Η Συνθήκη του Μαρακές για πρόσβαση σε έντυπα κείμενα για άτομα με προβλήματα όρασης
Απόφαση (ΕΕ) 2018/254 για τη σύναψη της Συνθήκης του Μαρακές
Η Συνθήκη του Μαρακές στοχεύει στη βελτίωση της διαθεσιμότητας και των διασυνοριακών ανταλλαγών συγκεκριμένων έργων και άλλων προστατευόμενων θεμάτων σε μορφές προσβάσιμες σε άτομα που είναι τυφλά, έχουν προβλήματα όρασης ή προβλήματα που δεν τους επιτρέπουν την πρόσβαση σε έντυπα κείμενα.
Η απόφαση εγκρίνει τη σύναψη της συνθήκης από την ΕΕ.
Η Συνθήκη του Μαρακές έχει ενσωματωθεί στο Δίκαιο της ΕΕ με την Οδηγία (ΕΕ) 2017/1564 και τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/1563.
Η Συνθήκη του Μαρακές απαιτεί τα συμβαλλόμενα μέρη να επιτρέπουν εξαιρέσεις ή περιορισμούς στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συναφή δικαιώματα για την αναπαραγωγή και διανομή αντιγράφων σε προσβάσιμες μορφές συγκεκριμένων έργων και άλλων προστατευόμενων θεμάτων και για τη διεθνή κυκλοφορία των αντιγράφων αυτών.
Δικαιούχοι
Οι δικαιούχοι υπό αυτή τη συνθήκη είναι τα άτομα εκείνα που επηρεάζονται από διάφορες δυσκολίες που εμποδίζουν την ανάγνωση έντυπου υλικού. Συνιστούν άτομα που είναι τυφλά ή έχουν μαθησιακές, φυσικές ή οπτικές δυσκολίες που τους αποτρέπουν από την ανάγνωση και κατανόηση έντυπου υλικού ή το κράτημα ή χειρισμό βιβλίων ή άλλων έντυπων έργων (δικαιούχοι υπό τη συνθήκη).
Αυτό περιλαμβάνει έργα «σε μορφή κειμένου, σημειώσεις ή/και σχετικές εικόνες είτε δημοσιευμένα είτε με άλλο τρόπο διαθέσιμα στο ευρύ κοινό σε οποιοδήποτε μέσο», συμπεριλαμβανομένων ακουστικών βιβλίων.
Η συνθήκη αναγνωρίζει επίσης τον ρόλο των εξουσιοδοτημένων φορέων, οι οποίοι μπορεί, σε μη κερδοσκοπική βάση, να καθιστούν προσβάσιμα αντίγραφα των δημοσιευμένων έργων για μη εμπορικό δανεισμό ή ηλεκτρονική διανομή, εφόσον η πρόσβαση στο έργο είναι νόμιμη, πραγματοποιώντας αλλαγές μόνο προκειμένου να καταστήσουν το έργο προσβάσιμο και παρέχουν τα αντίγραφα αυτά για χρήση από τους δικαιούχους.
Εξαιρέσεις ή περιορισμοί των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας για εισαγωγή και εξαγωγή
Η συνθήκη απαιτεί από τα μέρη να εισάγουν εξαίρεση ή περιορισμό στο εθνικό δίκαιο περί δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, ώστε να επιτρέπεται η αναπαραγωγή και διανομή αντιγράφων σε προσβάσιμη μορφή.
Επιπλέον, για τη διευκόλυνση της διεθνούς κυκλοφορίας βιβλίων που είναι διαθέσιμα σε αντίγραφα προσβάσιμης μορφής η συνθήκη απαιτεί από τα μέρη να επιτρέπουν την εισαγωγή και εξαγωγή αντιγράφων προσβάσιμης μορφής υπό συγκεκριμένες συνθήκες:
Μέρη της συνθήκης
Η συμμετοχή στη συνθήκη είναι τώρα ανοιχτή σε μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΠΟΠΙ) και την ΕΕ. Η συνθήκη απαιτεί από τον ΠΟΠΙ να εγκαθιδρύσει «κέντρο πληροφόρησης» για την εθελοντική κοινοποίηση και αναγνώριση των εξουσιοδοτημένων φορέων. Ιδρύει επίσης Συνέλευση των Συμβαλλομένων Μερών της οποίας βασικό έργο είναι η διατήρηση και η ανάπτυξη της συνθήκης.
Επικύρωση της ΕΕ
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 ο Κανονισμός (ΕE) 2017/1563 και η Οδηγία (EE) 2017/1564 εισήγαγαν στο δίκαιο της ΕΕ τη νέα υποχρεωτική εξαίρεση στους κανόνες δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σε συμφωνία με τη συνθήκη. Στις 15 Φεβρουαρίου 2018 η Απόφαση του Συμβουλίου (EΕ) 2018/254 ενέκρινε τη σύναψη της συνθήκης πριν από την πλήρη έγκριση.
Η Συνθήκη του Μαρακές τέθηκε σε ισχύ στις 30 Σεπτεμβρίου 2016, 3 μήνες μετά τη συμπλήρωση των 20 μερών που απαιτούνταν από τη συνθήκη.
Η απόφαση του Συμβουλίου για την έγκριση της σύναψης της συνθήκης θεσπίστηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2018 με την έγκριση της ΕΕ της συνθήκης να ακολουθεί στις 12 Οκτωβρίου 2018.
Το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάσισε στις 2017 ότι η ΕΕ έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα και ότι η Συνθήκη του Μαρακές μπορεί να συναφθεί από την ΕΕ ενεργώντας μόνη της χωρίς τη συμμετοχή των μεμονωμένων κρατών-μελών της ΕΕ.
Τα μέρη της συνθήκης έχουν την ελευθερία να θεσπίσουν τις διατάξεις της λαμβάνοντας υπόψη τα δικά τους νομικά συστήματα και πρακτικές με συμμόρφωση ως προς τις υποχρεώσεις ελέγχου τριών βημάτων που έχουν θεσπιστεί στο άρθρο 9(2) της Σύμβαση της Βέρνης για την Προστασία των Λογοτεχνικών και Καλλιτεχνικών Έργων. Στο πλαίσιο της σύμβασης οποιαδήποτε εξαίρεση ή περιορισμός δεν πρέπει να έρχεται σε σύγκρουση με την κανονική εκμετάλλευση του έργου και δεν πρέπει να θίγει άλογα τα νόμιμα συμφέροντα του/της συγγραφέα.
Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:
Συνθήκη του Μαρακές για τη Διευκόλυνση Πρόσβασης σε Δημοσιευμένα Έργα για Άτομα που είναι Τυφλά, με Προβλήματα Όρασης ή Προβλήματα που δεν τους επιτρέπουν την Πρόσβαση σε Έντυπα Κείμενα.(ΕΕ L 48, 21.2.2018, σ. 3-11)
Απόφαση του Συμβουλίου (ΕΕ) 2018/254 στις 15 Φεβρουαρίου 2018 για τη σύναψη από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης της Συνθήκης του Μαρακές για τη Διευκόλυνση Πρόσβασης σε Δημοσιευμένα Έργα για Άτομα που είναι Τυφλά, με Προβλήματα Όρασης ή Προβλήματα που δεν τους επιτρέπουν την Πρόσβαση σε Έντυπα Κείμενα (ΕΕ L 48, 21.2.2018, σ. 1-2)
Κανονισμός (ΕE) 2017/1563 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 για τη διασυνοριακή ανταλλαγή μεταξύ της Ένωσης και τρίτων χωρών αντιγράφων προσβάσιμης μορφής συγκεκριμένων έργων και άλλων θεμάτων που προστατεύονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συναφή δικαιώματα προς όφελος ατόμων που είναι τυφλά, έχουν προβλήματα όρασης ή άλλα προβλήματα που δεν τους επιτρέπουν την πρόσβαση σε έντυπα κείμενα (ΕΕ L 242, 20.9.2017, σ. 1-5)
Οδηγία (EE) 2017/1564 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 για συγκεκριμένες εγκεκριμένες χρήσεις συγκεκριμένων έργων και θεμάτων που προστατεύονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συναφή δικαιώματα προς όφελος ατόμων που είναι τυφλά, έχουν προβλήματα όρασης ή άλλα προβλήματα που δεν τους επιτρέπουν την πρόσβαση σε έντυπα κείμενα και τροποποίηση της Οδηγίας 2001/29/EΚ για την εναρμόνιση συγκεκριμένων τμημάτων των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συναφών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας (ΕΕ L 242, 20.9.2017, σ. 6-13)
Απόφαση του Συμβουλίου 2014/221/EΕ στις 14 Απριλίου 2014 για τη σύναψη από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης της Συνθήκης του Μαρακές για τη Διευκόλυνση Πρόσβασης σε Δημοσιευμένα Έργα για Άτομα που είναι Τυφλά, με Προβλήματα Όρασης ή Προβλήματα που δεν τους επιτρέπουν την Πρόσβαση σε Έντυπα Κείμενα (ΕΕ L 115, 17.4.2014, σ. 1-2)
τελευταία ενημέρωση 06.11.2018