ALS EUROPESE BURGERS PROFITEREN WE VAN EEN AANTAL ELEMENTAIRE ZAKEN DIE WE ALS VANZELFSPREKEND ERVAREN, BIJVOORBEELD DAT WE IN EEN REGIO LEVEN WAAR VREDE IS, DAT WE DEEL UITMAKEN VAN DE GROOTSTE ECONOMIE TER WERELD EN DAT WE VRIJ ZIJN OM IN ANDERE EU-LANDEN TE WONEN, TE STUDEREN, TE WERKEN EN ERHEEN TE REIZEN. EUROPESE BURGERS PROFITEREN OOK VAN VOORDELEN DIE NIET ZO VOOR DE HAND LIGGEN, MAAR DIE WEL EEN GROOT VERSCHIL MAKEN. IN DIT HOOFDSTUK BEKIJKEN WE ENKELE CONCRETE VOORBEELDEN VAN WAT DE EU DOET VOOR HAAR BURGERS.

WELKE ROL SPEELT DE EU IN JOUW DAGELIJKS LEVEN?

Alles wat de EU doet, is gebaseerd op verdragen die de regels bevatten voor de manier waarop de EU werkt. Die verdragen zijn vrijwillig en democratisch overeengekomen door alle EU-landen.

De EU is actief op gebieden waar de EU-landen daarvoor toestemming hebben gegeven en waar het zinvol is om samen op te treden, zoals klimaatverandering en wereldhandel.

In dit hoofdstuk vind je informatie over wat er al is uitgevoerd en vastgesteld door de EU (en in Hoofdstuk 4 “Wat staat er op de EU-agenda?” vind je informatie over wat er wordt gedaan om dit werk voort te zetten). Hier vind je een aantal voorbeelden van dingen die zijn bereikt.

Veilig en gemakkelijk reizen binnen de EU

Door de COVID-19-pandemie is reizen tijdelijk lastiger geworden. Maar onder normale omstandigheden is reizen in Europa veel gemakkelijker dan vroeger. Dat is het geval omdat de meeste EU-landen, en sommige niet-EU-landen, de grenscontroles tussen hun landen hebben afgeschaft. Deze afschaffing van grenscontroles was mogelijk dankzij het Akkoord van Schengen, dat is vernoemd naar het dorp in Luxemburg waar het in 1985 werd ondertekend.

Als Europees burger kun je zonder paspoort binnen de 27 “Schengenlanden” reizen: 23 EU-landen (België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië en Zweden) plus IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland. Bulgarije, Cyprus, Ierland en Roemenië maken momenteel geen deel uit van het Schengengebied. Wanneer je reist naar of terugkomt van een land buiten het Schengengebied, moet je een geldig paspoort of identiteitsbewijs laten zien.

Aan een ramp ontsnapt
Kort na zijn verhuizing naar Lissabon brak in het appartement van de Griekse student Anasthassios brand uit. Hij kende het nummer van de Portugese brandweer niet. Gelukkig wist hij dat hij in Portugal net als thuis of waar dan ook in de EU het alarmnummer 112 kon draaien. Hij werd snel verbonden met de alarmcentrale in Lissabon, die meteen de brandweer stuurde.

Bekijk de video: De Europese ziekteverzekeringskaart
europa.eu/!xF87kt

DiscoverEU

Dankzij het DiscoverEU-initiatief van de Europese Unie kun je Europa verkennen met een gratis reispas. Als je 18 jaar bent en een burger van een EU-lidstaat bent, kun je één van de gratis reispassen aanvragen en gedurende maximaal een maand de EU gaan verkennen.

WIST JE DIT?

Meer dan 200 000 jongeren hebben een DiscoverEU-reispas ontvangen.

Meer informatie over DiscoverEU: europa.eu/youth/discovereu_nl

Product- en voedselveiligheid

Kom meer te weten over energie via deze reeks korte video’s: europa.eu/learning-corner/eu-energy-policy_nl

Consumentenrechten

Wanneer je in de EU winkelt, word je door allerlei wetten beschermd. Je hebt bijvoorbeeld minimaal twee jaar garantie op producten die je in de EU hebt gekocht. Dit betekent dat je mobiele telefoon, als deze na een jaar kapot gaat, gratis wordt gerepareerd of vervangen, in welk EU-land je de telefoon ook hebt gekocht.

We kopen steeds meer online en EU-consumenten zijn nu beter beschermd dankzij EU-wetten die:

• de mogelijkheid bieden om op afstand gekochte goederen (zowel online als telefonisch) binnen 14 dagen te retourneren;
• verborgen kosten en toeslagen bij online-aankopen verbieden;
• vooraf aangevinkte vakjes op websites verbieden zodat je niet onbedoeld betaalt voor bijvoorbeeld ongewenste reisverzekeringen of autohuur.

Hoogwaardige telecommunicatie

Velen van ons gebruiken smartphones en tablets. Als EU-burger kun je:

• voor een betaalbare prijs gebruikmaken van een vaste telecomdienst die gegarandeerd van redelijke kwaliteit is, ongeacht waar in de EU je woont;
• rustig in onlinewinkels rondkijken en prijzen gemakkelijk vergelijken, aangezien verkopers transparante, actuele informatie moeten geven over hun prijzen en tarieven;
• in één dag van telecomaanbieder wisselen zonder van telefoonnummer te veranderen.

Onlineveiligheid

Iedereen die tijd online doorbrengt, weet hoe gemakkelijk het is om ongepaste, misleidende of zelfs extremistische inhoud op internet tegen te komen.

Met het oog op onze veiligheid, bestrijdt de EU-gedragscode illegale haatzaaiende uitlatingen online door ervoor te zorgen dat verzoeken om racistische en xenofobe inhoud te verwijderen snel worden behandeld. De gedragscode over desinformatie is bindend voor sociale netwerken en de reclame-industrie, die samen een reeks afspraken hebben gemaakt die alles omvatten, van transparantie tot nepaccounts. Facebook, Microsoft, Twitter, YouTube en andere onlineplatforms beoordelen nu binnen 24 uur 90 % van de gemelde inhoud. De Europese strategie voor een beter internet voor kinderen heeft een gouden standaard vastgesteld voor de bescherming en bewustmaking van jongere kinderen online.

Kijk op de kaart om bronnen in jouw land te vinden: www.betterinternetforkids.eu/en-GB/sic

Het beschermen van jouw individuele gegevens en het waarborgen van je privacy op internet is ook een enorme prioriteit, en de EU beschouwt dit als onderdeel van jouw grondrechten. De algemene verordening gegevensbescherming is een EU-wet die dit helpt te handhaven door een wettelijk kader vast te stellen voor het verzamelen en verwerken van persoonlijke informatie van personen die in de EU wonen.

Gelijkheid en mensenrechten

Iedereen die in de EU woont, is verzekerd van een reeks grondrechten. De eerbiediging van de mensenrechten en de menselijke waardigheid is verankerd in de verdragen en geconsolideerd door het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Dit verbiedt elke vorm van discriminatie op basis van geslacht, seksuele gerichtheid, ras, etniciteit, nationaliteit, taal, religie, leeftijd of handicap.

De EU werkt nauw samen met de lidstaten om respect voor de medemens te bevorderen, non-discriminatiewetten te handhaven en mensenrechten in de hele EU en daarbuiten te respecteren. Mensenrechtenoverwegingen zijn ook opgenomen in de internationale handelsovereenkomsten van de EU met andere landen.

Vooruitgang begint echter thuis. Tot dusver heeft de EU uitgebreide maatregelen genomen tegen de meest voorkomende vormen van discriminatie. Maatregelen op het gebied van gehandicaptenbeleid variëren bijvoorbeeld van wetten (de EU-toegankelijkheidswet is in 2019 van kracht geworden) tot initiatieven ter bevordering van toegankelijke steden (de EU Access City Awards).

Ondanks deze concrete stappen worden mensen in Europa en de wereld nog steeds slachtoffer van discriminerende behandeling, intimidatie en misbruik. Om de verschillende vormen van haat en discriminatie te bestrijden, heeft de EU een plan gelanceerd om gelijkheid te vergroten.

Zie voor meer informatie Hoofdstuk 4 “Wat staat er op de EU-agenda?”.

Evenwicht tussen werk en privéleven, en kwaliteit van leven

De EU werkt hard om de samenleving eerlijker en sociaal rechtvaardiger te maken. Een belangrijk onderdeel daarvan is te zorgen voor een evenwicht tussen ons leven op het werk en ons leven buiten het werk. Sinds augustus 2022 moeten alle EU-landen de EU-regels toepassen om het beroepsleven van ouders en verzorgers te verbeteren. De regels zijn bedoeld om een gelijkere verdeling van ouderschapsverlof aan te moedigen, zorgverlof in te voeren en de ondervertegenwoordiging van vrouwen op de arbeidsmarkt aan te pakken. De regels breiden het recht op flexibele werkregelingen ook uit tot alle werknemers.

Voor meer informatie: europa.eu/!nywWVB

EU-financiering in jouw regio

De landen en regio’s van de EU verschillen niet alleen in grootte; ze hebben ook elk een ander welvaartsniveau. In de loop der jaren hebben duizenden projecten financiering van de EU ontvangen. Deze projecten hebben voor alle individuele EU-landen, maar ook voor de EU als geheel, gunstige effecten gehad door meer werkgelegenheid te creëren, de economische groei te stimuleren en de kwaliteit van leven van burgers te verbeteren.

Mensen zijn zich er niet altijd van bewust dat de EU projecten bij hen in de buurt financiert of heeft gefinancierd. Toch hebben zij profijt gehad van door EU-financiering gesteunde projecten doordat er miljoenen nieuwe banen zijn gecreëerd, strategische vervoersverbindingen zijn ontwikkeld, de energie-infrastructuur is verbeterd, breedband is uitgerold, er in onderzoek en innovatie is geïnvesteerd en cultureel erfgoed en natuurgebieden worden beschermd.

Bekijk op deze websites een paar voorbeelden van projecten in jouw land die financiering van de EU hebben ontvangen. Je zult zien dat de EU misschien wel veel actiever is bij jou in de buurt dan je had gedacht: kohesio.ec.europa.eu/nl/

Dankzij EU-financiering kun je overal in Europa waar je dit bord ziet gratis verbinding maken met internet in bibliotheken, parken, musea en andere openbare ruimten.

EU-investeringen in onderzoek

Wetenschap kan de manier waarop we leven transformeren. De EU investeert miljarden euro’s in onderzoek en innovatie om klimaatverandering te bestrijden, groei en banen te stimuleren en de andere uitdagingen aan te pakken. Het belangrijkste financieringsprogramma van de EU op dit gebied heet Horizon Europa. In de vorige financieringscyclus van Horizon Europa is de ontwikkeling van vaccins versneld, is geïnvesteerd in projecten ter bescherming van de biodiversiteit en is de Galileo-satelliet gebruikt om ons te voorzien van nauwkeurigere GPS-systemen en kaarten. Als afspiegeling van het belang ervan voor de toekomst van de EU is aan Horizon Europa voor 2021-2027 een budget van 95,5 miljard euro toegewezen. De focus zal liggen op groene technologieën, kunstmatige intelligentie en nog veel meer.

Kom meer te weten over Horizon Europa: europa.eu/!Xf47NRP

Zie voor meer informatie over de EU-begroting Hoofdstuk 4 “Wat staat er op de EU-agenda?”.

De EU-begroting voor 2021-2027, aangevuld met NextGenerationEU, bedraagt 2018 miljard euro. 4% hiervan wordt besteed aan administratie