καθορισμό των επιχειρησιακών στόχων.

Ημερομηνία-στόχος για την εφαρμογή της σύστασης: 2019.

Τα κράτη μέλη δεν έχουν επαρκή οικονομικά κίνητρα για να διενεργούν τελωνειακούς ελέγχους και να βελτιώσουν την είσπραξη των τελωνειακών δασμών για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα κράτη μέλη που διενεργούν τελωνειακούς ελέγχους αλλά δεν επιτυγχάνουν τα ανακτήσουν τα σχετικά ποσά κινδυνεύουν να υποστούν οικονομικές συνέπειες για τις απώλειες αυτές, ενώ, κατά παράδοξο τρόπο, τα κράτη μέλη που δεν διενεργούν τέτοιου είδους ελέγχους ενδεχομένως να μην υποστούν αρνητικές συνέπειες. Επιπλέον, ένα κράτος μέλος διαμαρτυρήθηκε ότι όσο περισσότερες προσπάθειες καταβάλλει για την καταπολέμηση της απάτης, τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει να του αποδοθούν οικονομικές ευθύνες από την Επιτροπή (βλέπε σημεία 29 έως 32).

Ακόμη και όταν η χρηματοδότηση παρέχεται μέσω προγραμμάτων δράσης της ΕΕ, δεν συνδέεται πάντοτε με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της. Τα κράτη μέλη δεν παρέχουν πάντοτε τους αναγκαίους οικονομικούς πόρους για την υλοποίηση των μη ενωσιακών στοιχείων των ευρωπαϊκών συστημάτων πληροφοριών, τα οποία δεν χρηματοδοτούνται από τα προγράμματα δράσης, γεγονός που μπορεί να καθυστερήσει την εφαρμογή του ΕΤΚ. Ορισμένα κράτη μέλη, στο έδαφος των οποίων βρίσκονται οι κύριοι λιμένες εισόδου στην ΕΕ, θεωρούν ότι το μερίδιο των ΠΙΠ που παρακρατούν είναι υπερβολικά υψηλό (βλέπε σημεία 33 έως 40).

Σύσταση αριθ. 2

Η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει όλες τις διαθέσιμες επιλογές προκειμένου να ενισχύσει τη στήριξή της προς τις εθνικές τελωνειακές υπηρεσίες στον σημαντικό ενωσιακό ρόλο τους υπό το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), περιλαμβανομένης της επανεξέτασης του συντελεστή των εξόδων είσπραξης.

Ημερομηνία-στόχος για την υλοποίηση της σύστασης: κατά την έναρξη του επόμενου ΠΔΠ.

Σύσταση αριθ. 3

Η Επιτροπή πρέπει να προτείνει τα επόμενα προγράμματα δράσης της ΕΕ για τη στήριξη της τελωνειακής ένωσης να χρησιμοποιηθούν για να συμβάλουν στην οικονομική βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών συστημάτων πληροφοριών για τα τελωνεία.

Ημερομηνία-στόχος για την υλοποίηση της σύστασης: κατά την έναρξη του επόμενου ΠΔΠ.

Η ανταλλαγή πληροφοριών και η συνεργασία σε τελωνειακά ζητήματα εξελίσσεται ομαλά. Εντούτοις, στο πλαίσιο του ελέγχου καταδείχθηκε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αδυναμίες στα εργαλεία ανταλλαγής πληροφοριών, τόσο σε ό,τι αφορά το περιεχόμενό τους όσο και σε ό,τι αφορά τη χρήση τους (βλέπε σημεία 41 έως 69).

Σύσταση αριθ. 4

Η Επιτροπή πρέπει:

1. να προτείνει τροποποιήσεις της τελωνειακής νομοθεσίας το 2018, με στόχο να καταστεί υποχρεωτική η ένδειξη του αποστολέα στην τελωνειακή διασάφηση εισαγωγής (ΕΔΕ), και
2. να διατυπώνει με μεγαλύτερη ακρίβεια τα αιτήματα που περιέχονται στις ανακοινώσεις αμοιβαίας συνδρομής, ώστε να εξασφαλίζεται η ομοιόμορφη εφαρμογή τους από τα κράτη μέλη.

Ημερομηνία-στόχος για την υλοποίηση της σύστασης: αμελλητί.

Σύσταση αριθ. 5

Η Επιτροπή πρέπει να διορίσει το 2018 σύνδεσμο της OLAF στις τρίτες χώρες όπου λαμβάνει χώρα η πλειονότητα των δόλιων μεταφορτώσεων σε ελεύθερες ζώνες.

Όσον αφορά την ομοιόμορφη εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας της ΕΕ, το ενοποιημένο δασμολόγιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (TARIC) εφαρμόζεται ομοιόμορφα στα τέσσερα από τα πέντε κράτη μέλη που ελέγχθηκαν. Ωστόσο, πραγματοποιήθηκαν αναδρομικές αλλαγές στο TARIC, οι οποίες έχουν οικονομικό αντίκτυπο και πρέπει να εφαρμοστούν προσεκτικά από τα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη δεν ελέγχουν δεόντως αν οι κάτοχοι αποφάσεων περί δεσμευτικών δασμολογικών πληροφοριών (ΔΔΠ) τις χρησιμοποιούν όντως κατά τον χρόνο εισαγωγής. Μολονότι ο ΕΤΚ δίδει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να εκδίδει αποφάσεις για τη δασμολογητέα αξία που θα ισχύουν σε ολόκληρη την ΕΕ, η Επιτροπή δεν το έχει πράξει έως σήμερα (βλέπε σημεία 70 έως 88).

Σύσταση αριθ. 6

Η Επιτροπή πρέπει:

1. να παρακολουθήσει προσεκτικά τους ελέγχους που θα διενεργήσουν τα κράτη μέλη έως το 2020 σχετικά με τη συμμόρφωση με τις αποφάσεις ΔΔΠ, και
2. να καταστήσει δυνατή χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, την έκδοση αποφάσεων για τη δασμολογητέα αξία που θα ισχύουν σε ολόκληρη την ΕΕ, σύμφωνα με τη σύσταση που διατυπώσαμε στην ειδική έκθεση αριθ. 23/2000.

Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με τους τελωνειακούς ελέγχους για την αντιμετώπιση της δήλωσης χαμηλότερης δασμολογητέας αξίας από την πραγματική, της ψευδούς δήλωσης καταγωγής, της εσφαλμένης κατάταξης των αγαθών, καθώς και της επιβολής κυρώσεων. Οι τελωνειακές αρχές βρίσκονται αντιμέτωπες με την πρόκληση να επιτύχουν ισορροπία μεταξύ, αφενός, της ανάγκης διευκόλυνσης του εμπορίου με ταχύτερες και απρόσκοπτες διαδικασίες εισαγωγής και, αφετέρου, της ανάγκης διενέργειας τελωνειακών ελέγχων. Η διενέργεια επαχθών τελωνειακών ελέγχων μπορεί να επηρεάσει την επιλογή τελωνείου εισαγωγής από τους εμπόρους και οι (αερο)λιμένες όπου διενεργούνται λιγότεροι τελωνειακοί έλεγχοι προσελκύουν περισσότερη κίνηση. Το Συνέδριο εντόπισε περιπτώσεις «άγρας σημείου εισόδου», ήτοι περιπτώσεις στις οποίες οι έμποροι επιλέγουν τα κράτη μέλη με τους λιγότερο αυστηρούς ελέγχους για την εισαγωγή εμπορευμάτων σχετικά με τα οποία έχει δηλωθεί δασμολογητέα αξία χαμηλότερη από την πραγματική (βλέπε σημεία 89 έως 110).

Σύσταση αριθ. 7

Η Επιτροπή πρέπει να προτείνει τροποποιήσεις της τελωνειακής νομοθεσίας, οι οποίες να της δίδουν τη δυνατότητα να επιβάλλει, από το 2021 και έπειτα, δημοσιονομικές διορθώσεις στα κράτη μέλη που δεν αντιμετωπίζουν επαρκώς τους κινδύνους και ενδεχομένως ενθαρρύνουν την «άγρα σημείου εισόδου».

Ελλείψει επαρκών στοιχείων, τα κράτη μέλη δεν διενεργούν ανάλυση κινδύνου για φορολογικούς σκοπούς στο πριν από την άφιξη στάδιο ή κατά τη γνωστοποίηση από τους εμπόρους της άφιξης εμπορευμάτων στο τελωνείο. Επιπλέον, στα πέντε κράτη μέλη που ελέγχθηκαν, οι τελωνειακοί υπάλληλοι μπορούν να αγνοήσουν τους ελέγχους που προτείνει το εθνικό σύστημα διαχείρισης κινδύνων, χωρίς έγκριση από τους ανωτέρους τους. Όσον αφορά τις απλουστευμένες διαδικασίες, τα κράτη μέλη δεν αντισταθμίζουν το μειωμένο επίπεδο ελέγχων κατά τον εκτελωνισμό με ελέγχους μετά τον εκτελωνισμό. Επιπλέον, στις περιπτώσεις που ένας έμπορος πραγματοποιεί εισαγωγές σε κράτος μέλος άλλο από εκείνο στο οποίο εδρεύει, οι εισαγωγές αυτές σπανίως ελέγχονται εκ των υστέρων. Τα κράτη μέλη δυσκολεύονται να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση των εμπόρων με τους κανόνες για τη δασμολογική απαλλαγή για αποστολές μικρής αξίας, με αποτέλεσμα την απώλεια πόρων για τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών και της ΕΕ. Διαπιστώσαμε ότι οι AEO που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών ταχυμεταφοράς κάνουν κατάχρηση αυτής της δασμολογικής απαλλαγής (βλέπε σημεία 111 έως 141).

Σύσταση αριθ. 8

Η Επιτροπή πρέπει το 2018:

1. να υποβάλει προτάσεις νομοθετικών μέτρων με τα οποία να καθίσταται υποχρεωτική η παροχή πρόσθετων στοιχείων που είναι αναγκαία για τη διενέργεια αναλύσεων οικονομικών κινδύνων κατά το πριν από την άφιξη στάδιο, καθώς και μετά τη γνωστοποίηση από τους εμπόρους της άφιξης εμπορευμάτων στο τελωνείο,
2. να βελτιώσει τη βάση δεδομένων «Surveillance» ώστε να μπορεί να εντοπίζεται ο αποδέκτης των εμπορευμάτων όταν χρησιμοποιείται το τελωνειακό καθεστώς 42, και
3. να διερευνήσει την κατάχρηση των δασμολογικών απαλλαγών για αποστολές μικρής αξίας στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου με τρίτες χώρες.

Σύσταση αριθ. 9

Τα κράτη μέλη οφείλουν αμελλητί:

1. να θέσουν ως προϋπόθεση για την παράκαμψη των ελέγχων που προβλέπονται βάσει συγκεκριμένου φίλτρου κινδύνου την εκ των προτέρων ή την άμεση έγκριση των ανωτέρων,
2. να θεσπίσουν ελέγχους στα ηλεκτρονικά συστήματα εκτελωνισμού με τους οποίους να απορρίπτονται οι δηλώσεις εισαγωγής με τις οποίες ζητείται δασμολογική απαλλαγή για αποστολές μικρής αξίας που αφορούν είτε εμπορεύματα με δηλωθείσα εσωτερική αξία μεγαλύτερη των 150 ευρώ είτε εμπορικές αποστολές (B2C) που δηλώθηκαν ως δώρα (P2P),
3. να επαληθεύουν εκ των υστέρων τη συμμόρφωση των εμπόρων με τους κανόνες για τη δασμολογική απαλλαγή για αποστολές μικρής αξίας, συμπεριλαμβανομένων των AEO,
4. να καταρτίσουν σχέδια έρευνας για την αντιμετώπιση της κατάχρησης αυτών των απαλλαγών στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου με τρίτες χώρες.

Η παρούσα έκθεση εγκρίθηκε από το Τμήμα IV, του οποίου προεδρεύει ο κύριος Baudilio TOMÉ MUGURUZA, Μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο Λουξεμβούργο, κατά τη συνεδρίασή του της 7ης Νοεμβρίου 2017.

Για το Ελεγκτικό Συνέδριο

Klaus-Heiner LEHNE
Πρόεδρος

Γλωσσάριο

Άγρα σημείου εισόδου: Η επιλογή του τελωνειακού σημείου εισόδου με τους λιγότερους ελέγχους με σκοπό την καταβολή, παρανόμως, λιγότερων δασμών.

Άλλοι έλεγχοι μετά τον εκτελωνισμό: Έλεγχοι της ακρίβειας, της πληρότητας και της εγκυρότητας των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στην τελωνειακή διασάφηση (π.χ. περιγραφή των εμπορευμάτων, αξία και ποσότητα) ή σε άλλα έγγραφα (π.χ. πιστοποιητικά εισαγωγής, πιστοποιητικά προέλευσης), οι οποίοι διενεργούνται μετά την εισαγωγή των εμπορευμάτων.

Αμοιβαία συνδρομή: Κάθε πράξη τελωνειακής αρχής εκ μέρους άλλης τελωνειακής αρχής ή σε συνεργασία με αυτή, με στόχο την ορθή εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας και την πρόληψη, διερεύνηση και καταστολή των τελωνειακών παραβάσεων.

Απόφαση: Κάθε πράξη των τελωνειακών αρχών που αφορά την τελωνειακή νομοθεσία, η οποία ρυθμίζει συγκεκριμένη υπόθεση και παράγει έννομα αποτελέσματα για τα εμπλεκόμενα πρόσωπα.

Διαδικασία εισαγωγής: Εφαρμογή του τελωνειακού καθεστώτος «θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ», σε συνέχεια της οποίας τα εμπορεύματα μπορούν να πωληθούν ή να καταναλωθούν στην αγορά της ΕΕ.

Διαχείριση κινδύνου: Ο συστηματικός εντοπισμός των κινδύνων, μεταξύ άλλων μέσω δειγματοληπτικών ελέγχων, και η εφαρμογή κάθε αναγκαίου μέτρου για τη μείωση της έκθεσης σε κινδύνους.

Εισαγωγικός δασμός: Ο καταβλητέος κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων δασμός.

Εκτελωνισμός: Η διαδικασία διεκπεραίωσης των τελωνειακών διατυπώσεων προκειμένου τα εμπορεύματα να τεθούν στη διάθεση του αιτούντα.

Έλεγχος εγγράφων: Έλεγχος της ακρίβειας, της πληρότητας και της εγκυρότητας των πληροφοριών που περιλαμβάνονται στην τελωνειακή διασάφηση (π.χ. περιγραφή των εμπορευμάτων, αξία και ποσότητα) ή σε άλλα έγγραφα (π.χ. πιστοποιητικά εισαγωγής, πιστοποιητικά προέλευσης).

Ενωσιακά εμπορεύματα: Τα εμπορεύματα που υπάγονται σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες κατηγορίες: α) εμπορεύματα που παράγονται εξ ολοκλήρου στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, χωρίς να ενσωματώνονται σε αυτά εμπορεύματα που εισάγονται από χώρες ή εδάφη εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης,

1. εμπορεύματα που έχουν εισαχθεί στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης από χώρες ή εδάφη εκτός του εν λόγω εδάφους και τίθενται σε ελεύθερη κυκλοφορία,
2. εμπορεύματα που αποκτώνται ή παράγονται στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, είτε αποκλειστικά από εμπορεύματα που αναφέρονται στο στοιχείο β) είτε από εμπορεύματα που αναφέρονται στα στοιχεία α) και β).

Κράτος μέλος εισαγωγής: Το κράτος μέλος στο οποίο πραγματοποιείται η φυσική εισαγωγή των εμπορευμάτων στην ΕΕ και η θέση τους σε ελεύθερη κυκλοφορία.

Λογιστικοί έλεγχοι μετά τον εκτελωνισμό: Έλεγχος των εμπόρων, μέσω εξέτασης των λογαριασμών, των αρχείων και των συστημάτων τους, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους τελωνειακούς κανόνες και να αξιολογηθούν οι κίνδυνοι που συνδέονται με τη δραστηριότητά τους.

Μη ενωσιακά εμπορεύματα: Εμπορεύματα εκτός των ενωσιακών εμπορευμάτων ή που έχουν απολέσει τον τελωνειακό χαρακτήρα των ενωσιακών εμπορευμάτων.

Παράδοση των εμπορευμάτων: Πράξη με την οποία οι τελωνειακές αρχές καθιστούν τα εμπορεύματα διαθέσιμα για τους σκοπούς που ορίζει το τελωνειακό καθεστώς στο οποίο υπάγονται.

Προσκόμιση των εμπορευμάτων στο τελωνείο: Η γνωστοποίηση στις τελωνειακές αρχές σχετικά με την άφιξη εμπορευμάτων στο τελωνείο ή σε οποιοδήποτε άλλο τόπο έχει καθοριστεί ή εγκριθεί από τις τελωνειακές αρχές.

Προφίλ κινδύνου: Συνδυασμός κριτηρίων κινδύνου και τομέων ελέγχου (π.χ. είδος αγαθών, χώρα καταγωγής) που υποδεικνύει την ύπαρξη κινδύνου και έχει ως αποτέλεσμα την υποβολή πρότασης εφαρμογής μέτρου ελέγχου.

Συνοπτική διασάφηση εισόδου: Η πράξη με την οποία ένα πρόσωπο ενημερώνει τις τελωνειακές αρχές, με τους απαιτούμενους τύπους και διαδικασίες και εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, ότι πρόκειται να εισέλθουν εμπορεύματα στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

Τελωνειακές αρχές: Οι τελωνειακές διοικήσεις των κρατών μελών και άλλες αρχές αρμόδιες για την εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας.

Τελωνειακή διασάφηση: Πράξη με την οποία ένα πρόσωπο δηλώνει, σύμφωνα με τον προκαθορισμένο τύπο και τρόπο, την επιθυμία του να υπαγάγει εμπορεύματα σε συγκεκριμένο τελωνειακό καθεστώς, με αναφορά, ενδεχομένως, τυχόν ειδικών ρυθμίσεων που θα πρέπει να εφαρμοσθούν.

Τελωνειακή ένωση: Καθεστώς προτιμησιακών συναλλαγών, στο πλαίσιο του οποίου οι εμπορικοί εταίροι προσφέρουν αμοιβαία προτιμησιακή πρόσβαση στα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους με σκοπό τη διευκόλυνση του μεταξύ τους εμπορίου. Οδηγεί στην αμοιβαία κατάργηση των δασμών και των ποσοστώσεων στα εδάφη που την απαρτίζουν, σε διακρίσεις εις βάρος του εμπορίου με κράτη που δεν είναι μέλη, καθώς και στη θέσπιση κοινού δασμολογίου μεταξύ τους.

Τελωνειακή νομοθεσία: Το σύνολο νομικών διατάξεων που απαρτίζεται από όλα τα ακόλουθα: τον κώδικα και τις διατάξεις που τον συμπληρώνουν ή τις διατάξεις εφαρμογής του που θεσπίζονται σε ενωσιακό ή εθνικό επίπεδο, το κοινό δασμολόγιο, τη νομοθεσία για τη θέσπιση ενωσιακού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών, και τις διεθνείς συμφωνίες που περιέχουν τελωνειακές διατάξεις, εφόσον αυτές εφαρμόζονται στην Ένωση.

Τελωνειακό καθεστώς 42: Ο μηχανισμός που χρησιμοποιεί ένας εισαγωγέας προκειμένου να τύχει απαλλαγής από τον ΦΠΑ όταν τα εισαγόμενα αγαθά πρόκειται να μεταφερθούν σε άλλο κράτος μέλος. Ο ΦΠΑ αποδίδεται στο κράτος μέλος προορισμού.

Τελωνειακό καθεστώς: Οποιοδήποτε από τα ακόλουθα καθεστώτα στο οποίο μπορούν να υπαχθούν τα εμπορεύματα σύμφωνα με τον κώδικα: θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία, ειδικά καθεστώτα, εξαγωγή.

Τελωνειακοί έλεγχοι: Συγκεκριμένες ενέργειες των τελωνειακών αρχών με σκοπό την εξασφάλιση της συμμόρφωσης προς την τελωνειακή και λοιπή νομοθεσία που διέπει την είσοδο, την έξοδο, τη διαμετακόμιση, τη διακίνηση, την αποθήκευση και τον ειδικό προορισμό εμπορευμάτων που διακινούνται στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης και σε χώρες ή εδάφη εκτός αυτής, καθώς και την προσκόμιση και διακίνηση εντός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης μη ενωσιακών εμπορευμάτων και εμπορευμάτων υπό το καθεστώς του ειδικού προορισμού.

Τελωνειακός κίνδυνος: Η πιθανότητα επέλευσης συμβάντος (σταθμισμένη με τον αντίκτυπό του) σε σχέση με την είσοδο, έξοδο, διαμετακόμιση, διακίνηση ή τον ειδικό προορισμό των εμπορευμάτων που διακινούνται μεταξύ του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης και χωρών ή εδαφών εκτός του εν λόγω εδάφους, καθώς και σε σχέση με την παρουσία εντός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης μη ενωσιακών εμπορευμάτων, που θα παρεμπόδιζαν την ορθή εφαρμογή των ενωσιακών ή εθνικών μέτρων, θα έθεταν σε κίνδυνο τα δημοσιονομικά συμφέροντα της Ένωσης και των κρατών μελών της ή θα συνιστούσαν απειλή για την ασφάλεια και προστασία της Ένωσης και των κατοίκων της, για την υγεία των ανθρώπων, των ζώων ή των φυτών, για το περιβάλλον ή τους καταναλωτές.

Τελωνειακός χαρακτήρας: Ο χαρακτήρας εμπορεύματος ως ενωσιακού ή μη ενωσιακού.

Τομείς ελέγχου με προτεραιότητα: Το τμήμα του κοινού πλαισίου διαχείρισης των κινδύνων που καλύπτει ιδιαίτερα τελωνειακά καθεστώτα, είδη εμπορευμάτων, οδούς διακίνησης, τρόπους μεταφοράς ή οικονομικούς φορείς, που υπόκεινται για ορισμένη χρονική περίοδο σε αυξημένα επίπεδα ανάλυσης κινδύνου και τελωνειακών ελέγχων.

Φυσικός έλεγχος: Εξέταση των εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων της λεπτομερούς μέτρησης και της λήψης δείγματος, προκειμένου να διαπιστωθεί η συμφωνία με την τελωνειακή διασάφηση που τα συνοδεύει.

Συντομογραφίες

ΑΕΕ: Ακαθάριστο εθνικό εισόδημα

ΑΣ: Αμοιβαία συνδρομή

ΓΔ Προϋπολογισμού: Γενική Διεύθυνση Προϋπολογισμού

ΓΔ Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης: Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης

ΔΔΠ: Δεσμευτική δασμολογική πληροφορία

ΔΣ: Διοικητική συνεργασία

ΕΔΕ: Ενιαίο διοικητικό έγγραφο

ΕΕ: Ευρωπαϊκή Ένωση

ΕΚ: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

ΕΤΕ: Επιδόσεις της Τελωνειακής Ένωσης

ΕΤΚ: Ενωσιακός τελωνειακός κώδικας

ΚΚΕρ: Κοινό Κέντρο Ερευνών

ΚΠΣ: Καθεστώς προτιμησιακών συναλλαγών

ΟΟΣΑ: Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης

ΠΙΠ: Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι

ΠΟΤ: Παγκόσμιος Οργανισμός Τελωνείων

ΡΔΣ Ρυθμίσεις διοικητικής συνεργασίας

ΣΑΣ: Συμφωνίες αμοιβαίας συνδρομής

ΣΔΕ: Συνοπτική διασάφηση εισόδου

ΤΚ 42: Τελωνειακό καθεστώς 42

ΤΣΠ: Τελωνειακό Σύστημα Πληροφοριών

ΦΠΑ: Φόρος προστιθέμενης αξίας

AEO: Εγκεκριμένος οικονομικός φορέας

AFIS Σύστημα πληροφοριών κατά της απάτης

B2C: Επιχείρηση προς καταναλωτή (Business-to-Consumer)

CRMS: Κοινό Σύστημα Διαχείρισης Τελωνειακών Κινδύνων

HMRC: Αρχή φορολογίας και τελωνείων του Ηνωμένου Βασιλείου

OLAF: Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης

P2P: Συναλλαγή μεταξύ ιδιωτών (Private to private)

RIF: Έντυπο πληροφοριών για τους κινδύνους

SMS: Σύστημα διαχείρισης δειγμάτων (Specimen Management System)

TARIC Ενοποιημένο Δασμολόγιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

Κλιμάκιο ελέγχου

Οι ειδικές εκθέσεις του ΕΕΣ παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ελέγχων που αυτό διενεργεί επί των πολιτικών και προγραμμάτων της ΕΕ ή επί διαχειριστικών θεμάτων που αφορούν συγκεκριμένους τομείς του προϋπολογισμού. Το ΕΕΣ επιλέγει και σχεδιάζει τα εν λόγω ελεγκτικά έργα κατά τρόπον ώστε αυτά να αποφέρουν τον μέγιστο αντίκτυπο, λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων για τις επιδόσεις ή για τη συμμόρφωση, του επιπέδου των σχετικών εσόδων ή δαπανών, των επικείμενων εξελίξεων και του πολιτικού και δημόσιου συμφέροντος.

H εν προκειμένω έκθεση καταρτίστηκε από το Τμήμα Ελέγχου IV, του οποίου προεδρεύει ο Baudilio Tomé Muguruza, Μέλος του ΕΕΣ, και το οποίο εστιάζει στους τομείς της ρύθμισης των αγορών και της ανταγωνιστικής οικονομίας. Επικεφαλής του ελέγχου ήταν o Pietro Russo, Μέλος του Συνεδρίου, συνεπικουρούμενος στην κατάρτιση της έκθεσης από τους Chiara Cipriani, προϊσταμένη του ιδιαίτερου γραφείου του, Benjamin Jakob, σύμβουλο στο ιδιαίτερο γραφείο του, Paul Stafford, ανώτερο διοικητικό στέλεχος και Carlos Soler Ruiz, υπεύθυνο έργου. Το κλιμάκιο ελέγχου απαρτιζόταν από τους Dan Danielescu, Maria Echanove, Josef Edelmann, Benny Fransen και Francois Gautier.

Επικοινωνία

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
12, rue Alcide De Gasperi
1615 Luxembourg
ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ

Τηλ:. +352 4398-1
Πληροφορίες: eca.europa.eu/el/Pages/ContactForm.aspx
Ιστότοπος: eca.europa.eu
Twitter: @EUAuditorsECA

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο (http://europa.eu).

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2017

© Ευρωπαϊκή Ένωση, 2017

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής. Για οποιαδήποτε χρήση ή αναπαραγωγή φωτογραφιών ή άλλου υλικού που δεν αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να ζητηθεί άδεια απευθείας από τους δικαιούχους των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕ

Αυτοπροσώπως
Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν εκατοντάδες κέντρα πληροφόρησης Europe Direct. Μπορείτε να βρείτε τη διεύθυνση του πλησιέστερου σε σας κέντρου στον δικτυακό τόπο http://europa.eu/contact

Τηλεφωνικά ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
Η Europe Direct είναι μια υπηρεσία που απαντά στις ερωτήσεις σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μπορείτε να επικοινωνήσετε με αυτήν την υπηρεσία:

• καλώντας ατελώς τον αριθμό 00 800 6 7 8 9 10 11 (ορισμένα δίκτυα τηλεφωνίας ενδέχεται να χρεώνουν τις κλήσεις αυτές),
• καλώντας τον αριθμό +32 22999696 ή
• μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τον δικτυακό τόπο http://europa.eu/contact

ΕΥΡΕΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕ

Στο διαδίκτυο
Πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο Europa: http://europa.eu

Στις εκδόσεις της ΕΕ
Μπορείτε να τηλεφορτώσετε ή να παραγγείλετε δωρεάν και επί πληρωμή εκδόσεις της ΕΕ από το βιβλιοπωλείο της ΕΕ στην ακόλουθη διεύθυνση: http://publications.europa.eu/eubookshop. Μπορείτε να ζητήσετε πολλαπλά αντίγραφα δωρεάν εκδόσεων επικοινωνώντας με την υπηρεσία Europe Direct ή με το τοπικό σας κέντρο πληροφόρησης (βλ. http://europa.eu/contact).

Στη νομοθεσία της ΕΕ και σε σχετικά έγγραφα
Για πρόσβαση σε νομικές πληροφορίες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του συνόλου της ενωσιακής νομοθεσίας από το 1951 σε όλες τις επίσημες γλώσσες, μεταβείτε στον δικτυακό τόπο EUR-Lex, στην ακόλουθη διεύθυνση: http://eur-lex.europa.eu

Στα δημόσια δεδομένα από την ΕΕ
Η Πύλη Δημόσιων Δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://data.europa.eu/euodp) παρέχει πρόσβαση σε σύνολα δεδομένων από την ΕΕ. Τα δεδομένα μπορούν να τηλεφορτωθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν δωρεάν, τόσο για εμπορικούς όσο και για μη εμπορικούς σκοπούς.