5.4. Auteursrecht
5.4.1. Reproductierechten (copyrightformule)
Het auteursrecht is het exclusieve recht van een auteur of een uitgever om een literair of artistiek werk gedurende een bepaalde periode te exploiteren.
Het auteursrecht is voorbehouden indien alle exemplaren van een publicatie een formule van voorbehoud bevatten, die de lezer erop wijst dat het werk auteursrechtelijk beschermd is:
© [naam van de auteursrechthebbende], [jaar]
Bijvoorbeeld:
© Europese Unie, 2018
Op de instellingen, organen en agentschappen van de Europese Unie kunnen twee soorten auteursrecht van toepassing zijn, afhankelijk van de vraag of de dienst die auteur is van het werk, deel uitmaakt van een entiteit met rechtspersoonlijkheid of niet.
Instellingen en organen zonder rechtspersoonlijkheid
Voor officiële publicaties van de instellingen en organen van de Unie en de aanverwante interinstitutionele diensten (zoals het Publicatiebureau) behoort het auteursrecht toe aan de Europese Unie in haar geheel en niet aan de instelling of het orgaan afzonderlijk, met uitzondering van de instellingen die zelf rechtspersoonlijkheid hebben (de Europese Centrale Bank, de Europese Investeringsbank en het Europees Investeringsfonds):
© Europese Unie, [jaar]
Vóór de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon, tot en met 30.11.2009:
© Europese Gemeenschappen, [jaar]
Entiteiten met rechtspersoonlijkheid
Instellingen en organen
De Europese Centrale Bank, de Europese Investeringsbank en het Europees Investeringsfonds hebben een eigen rechtspersoonlijkheid en hebben derhalve hun eigen auteursrecht:
© Europese Centrale Bank, [jaar]
© Europese Investeringsbank, [jaar]
© Europees Investeringsfonds, [jaar]
© Europese Centrale Bank, [jaar]
en niet © ECB, [jaar]
Gedecentraliseerde instanties (agentschappen)
De gedecentraliseerde instanties (agentschappen; zie punt 9.5.3 voor de volledige lijst) hebben hun eigen rechtspersoonlijkheid en moeten daarom bij naam worden aangewezen als houder van het auteursrecht:
© Europees Milieuagentschap, [jaar]
© Europees Grens- en kustwachtagentschap, [jaar]
of mogelijk:
© Europees Grens- en kustwachtagentschap (Frontex), [jaar]
en niet © Frontex, [jaar]
© Europese Unie, [jaar]
Voor documenten die in het kader van het toepassingsgebied van het Euratom-Verdrag zijn opgesteld (en onder de begrotingspost van de Euratom vallen), geldt een eigen copyrightformule:
© Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, [jaar]
Dit geldt bijvoorbeeld voor verschillende documenten of gespecialiseerde publicaties op het gebied van kernenergie, gepubliceerd door het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek.
Vermelding van het jaar
Voor publicaties van de Europese Unie gaat de bescherming van het auteursrecht van een bepaalde taal in op het ogenblik dat die taalversie wordt gepubliceerd. Bijgevolg is het jaartal dat in de copyrightformule voorkomt dat van het verschijnen van de taalversie in kwestie en niet dat van het verschijnen van de eventuele oorspronkelijke taal.
Bij de eerste druk van een werk in een bepaalde taal vallen het publicatiejaar en het copyrightjaar samen. Voor een herdruk blijft de copyrightformule onveranderd; een heruitgave daarentegen is een nieuwe publicatie en krijgt dus in de copyrightformule de datum van de nieuwe uitgave.
Wanneer de vorm van een publicatie verandert (bijvoorbeeld van papier naar e-boek), is het jaar van uitgave gelijk aan de oorspronkelijke uitgave indien er geen wijzigingen zijn aangebracht. Indien ingrijpende wijzigingen zijn aangebracht, wordt een nieuwe uitgave gepubliceerd en moet niet alleen de publicatiedatum van de eerste uitgave worden gepubliceerd (in dit voorbeeld de papieren versie), maar ook die van de nieuwe (e-boek).
Grafische en artistieke elementen
Indien de publicatie elementen bevat (foto’s, illustraties, grafieken, teksten enz.) waarvan het auteursrecht aan een derde partij toebehoort, of indien de Europese Unie niet alle rechten op een publicatie heeft verworven, moeten de bron van elk element en, in voorkomend geval, de voorwaarden voor het gebruik ervan, duidelijk worden aangegeven. De auteursdiensten (instellingen, organen, agentschappen) moeten schriftelijke toestemming van de houders van de auteursrechten verkrijgen (zie punt 5.4.4).
Zie voor literaire, artistieke of wetenschappelijke werken ook de richtsnoeren inzake morele rechten in verband met ambtenaren (https://myintracomm.ec.europa.eu/corp/intellectual-property/Documents/MAN_Guidelines-on-Literary-Scientific-and-Artistic-Works.pdf (interne link voor het personeel van de Europese instellingen)).
Neem bij vragen contact op met de voor auteursrecht verantwoordelijke dienst van het Publicatiebureau (OP-COPYRIGHT@publications.europa.eu).